Πρόκειται για τον δίγλωσσο κατάλογο της ομότιτλης έκθεσης που πραγματοποιείται από το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη (24/03/2010 - 23/05/2010) και βασίζεται στην ενδυματολογική συλλογή του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος «Βασίλειος Παπαντωνίου», που αποτελείται από μεγάλη γκάμα μουσειακών ενδυμάτων από τον 18ο έως τον 21ο αιώνα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται αριστουργήματα σχεδιαστών παγκόσμιας εμβέλειας, όπως των Mariano Fortuny, Jeanne Lanvin, Christian Dior, Jean-Paul Gaultier, Issey Miyake κ.ά., αλλά και Ελλήνων σχεδιαστών με διεθνή ακτινοβολία, όπως των Γιάννη Ευαγγελίδη, Jean Dessès, του James Galanos, Γιάννη Τσεκλένη, Σοφίας Κοκοσαλάκη κ.ά. 
Ενδυμασία από ύφασμα tartan κατασκευής περ. 1822
για την επίσκεψη του Γεωργίου 4ου στη Σκωτία.
(National Museums of Scotland)
«Η έκθεση Ενδύεσθαι φιλοδοξεί μέσα από την παρουσίαση για πρώτη φορά στο κοινό της μοναδικής για τα ελληνικά δεδομένα ενδυματολογικής συλλογής του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος, να αναδείξει την ανάγκη δημιουργίας στην Ελλάδα ενός μουσείου πολιτισμού του ενδύματος. Γι’ αυτό, τόσο στην έκθεση όσο και στον κατάλογο, προβάλλονται τόσο οι διάφορες λειτουργίες του ενδύματος όσο και οι διαφορετικές προσεγγίσεις, όπως διερευνώνται από την επιστήμη της ενδυματολογίας.
Comme des Garcons/Rei Kawakubo
«Σύνολο» Φθινόπωρο/Χειμώνας 1983
Φωτ.: Taishi Hirokawa
(Συλλογή Kyoto Costume Institute,
δωρεά Comme des Garcons, Ltd.)
Το πεδίο που ανοίγεται είναι εξαιρετικά ευρύ. Ο κατάλογος της έκθεσης δεν αποσκοπεί ─ούτε είναι δυνατόν─ να εξαντλήσει τα πολλά και ποικίλα θέματα που σχετίζονται με τη μελέτη του ενδύματος. Με την πρόσκληση που απηύθυνε η Ιωάννα Παπαντωνίου σε παλαιούς και νέους συνεργάτες της από την Ελλάδα και το εξωτερικό, για να συμβάλλουν με τα άρθρα τους στη σύνταξη του καταλόγου, ήθελε ακριβώς ο παρών τόμος να προσθέσει κάποιες ψηφίδες στο μεγάλο μωσαϊκό της ιστορίας του ενδύματος και, κυρίως, να γίνει το έναυσμα για μια ουσιαστική συζήτηση με θέμα τη δημιουργία ενός μουσείου πολιτισμού του ενδύματος, με όλο και περισσότερους υποστηρικτές και συνοδοιπόρους.
Φορεσιά Εύζωνα, Αθήνα 1903
Δωρεά: Βενιζέλος Χαραλαμπίδης
Ο κατάλογος ξεκινά με το σκεπτικό της έκθεσης, έτσι όπως διατυπώνεται από την Ιωάννα Παπαντωνίου. Στη συνέχεια η γράφουσα, αναφερόμενη σε μια ξεχωριστή ενότητα της έκθεσης, παρουσιάζει τη συλλεκτική πολιτική του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος: παρακολουθεί τον κύκλο ζωής ενός ρούχου από το σχεδιασμό ως τον πελάτη και από την γκαρνταρόμπα ως το μουσείο. Για μια δεύτερη χρήση των ρούχων μιλά η Madeleine Ginsburg προβάλλοντας το μεγάλο ενδιαφέρον του αγοραστικού κοινού και των επιμελητών των μουσείων για μεταχειρισμένα ρούχα (vintage clothes), ενώ η Aileen Ribeiro εξετέζει τη σχέση τέχνης και ενδύματος, επισημαίνοντας ότι ένα σύγχρονο μουσείο μόδας θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις μορφές τέχνης, ως τεκμήρια απαραίτητα στην ενδυματολογική μελέτη. Η Παρή Καλαμαρά και η Linda Welters αναφέρονται στην καταγραφή της πολιτισμικής και κοινωνικής ταυτότητας μέσω του ενδύματος, με παραδείγματα από την βυζαντινή ενδυματολογία, η πρώτη και από τοπικές φορεσιές και σύγχρονα ενδύματα η δεύτερη.
Από αριστερά: Στηθόδεσμος, c. 1908, δωρεά: Διονύσης Κρητικός
Κορσές Gloriane, 1960, δωρεά: Σώμα Ελληνίδων Οδηγών
Κορσές, 1899, Κορσές, τέλη 19ου αιώνα, Κορσές, ΗΠΑ 1870-1875
Για τη σύγχρονη πραγματικότητα μιλά και η Akiko Fukai, αναφερόμενη όμως κυρίως στην ιαπωνική ενδυματολογική κουλτούρα, μια κουλτούρα που τη χαρακτηρίζουν οι αντιθέσεις και που προσελκύει το διεθνές ενδιαφέρον, γιατί αποτελεί μια απόπειρα ανεύρεσης νέου νοήματος στην πράξη του "ενδύεσθαι" τον 21ο αιώνα. Αναφορά στον ανδρικό τρόπο ένδυσης κάνουν δύο συγγραφείς του καταλόγου. Ο Robert Doyle αντιπαραβάλλει το σκοτσέζικο κιλτ με το αστικό κοστούμι, και ο Νίκος Πετρόπουλος χαράσσει τα όρια μεταξύ κομψότητας και μόδας, δίνοντας με την ευκαιρία αυτή και συμβουλές σε κομψευόμενους άντρες. Για τη μόδα μιλά και η Νάντια Μαχά-Μπιζούμη, με μια αναδρομή στην Ελλάδα του 1950 και 1960. Παρουσιάζει μια ιδιαίτερη στιγμή της ελληνικής μόδας που στηριζόταν στην εκ νέου ανακάλυψη της "λαϊκής" τέχνης. Τέλος, από τη σκοπιά του θεάτρου, η ενδυματολόγος Σοφία Παντουβάκη εξετάζει τη διττή διάσταση της έννοιας "ενδύεσθαι" στη θεατρική ενδυματολογία: το θεατρικό κοστούμι "ενδύει" ένα χαρακτήρα-ρόλο και ταυτόχρονα "ενδύει" ένα πραγματικό πρόσωπο, τον ερμηνευτή.
«Αντερί» γυναικείο μεταξωτό
Συρία, 19ος αιώνα. Δωρεά: Ιωάννα Παπαντωνίου
Ακολουθεί η παρουσίαση των εκθεμάτων σύμφωνα με το σκεπτικό της έκθεσης. Βασικός άξονας είναι οι ενδυματολογικές ομάδες, όπου περιλαμβάνονται εκθέματα με κοινό παρονομαστή την ιδιαίτερη χρήση τους: ενδύματα που χαρακτηρίζουν συγκεκριμένες στιγμές της ζωής του ανθρώπου (π.χ. τους διάφορους σταθμούς του κύκλου της ζωής του), συγκεκριμένες λειτουργίες (αθλητισμός, ψυχαγωγία, εργασία) ή ιδιαίτερες χρήσεις (άμφια, μεταμφιέσεις, θεατρικά κοστούμια). Ο κατάλογος κλείνει με μια επιλογή από τα πολυτιμότερα δείγματα της ενδυματολογικής συλλογής του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος, που χρονολογούνται από το 18ο μέχρι και τις αρχές του 21ου αιώνα».
(Ξένια Πολίτου,
από το εισαγωγικό σημείωμα του καταλόγου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου