ΤΟ ΟΝ ΚΑΙ Η ΟΥΣΙΑ

Ετιέν Ζιλσόν

ΤΟ ΟΝ ΚΑΙ Η ΟΥΣΙΑ

Το πρόβλημα της ύπαρξης στη δυτική φιλοσοφία από την αρχαιότητα ως τον εικοστό αιώνα

Μετάφραση-εισαγωγή: Θάνος Σαμαρτζής

Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2009

576 σελ., τιμή 27.00 €, έκπτωση 10%

Τελική τιμή 24.30€

Όλα τα πράγματα, όσο και αν διαφέρουν κατά τα άλλα μεταξύ τους, έχουν τουλάχιστον αυτό κοινό: όλα τους υπάρχουν, όλα τους είναι όντα. Η ύπαρξη είναι μια ιδιότητα τόσο καθολική, ώστε σπανίως στρέφουμε την προσοχή μας σε αυτή. Και όμως, εάν επιχειρήσουμε να κατανοήσουμε τί σημαίνει το να υπάρχει κάτι, ερχόμαστε αντιμέτωποι με δυσκολίες που μοιάζουν ανυπέρβλητες. Ο Αριστοτέλης παρατηρεί: διαφεύγει τί το ον και τις η ουσία των όντων. Η δυτική φιλοσοφία ─αρχαία, μεσαιωνική και νεότερη─ αναγνώρισε το πρόβλημα της ύπαρξης ως το θεμελιωδέστερο φιλοσοφικό πρόβλημα και επιχείρησε με διαδοχικές προσπάθειες να το προσεγγίσει, να το θεματοποιήσει και να το εννοιολογήσει.

Το Ον και η Ουσία, έργο ενός από τους σημαντικότερους ιστορικούς της φιλοσοφίας, του Γάλλου Ετιέν Ζιλσόν, παρουσιάζει με τρόπο κριτικό και συστηματικό την ιστορία του προβλήματος της ύπαρξης στη δυτική φιλοσοφία από την αρχαιότητα μέχρι και τον εικοστό αιώνα. Πέρα όμως από την καθαρά ιστορικοφιλοσοφική του αξία, το βιβλίο μπορεί, χάρη στο εύρος της προοπτικής του και τον πλούτο των εξεταζόμενων ζητημάτων, να λειτουργήσει ως μια εισαγωγή στη γλώσσα και τη μεθοδολογία της πρώτης φιλοσοφίας, μεταφυσικής ή οντολογίας· της φιλοσοφικής εκείνης μάθησης δηλαδή που ζητά να κατανοήσει τί σημαίνει το να υπάρχει κάτι, το να είναι ένα πραγματικό ον.

Ο Ετιέν Ζιλσόν (1884-1978) γεννήθηκε και σπούδασε στο Παρίσι. Δίδαξε, μεταξύ άλλων, στα πανεπιστήμια της Σορβόννης και του Χάρβαρντ και στη συνέχεια κατέλαβε την έδρα μεσαιωνικής φιλοσοφίας του Κολλεγίου της Γαλλίας. Υπήρξε ιδρυτής του Ποντιφικού Ινστιτούτου Μεσαιωνικών Σπουδών του Τορόντο. Το 1946 εκλέχτηκε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Αναγνωρίζεται ευρύτατα ως ο μεγαλύτερος ιστορικός της μεσαιωνικής φιλοσοφίας στον εικοστό αιώνα. Το Όν και η Ουσία (L' Etre et l' Essence, 1948) συνιστά τη μονιμότερη φιλοσοφική του συμβολή.

ΚΡΙΤΙΚΕΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

Φώτης Τερζάκης, Ένα πρόβλημα στην καρδιά της Μεταφυσικής, Ελευθεροτυπία/Βιβλιοθήκη, τχ. 595, 19.3.2010