ΕΘΝΙΚΕΣ ΓΑΙΕΣ, ΕΘΝΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ

Εύη Καρούζου
Εθνικές γαίες, εθνικά δάνεια και εθνική κυριαρχία. Βρετανική διπλωματία και γαιοκτησία στο ελληνικό κράτος 1833-1843
 
Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών, 2018 (Δεκέμβριος)
Σελίδες: 253
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-960-404-351-4
Τιμή: 18,00 € // στο βιβλιοπωλείο μας 16,20 €

Πόσο εύκολο ήταν να συγκροτηθεί ένα νέο κράτος το 1830; Σε αυτό το ερώτημα προσπαθεί να απαντήσει αυτό το βιβλίο, μέσα από τη μελέτη της συγκρότησης του ελληνικού κράτους στο ευρωπαϊκό πλαίσιο που έθεσαν η μεταναπολεόντεια εποχή και τα Συνέδρια της Βιέννης και της Αιξ-λα-Σαπέλ. Το ελληνικό κράτος οικοδομήθηκε σε μια εποχή κατά την οποία οι μεγάλες δυνάμεις προσπαθούσαν να αποφύγουν εκτεταμένες πολεμικές αναμετρήσεις, ώστε να ελέγξουν την υπερχρέωση που τους κληροδότησε ο 18ος αιώνας και επέτειναν οι ναπολεόντειοι πόλεμοι. Ήταν η εποχή επέκτασης του φαινομένου των επεμβάσεων οι οποίες, μαζί με την ενίσχυση του θετικού διεθνούς δικαίου, θα λειτουργούσαν ως εναλλακτικές μορφές άσκησης της διεθνούς πολιτικής  για την αποφυγή του πολέμου και θα διέσωζαν την «ανάσα ειρήνης» στην Ευρώπη που αναγκαιούσε στις μεγάλες δυνάμεις. Ενώπιον αυτής της ευρωπαϊκής δυναμικής, το ελληνικό κράτος, ως μέλος του ευρωπαϊκού συστήματος κρατών, πόσο μπορούσε να λειτουργήσει ως κυρίαρχο ή ενάντια στις βασικές αρχές του συστήματος; Δάνεια, συγκρότηση πολιτικής εξουσίας, στρατού και οικονομίας, αποζημιώσεις αγωνιστών και αλυτρωτισμός, όλα προοιώνιζαν την αφερεγγυότητα της Ελλάδας και την αντιπαλότητά της με τις μεγάλες δυνάμεις. Η σύναψη δανείων από ένα εθνικά κυρίαρχο κράτος απαιτούσε μια αληθινή εσωτερική κυριαρχία, δηλαδή εξουσία επιβολής και είσπραξης φόρων στο εσωτερικό του κράτους, κάτι το οποίο δεν υπήρχε κατά τα πρώτα χρόνια του ελληνικού βασιλείου. Η ατελής εσωτερική κυριαρχία και η διαβλητή κυριαρχία των συνόρων θα αποδυνάμωναν, αναπόφευκτα, την εξωτερική κυριαρχία του νεοσύστατου κράτους. Σύντομα φάνηκε ότι ήταν δύσκολο να εξυπηρετηθούν πολλοί στόχοι ταυτόχρονα με τα πενιχρά δημόσια έσοδα. Μπορούσε το πλήθος προτεραιοτήτων να διατηρήσει τη φερεγγυότητα της Ελλάδας σε μια εποχή δυναμικής επέκτασης του τραπεζικού κεφαλαίου και αύξησης της ευρωπαϊκής επιθετικότητας, η οποία όλο και απομακρυνόταν από το όραμα της «αιώνιας ειρήνης», όπως ενσαρκώθηκε ατελώς από το Ευρωπαϊκό Κονσέρτο; Πώς σχετίστηκαν ο φιλελευθερισμός και ο εθνικισμός με τον κρατικό δανεισμό και τη φερεγγυότητα της χώρας; Πόσο εύκολο ήταν, εντέλει, να συγκροτηθεί ένα νέο κράτος το 1830;

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)