Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΑ

Μερικά από τα λαμπρότερα δείγματα εικονογράφησης σχολικών βιβλίων θα παρουσιαστούν στην έκθεση Ο Γιάννης Κεφαλληνός και οι μαθητές του στα αναγνωστικά (1932-1955) που εγκαινιάζεται την Τετάρτη 28 Απριλίου 2010, ώρα 20:30, στο βιβλιοπωλείο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Τσιμισκή 11).

Μακέτα για το Αλφαβητάρι Τα παιδάκια του Γιάννη Κεφαλληνού

Πρόκειται για μια μικρή ενότητα της έκθεσης Λογοτέχνες και καλλιτέχνες στα αναγνωστικά (1860-1960) που παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο στην Αθήνα, με τη συνεργασία της Εταιρείας Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (Ιδρυτής: Σχολή Μωραΐτη).

Στην έκθεση παρουσιάζεται το Αλφαβητάριο Τα παιδάκια (1932), που εικονογράφησε ο σημαντικός χαράκτης και δάσκαλος Γιάννης Κεφαλληνός, και το οποίο κατέχει περίοπτη θέση στην ελληνική ιστορία εικονογράφησης σχολικού βιβλίου.

Δ. Δεληπέτρου, Δ. Δούκα, Ρ. Ιμβριώτη, Αλφαβητάρι Τα παιδάκια,
ζωγραφιές Γιάννη Κεφαλληνού (το εξώφυλλο, μακέτες και σελίδες). Εκδότης Ι. Σιδέρης, Αθήναι 1932. Συλλογή ΜΙΕΤ

Ο Γ. Κεφαλληνός (1894-1957), μετά τις σπουδές του και την παραμονή του στο Παρίσι, επέστρεψε στην Αθήνα, διορίστηκε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και αφοσιώθηκε στην οργάνωση και τη λειτουργία Εργαστηρίου Χαρακτικής. Ως κορωνίδα της διδαχής του, καθιέρωσε από το 1939 το μάθημα της τέχνης του βιβλίου με βάση τα δυτικά πρότυπα.

Ο ίδιος, σε μια επιστολή στον αδερφό του το 1931, γράφει σχετικά με το όνειρο του να εικονογραφήσει ένα παιδικό βιβλίο: «Έλα να γράψομε και να τυπώσομε τα βιβλία για τα μικρά παιδιά, στολίζοντας την κάθε σελίδα με μια νέα μορφή, με ένα νέο σχέδιο της άνοιξης και της καλοσύνης. Σε χαριτωμένα πλαίσια θα δέσομε κάθε σελίδα, θα σχεδιάσομε τα γράμματα καθαρά και στρογγυλά και μεγάλα, και θα τυπώσομε κόκκινα τα κεφαλαία. Με κεφαλαία μεγάλα και διακοσμητικά με ουρές που θα φτάνουν ως το τέλος της σελίδας, θα διηγηθούμε όλες τις ευτυχισμένες μέρες της ζωής, και κάθε μέρα θα τη συμβολίσουμε με μια ξυλογραφία». Λίγο αργότερα, ο ίδιος θα διακηρύξει τη βασική αρχή για τη δημιουργία των βιβλίων που απευθύνονται σε παιδιά: «Το παιδικό βιβλίο είναι αποτυχημένο, αν δεν το διαβάζει με απόλαυση ο μεγάλος».

Γεραντώνης Επαμεινώνδας, Αλφαβητάριο Τα καλά παιδιά,
εικονογράφηση Κώστας Γραμματόπουλος,
[α΄έκδ. 1949], ΟΕΣΒ, Αθήνα 1950.
Συλλογή Νίκης Αρχοντίδη

Στην έκθεση παρουσιάζονται επίσης τα σχολικά βιβλία που εικονογράφησαν μεταπολεμικά τρείς σημαντικοί Έλληνες χαράκτες που υπήρξαν μαθητές του Κεφαλληνού: ο Τάσσος (1914-1985), ο Κώστας Γραμματόπουλος (1916-2003) και η Λουίζα Μοντεσάντου (1917-2007). Τα βιβλία που σχεδίασαν βασίστηκαν στις αρχές του Κεφαλληνού και στη διδασκαλία του για τον γενικό σχεδιασμό των εντύπων και τη χαρακτική, σύμφωνα όμως με τις προσωπικές τους ευαισθησίες.

Εκτός από τα ίδια τα σχολικά βιβλία, εκτίθενται και 22 μακέτες που φιλοτέχνησε ο Γ. Κεφαλληνός για το Αλφαβητάρι, καθώς και πρωτότυπα προσχέδια της Λουίζας Μοντεσάντου για το αναγνωστικό Εργασία και χαρά.

Χ. Δημητρακόπουλου, Εργασία και Χαρά (Αναγνωστικό β΄ δημοτικού), εικονογράφηση Λουίζα Μοντεσάντου,
ΟΕΣΒ, εν Αθήναις 1949. Συλλογή Ιορδάνη Χριστοδούλου

Επιστημονικός υπεύθυνος της έκθεσης Λογοτέχνες και καλλιτέχνες στα αναγνωστικά (1860-1960):
Αλέξης Δημαράς

Διάρκεια έκθεσης: 28 Απριλίου-19 Ιουνίου 2010
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00-15:00, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00-21:00, με ελεύθερη είσο­δο για το κοινό.
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2310 288.036, fax: 2310 226.460
Email: bookstore-thessaloniki@miet.gr
http://www.miettsimiski11.blogspot.com