ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΚΟΣΜΟΥΣ

Cemal Kafadar

Ανάμεσα σε δύο κόσμους

Η κατασκευη του οθωμανικού κράτους

Μετάφραση: Αντώνης Αναστασόπουλος

Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2008

350 σελ. με 2 α/μ χάρτες

Τιμή πανόδετου 40.77 €, τιμή χαρτόδετου 30.58 € / στο βιβλιοπωλείο μας τιμή πανόδετου32.61 €, τιμή χαρτόδετου 24.46 €

«...Αυτό το βιβλίο πραγματεύεται πώς και γιατί το πολιτικό εγχείρημα που εγκαινίασε ο οίκος του Οσμάν γύρω στα τέλη του 13ου αιώνα κατάφερε να επιβάλει τη δική του τάξη έναντι των διαφόρων ανταγωνιστών του. Πρόκειται για μια απόπειρα να κατανοήσουμε πώς οι πρώτοι Οθωμανοί μεταχειρίστηκαν διάφορα μέσα ─τη βία και τη συνύπαρξη, τον καταναγκασμό και την ανεκτικότητα, τον εποικισμό και τον εξανδραποδισμό, την καθυπόταξη και την κινητικότητα, την αποδοχή και τον αποκλεισμό, την αποσταθεροποίηση και τη θεσμοθέτηση, την εχθρότητα και τη συμμαχία─ με σκοπό να αποκαταστήσουν την αυτοκρατορική τάξη σε αυτή τη γεωγραφική ζώνη. Δεν αποσκοπώ σε μια συνολική περιγραφή αυτής της διαδικασίας, αλλά κυρίως στην κριτική εξέταση διαφορετικών ερμηνειών και στην εκλεκτική προβολή μιας εναλλακτικής αφήγησης καταθέτοντας μια πρώτη επιχειρηματολογία υπέρ μιας νέας προσέγγισης. [...] Πολλοί θεωρούν ακόμα αδιανόητο ότι οι σημερινοί Τούρκοι και Έλληνες θα μπορούσαν να αναπτύξουν μια αντίληψη για το παρελθόν που δεν θα παραβλέπει ή θα υποτιμά τις οδυνηρές αναμνήσεις, αλλά ούτε θα θεωρεί φυσική την εχθρότητα εξαιτίας τους. Η μελέτη του οθωμανικού παρελθόντος είναι σήμερα διανοητικά πιο σφριγηλή από ποτέ· στην Τουρκία, την Ελλάδα και αλλού, τη διακρίνουν ο ζωηρός διάλογος και η αναθεώρηση των παλαιότερων μοντέλων, ενώ μας δίνει επίσης τη δυνατότητα να φανταστούμε το μέλλον με νέους τρόπους...»

(από τον πρόλογο στην ελληνική έκδοση)

Τα Βαλκάνια και η Μικρά Ασία κατα τον 14ο αιώνα

«Ύστερα από δεκαετίες συναίνεσης και σιωπής, έχει ανοίξει και πάλι για τους ιστορικούς το ζήτημα της εμφάνισης των Οθωμανών, ιδρυτών ενός δυναστικού κράτους το οποίο, αν και ήταν ένα από τα μακροβιότερα (περ. 1300-1922) στην παγκόσμια ιστορία, ελάχιστα έχει μελετηθεί και κατανοηθεί. Πριν από τον 20ό αιώνα δεν είχε γίνει καμία απόπειρα να προσδιοριστούν οι παράγοντες ή τα αίτια (με τη μεταθετικιστική έννοια του όρου) αφού επέτρεψαν στο πολιτικό εγχείρημα κάποιου Οσμάν, στην παραμεθόριο της δυτικής Μικράς Ασίας του ύστερου 13ου αιώνα, να έχει τόσο εντυπωσιακή εξέλιξη ώστε μέσα σε λίγες γενιές να αναδειχθεί σε ένα συγκεντρωτικό κράτος με συνείδηση αυτοκρατορίας υπό τον οίκο του Οσμάν. Το πρώτο κράτος ήταν μια μικροσκοπική εσχατιά μεταξύ Ισλάμ και Βυζαντίου, στο περιθώριο και των δύο κόσμων τόσο ως επικράτεια όσο και ως πολιτική και πολιτιστική οντότητα· η αυτοκρατορία, με την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, πρόβαλε ως διάδοχος της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ηγέτιδα δύναμη του μουσουλμανικού κόσμου. Οι ιστορικοί ουσιαστικά αναπαρήγαγαν θρύλους από αφηγήματα της μεθορίου, τα οποία καταγράφηκαν για πρώτη φορά κατά την δεύτερη πεντηκονταετία του 15ου αιώνα ─ ενάμιση αιώνα αφότου ο Οσμάν (πέθ. 1324;), ο επώνυμος ιδρυτής της δυναστείας, εμφανίστηκε στο προσκήνιο της ιστορίας...»

(από τον πρόλογο του βιβλίου)

Ο Τζεμάλ Καφαντάρ είναι καθηγητής Τουρκικών Σπουδών στην έδρα Vehbi Koҫ του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.