Εισαγωγή και επιμέλεια έκδοσης: Γεωργία Πατερίδου
Θεσσαλονίκη, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη) 2009
208 σελ., τιμή 18.81 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή 16.92
Σχεδόν εκατό χρόνια μετά τη συγγραφή του, εκδίδεται για πρώτη φορά ένα άγνωστο μυθιστόρημα του Ψυχάρη, από το αυτόγραφο του δημιουργού του, το οποίο βρέθηκε στη Βιβλιοθήκη της Βουλής. Το μυθιστόρημα, που ολοκληρώθηκε το 1914, όταν ο Ψυχάρης έκλεινε την έκτη δεκαετία της ζωής του, αποπνέει ορμή νεανική, με το προκλητικό ερωτικό θέμα του και την αμεσότητα της αφήγησης. Καμία όμως από τις επιλογές αυτές δεν μπορει να θεωρηθεί έκπληξη από έναν συγγραφέα που, όπως δήλωνε ο ίδιος, ερωτεύτηκε σαράντα έξι φορές, από τις οποίες εφτά "θανάσιμα".Με φόντο δύο κοσμοπολίτικα κέντρα, δύο διαφορετικά κοινωνικά, γλωσσικά και πολιτισμικά πεδία, την Κωνσταντινούπολη και το Παρίσι, και μέσα από δύο αδέρφια με ανόμοια νοοτροπία και ψυχοσύνθεση, ο συγγραφέας διερευνά την ερωτική συμπεριφορά ως μέρος της διαφορετικής ταυτότητας του Δυτικοευρωπαίου και του Ανατολίτη και συνδέεται με την ευρωπαϊκή παράδοση της λογοτεχνικής διττότητας και του ψυχολογικού μυθιστορήματος. Το αποτέλεσμα λειτουργεί ως καθρέφτης και της διττής υπόστασης του ίδιου του Ψυχάρη ως συγγραφέα με δύο πατρίδες, τη Γαλλία και την Ελλάδα, οι οποίες συνοψίζουν τις αντιμαχόμενες όψεις του εαυτού του. Γραμμένο με το προσωπικό ύφος για το οποίο τόσες φορές κατακρίθηκε ο Ψυχάρης, το έργο παρουσιάζεται ως μια μορφή αυτοβιογραφίας, ένα είδος ψευδο-ημερολογίου ή σημειωματάριου σκέψεων.
Στις σελίδες του μυθιστορήματος επανέρχονται μοτίβα γνώριμα και από άλλα ψυχαρικά έργα, όπως η ναρκισσιστική θεματοποίηση της ζωής του συγγραφέα του και η ερωτική επιθυμία και ζήλια. Αλλά ο κεντρικός προβληματισμός του μυθιστορήματος περικλείεται πρωτίστως στα τρία ουσιαστικά του τίτλου: τόσο ο πόνος της πραγματικής αγάπης όσο και η ολοκλήρωση μέσα από την αγάπη μπορούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο σε νίκη του εαυτού του και να τον μεταμορφώσουν.
Η εισαγωγή της Γεωργίας Πατερίδου διερευνά τους λόγους για τους οποίους το μυθιστόρημα έμεινε αδημοσίευτο, αναδεικύει το παρακείμενό του και θέτει με νέους, διευρυμένους όρους ερωτήματα σχετικά με τη λογοτεχνική υπόσταση του συγγραφέα του, το ειδολογικό στίγμα της πεζογραφίας του και τις διακειμενικές του σχέσεις με την ευρωπαϊκή λογοτεχνία.
Ο Γιάννης Ψυχάρης του Νικολάου (1854-1929), Έλληνας φιλόλογος και λογοτέχνης, γεννήθηκε στην Οδησσό της Ρωσίας (σημ. Ουκρανία) στις 15 Μαΐου του1854. Γιός του Νικολάου Ψυχάρη εκ Χίου, μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη και ολοκληρώνοντας την εγκύκλια μόρφωση σε ηλικία 15 ετών έφυγε για τη Μασσαλία όπου και έμεινε κοντά στο θείο του ολοκληρώνοντας τη γυμνασιακή του μόρφωση. Σπούδασε φιλοσοφία, φιλολογία και γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης στο Παρίσι και στη Γερμανία γερμανική φιλολογία, καθώς και μεσαιωνική και νεοελληνική φιλολογία. Επανερχόμενος στο Παρίσι έγινε καθηγητής της έδρας της νεοελληνικής γλώσσας στη Σχολή Ανώτερων Σπουδών. Το 1904 διαδέχθηκε τον καθηγητή του Εμίλ Λεγκράν στη Διεύθυνση της Σχολής Ανατολικών Γλωσσών όπου και δίδασκε μέχρι το θάνατό του. Πέθανε το 1929 ύστερα από μακροχρόνια ασθένεια.ΚΡΙΤΙΚΕΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
Ξενοφών Μπρουντζάκης, Η νίκη του πόνου και της αγάπης, Το Ποντίκι, 14.1.2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου