ΕΝΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ

Tom J. Dunbabin
An Archaeologist at War / Ένας αρχαιολόγος στον πόλεμο

Επιμέλεια: Tom Dunbabin
Μετάφραση: Ρόζμαρι Τζανάκη
Ηράκλειον, Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών 2015
293 σελ. με α/μ εικόνες
ISBN 978-960-9480-31-4
Τιμή 9,95 € / στο βιβλιοπωλείο μας 8,95 €



«Ο ήχος της μηχανής άλλαξε. Ανέβηκα στο κατάστρωμα και στάθηκα με τους αξιωματικούς στη γέφυρα. Ένα αμυδρό περίγραμμα ξεπρόβαλλε μπροστά μας, πιο μαύρο κι από τη μαύρη νύχτα. Το διαπερνούσε ένα φωτεινό στίγμα που εμφανιζόταν και εξαφανιζόταν με αναλαμπές. Ένα ζεστό αεράκι μας έφερε τη μυρωδιά της στεριάς. Μερικά λεπτά αργότερα πατούσαμε στη στεριά, με τα κυματάκια να βρέχουν τα πόδια μας… Για μένα αυτό ήταν το τέλος ενός ταξιδιού από την άλλη άκρη του κόσμου και η αρχή μιας καινούριας ζωής.»

Με αυτά τα λόγια αφηγείται το ξεκίνημα της περιπέτειας του στην Κρήτη ο Βρετανός αξιωματικός Tom J. Dunbabin, όταν μια ανοιξιάτικη νύχτα του 1942 αποβιβάστηκε σε κάποια νότια παραλία του νησιού. Άνθρωπος οξυδερκής, γενναίος και εργατικός, ο «κύριος Tom» έγινε σύντομα πολύ αγαπητός στους κρητικούς και αναδείχθηκε λίγο αργότερα σε επικεφαλής της βρετανικής αποστολής στο νησί.

Γεννημένος στην Τασμανία, με σπουδές στο Σύδνεϋ της Αυστραλίας και την Οξφόρδη της Βρετανίας, ο Dunbabin υπήρξε αξιόλογος αρχαιολόγος και ιστορικός με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αρχαία Ελλάδα. Με το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου κατατάχθηκε στο Βρετανικό στρατό και στη συνέχεια, με την ιδιότητα του αξιωματικού της Βρετανικής Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, βρέθηκε στην κατεχόμενη Κρήτη. Τις αναμνήσεις του από την τριετή παρουσία του στο νησί κατέγραψε ο ίδιος μεταπολεμικά, όμως ο πρόωρος θάνατός του το 1955, δεν του επέτρεψε να τις ολοκληρώσει και ίσως να τις εκδώσει. Το χειρόγραφο του βρέθηκε στα χέρια του ανιψιού και συνονόματου του Tom Dunbabin, ο οποίος σε συνεργασία με την Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, επιμελήθηκε την έκδοσή του στο πλαίσιο της εκδοτικής σειράς Μαρτυρίες της ΕΚΙΜ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ο συγγραφέας δεν εστιάζει στη στρατιωτική του δράση, αλλά στη γνωριμία και τη σχέση του με τους κατοίκους του νησιού. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε σε μεταπολεμική του επιστολή: «Απόλαυσα τον πόλεμο περισσότερο απ’ ό,τι μου άξιζε – πέρασα το μεγαλύτερο μέρος του στα βουνά της Κρήτης, ανάμεσα σε ανθρώπους από τους πιο φιλόξενους που γνωρίζω».

(πηγή: Ιστορικό Μουσείο Κρήτης)