30/4/11

Η ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΟΜΗΡΙΚΗ ΙΛΙΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΙΛΙΑΔΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ

Μια φιλική συνομιλία του Δ. Ν. Μαρωνίτη με θέμα Η τιμή του σώματος στην ομηρική Ιλιάδα και στα ιλιαδικά ποιήματα του Καβάφη πρόκειται να πραγματοποιηθεί, σε συνεργασία με τις εκδόσεις Άγρα, στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης στη Θεσσαλονίκη (Τσιμισκή 11), την Τετάρτη 4 Μαΐου 2011 στις 19.00. Η συνομιλία αυτή έρχεται ως συνέχεια της μετάφρασης της Ιλιάδας από τον ομότιμο καθηγητή του ΑΠΘ.

Μετά την ιστορική πλέον μετάφρασή του της Οδύσσειας, ο Δ. Ν. Μαρωνίτης προσφέρει στη δίτομη έκδοση Ομήρου Ιλιάς μεταφρασμένες και με επιλεγόμενα και τις 24 ραψωδίες του μεγάλου έπους του Ομήρου. Είναι η πρώτη μεγάλη μετάφραση ύστερα από εκείνη των Καζαντζάκη & Κακριδή του 1955.

Με το στίχο του Γιώργου Σεφέρη «πάνω νερά» περιγράφει ο Δ. Ν. Μαρωνίτης, στα επιλεγόμενα του α΄ τόμου της έκδοσης, την αντίστροφη πορεία που ακολούθησε στην μετάφραση των δύο επών, «γυρεύοντας δηλαδή την προηγούμενη Ιλιάδα μετά την επόμενη Οδύσσεια – αντίστροφα απ’ ό,τι το έκαμε ο ποιητής, αν ήταν ένας …».

Και συνεχίζει για τα δύο έπη: «…τίποτε βέβαιο δεν ξέρουμε για τον ποιητή (ή τους ποιητές) της Ιλιάδας και της Οδύσσειας: ούτε πότε έζησε ακριβώς ούτε που έζησε και έδρασε ούτε καν πως λεγόταν. Μπορεί να γεννήθηκε ο ένας (ή οι δύο) στη μέση περίπου της μικρασιατικής ακτής ή σε ένα από τα παράκτια νησιά. Η Ιλιάδα λένε προηγήθηκε, κάπου στα μέσα του όγδοου αιώνα· η Οδύσσεια μάλλον ακολούθησε, εν γνώσει της Ιλιάδας, στα τέλη του ίδιου αιώνα. Τα δύο έπη προϋποθέτουν μακρά προφορική παράδοση, που την καλλιέργησαν κάποιοι αοιδοί, οι οποίοι εξελίχτηκαν στο μεταξύ σε ραψωδούς, τίποτα όμως δεν μας σώθηκε από το πρώιμό τους έργο. Ξέρουμε ωστόσο ότι στην προφορική αυτή παράδοση χρωστούν τα δύο ομηρικά έπη: λίγο-πολύ τον μύθο τους και τα κύρια πρόσωπα· σίγουρα τον εξάμετρο, τους καθιερωμένους λογότυπους, τις τυπικές σκηνές, τα τυπικά θέματα και μεγαθέματα.

Αβέβαιο παραμένει αν στη σύνθεση τόσο της Ιλιάδας όσο και της Οδύσσειας χρησιμοποιήθηκε, πέρα από τον προφορικό αυτό θησαυρό, η αλφαβητική γραφή, που εισάγεται στα χρόνια εκείνα από τη Φοινίκη. Πότε και πως σταθεροποιήθηκε το κείμενο των δύο επών, το ψάχνουν ακόμα οι ομηριστές· στα μέσα πάντως του έκτου αιώνα φαίνεται πως κατακυρώθηκε και κατοχυρώθηκε, γιατί η επίσημη απαγγελία του έγινε μέρος των πάνδημων εορτών. Στα χέρια μας το έχουμε θρυμματισμένο σε αιγυπτιακούς παπύρους και ακέραιο σε κώδικες της βυζαντινής περιόδου …».

Για την Ιλιάδα αναφέρει: «…είναι έπος πολεμικό: δραματοποιεί, ανατέμνει και συμπυκνώνει τον τρωικό πόλεμο σε τέσσερις μάχιμες ημέρες, που καταλήγουν σε ισόπαλη τραγωδία: ο φόνος του Πάτροκλου από τον Έκτορα και ο φόνος του Έκτορα από τον Αχιλλέα σφραγίζονται με ενδεκαήμερη ανακωχή, αφήνοντας μετέωρο το ερώτημα ποιος είναι ο νικητής και ποιος ο ηττημένος. Τελικώς ο ιλιαδικός πόλεμος περαιώνεται δίχως νικητές και νικημένους. Αντ’ αυτού ο αμοιβαίος σπαραγμός (του Αχιλλέα για τον αγαπημένο εταίρο του, του Πριάμου για τον αγαπημένο του γιό) οδηγεί σε ένα είδος συμφιλίωσης των αντιπάλων, υπογραμμίζοντας συνάμα την τραγωδία του πολέμου».

Όσον αφορά στη σχέση του Μαρωνίτη με τον Καβάφη, αυτή καταγράφεται χαρακτηριστικά στο βιβλίο Κ. Π. Καβάφης: Μελετήματα της σειράς Γραφή και ανάγνωση των εκδόσεων Κέδρος, όπου περιέχονται συγκεντρωμένα εννέα μελετήματα γύρω από την ποίηση του Κ. Π. Καβάφη, γραμμένα σε διάστημα τριάντα επτά χρόνων. Ορισμένα έχουν ήδη δημοσιευτεί στο παρελθόν, ενώ άλλα είναι ανέκδοτα. Κεντρική θέση μέσα στον τόμο κατέχουν τα έξι μελετήματα που εστιάζουν στον τύπο του «ποιητή-αναγνώστη, όπου η ανάγνωση αρχαιοελληνικών λογοτεχνικών προτύπων λειτουργεί ως αφορμή για τη σύνταξη ενός νέου ποιήματος».



Ο Δ. Ν. Μαρωνίτης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1929. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές του σποδές στο Πανεπιστήμιο Mainz της Γερμανίας. Διετέλεσε διδάκτωρ και εντεταλμένος υφηγητής του Τμήματος Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης μέχρι το 1967 ─οπότε απολύθηκε και βασανίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ από τη στρατιωτική χούντα─ και κατόπιν τακτικός καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (1975-96). Υπήρξε επισκέπτης καθηγητής σε Πανεπιστήμια της Γερμανίας, Αυστρίας, ΗΠΑ και Κύπρου, ενώ παράλληλα έδωσε διαλέξεις σε χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής.

Διετέλεσε ειδικός σύμβουλος του Υπουργείου Παιδείας σε θέματα Ανώτατης Εκπαίδευσης (1974-75), πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ (1986-87), γενικός διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (1989-90), πρόεδρος του Τμήματος Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του ΑΠΘ (1991-94), κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (1991-94), πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (1994-2001) και επιστημονικός υπεύθυνος του έργου Ενδογλωσσική Μετάφραση του Ηλεκτρονικού Κόμβου του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (1998-2000). Σήμερα είναι επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση, που διεξάγεται στο πλαίσιο του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (2001-), πρόεδρος του Κέντρου Οδυσσειακών Σπουδών (2003-) και τακτικός αρθρογράφος στην εφημερίδα το Βήμα της Κυριακής (1971-).

Έγραψε βιβλία, μονογραφίες και άρθρα για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τη Σαπφώ, τον Αλκαίο, τους οποίους, και ενμέρει ή στο σύνολο, μετέφρασε. Συγχρόνως μελέτησε και δημοσίευσε δοκίμια για μείζονες νεοέλληνες ποιητές και πεζογράφους, επιμένοντας σε εκπροσώπους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς.

Για το έργο του τιμήθηκε με το Κρατικό βραβείο δοκιμίου (1981) και το παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικος της Ελληνικής Δημοκρατίας (2003). Για τα 70 χρόνια του προσφοράς στα κλασικά γράμματα εκδόθηκε ο τιμητικός τόμος Euphrosyne. Studies in the Ancient Epic, and its Legacy in Honor of Dimitris N. Maronitis, επιμ. A. Rengakos - I. N. Kazazis. Στουτγκάρδη: F. Steiner 1999.

29/4/11

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΚΛΕΙΤΟΥ ΚΥΡΟΥ ΣΤΟ ΜΙΕΤ

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΤΟΥ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ

σας προσκαλεί στις εκδηλώσεις στη μνήμη του

ΚΛΕΙΤΟΥ ΚΥΡΟΥ

τη Δευτέρα 2 Μαΐου 2011, στις 8 μ.μ.
στο Βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ, Τσιμισκή 11

 Έκθεση κολάζ του Κλείτου Κύρου
(και τεκμήρια από το αρχείο του ΕΛΙΑ)

Παρουσίαση της έκδοσης
Ψήγματα μνήμης. Φωτογραφίες 1936-2000

ΟΜΙΛΗΤΕΣ
Μαργαρίτα Καλαφάτη (ΕΛΙΑ - ΜΙΕΤ)
Σόνια Ιλίνσκαγια-Αλεξανδροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Δημήτρης Κόκορης, φιλόλογος, διδάσκων στο ΑΠΘ

Διάρκεια έκθεσης: 2-28 Μαΐου 2011
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00-15:00, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00-21:00.

ΚΛΕΙΤΟΣ ΚΥΡΟΥ, ΨΗΓΜΑΤΑ ΜΝΗΜΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 1936-2000

ΚΛΕΙΤΟΣ ΚΥΡΟΥ
ΨΗΓΜΑΤΑ ΜΝΗΜΗΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 1936-2000

Φωτογραφίες: Κλείτος Κύρου
Κείμενα: Ξενοφών Α. Κοκόλης, Γιώργος Κουμαρίδης
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2011
159 σελ., τιμή 35.00 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή 31.50 €



Πέντε χρόνια μετά το θάνατο του Θεσσαλονικιού ποιητή, η έκδοση αυτή που συνοδεύει την ομότιτλη έκθεση  που πραγματοποιείται στο Πολιτιστικό Κέντρο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης στη Θεσσαλονίκη (13/4-29/5/2011), έρχεται να μας γνωρίσει μία ακόμα πλευρά της πολυσχιδούς δραστηριότητάς του. Την ενασχόλησή του με τη φωτογραφία από τα εφηβικά ακόμη χρόνια του. Ο ίδιος γράφει στο αυτοβιογραφικό του κείμενο Οπισθοδρομήσεις. Αναδρομή ζωής (Εκδ. 'Αγρα): «Τι να πω για τα διάφορα πάθη που με κατείχαν μια ολόκληρη ζωή! Για το πάθος που είχα για τη φωτογραφία από τα δεκαπέντε μου, που με καταδίωκε όπου κι αν πήγαινα».

Η έκδοση περιλαμβάνει φωτογραφίες από το φωτογραφικό αρχείο του Κύρου, το οποίο πλέον ανήκει στο ΕΛΙΑ – ΜΙΕΤ μετά από παραχώρηση.

Άνω  Πόλη Θεσσαλονίκης, 1956

Το φωτογραφικό αρχείο του Κύρου περιέχει περισσότερα από 10.000 αρνητικά, 1380 slides, χιλιάδες τυπώματα μικρών κυρίως διαστάσεων και δύο λευκώματα, παραγωγή μίας φωτογραφικής δραστηριότητας που ξεκίνησε στον Μεσοπόλεμο και συνεχίστηκε μέχρι τα τελευταία χρόνια του Κύρου. Ο ίδιος είχε επιδείξει ιδιαίτερη επιμέλεια για την ταξινόμηση του φωτογραφικού του αρχείου (όπως άλλωστε και για το υπόλοιπο μέρος του αρχείου του).

Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης, 1966

Τη φωτογραφική ματιά του Κύρου την ελκύουν έντονα τοπία και μνημεία, περίεργα στιγμιότυπα, καθώς και ορισμένες σταθερές θεματικές: καρνάγια, βάρκες και ψαράδες, στέγες, δέντρα και βράχια. Φωτογράφισε συστηματικά τη Φιλιώ αλλά και τα παιδιά τους. Φαίνεται να εμπνέεται περισσότερο από εικόνες του φυσικού περιβάλλοντος, από την ύπαιθρο παρά από το αστικό τοπίο, τουλάχιστον όταν φωτογραφίζει εντός της ελληνικής επικράτειας. Δεινός περιπατητής και περιηγητής από τα εφηβικά του χρόνια, ταξίδεψε πολύ από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 κι έπειτα, καταγράφοντας εικόνες μιας χώρας που δεν την έχει κατακλύσει ακόμη ο μαζικός τουρισμός. Στα τεκμήρια του αρχείου κυριαρχούν λήψεις της ευρύτερης μακεδονικής χώρας (Χαλκιδική, Πιερία, Καστοριά, Καβάλα) και έπονται φωτογραφίες από νησιά του Αιγαίου (κυρίως Κυκλάδες και Σποράδες) και τη Θεσσαλία (Πήλιο, Μετέωρα). Σώζονται ακόμη αρκετές φωτογραφίες από ταξίδια στο εξωτερικό, κυρίως σε ευρωπαϊκές πόλεις (Λονδίνο, Παρίσι, Βουδαπέστη, Βιέννη, Ρώμη).

Αλόννησος 1964, αλώνισμα

Η σχέση του Κύρου με τη Θεσσαλονίκη και ο δεσμός του με τη γειτονιά του αποτυπώνονται εν μέρει στο φωτογραφικό του αρχείο. Απαντώνται συχνά φωτογραφίες που αποτυπώνουν τις πίσω, παραθαλάσσιες, αυλές των σπιτιών της Βασιλίσσης Όλγας καθώς και πιο πρόσφατες λήψεις της νέας παραλίας. Καταγράφονται ακόμη φωτογραφικά τεκμήρια μιας πόλης που αλλάζει, όπως φωτογραφία της εντός των τειχών 'Ανω Πόλης τραβηγμένη από την κεντρική πύλη της Ακρόπολης τη δεκαετία του 1940 και η ίδια λήψη ορισμένα χρόνια αργότερα. Διακριτή ενότητα μπορούν να θεωρηθούν και οι φωτογραφίες του Κύρου από τα ταξίδια του στο 'Αγιον Όρος.

Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης, αρχές δεκαετίας 1940.
Η λήψη έγινε από την κεντρική πύλη της Ακρόπολης

Ο Κύρου φωτογράφιζε συχνά γκράφιτι, συνθήματα τοίχων και επιγραφές. Στις φωτογραφίες αυτές συνήθως αναζητεί το ευτράπελο, το ευφάνταστο και συχνά το ανορθόγραφο. Μια παρόμοια, εύθυμη διάθεση εισχωρεί συχνά σε πορτραίτα φίλων του αλλά και σε αυτοπορτραίτα του, φωτογραφίες που αποκαλύπτουν άνθρωπο με χιούμορ και διάθεση για σάτιρα, χαρακτηριστικά γνώριμα στους οικείους του αλλά άγνωστα στο αναγνωστικό του κοινό, το οποίο ωστόσο μπορεί να έχει ήδη αντιληφθεί μία πλευρά της σχέσης του ποιητή με τη φωτογραφία μέσω του έργου του Κύρου.


Ο Κλείτος-Δημήτριος Κύρου (1921 - 2006) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στο κολλέγιο Ανατόλια και σπούδασε στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε για πολλά χρόνια στον τραπεζικό τομέα.

Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1944 συμμετέχοντας στο φοιτητικό περιοδικό Ξεκίνημα, αρχικά με μεταφράσεις ξένων ποιητών. Το 1949 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Αναζήτηση, Αναμνήσεις μιας αμφίβολης εποχής. Συνεργάστηκε με πλήθος περιοδικών. Το σύνολο της ποιητικής του δουλειάς εκδόθηκε στη συλλογή Εν όλω, Συγκομιδή 1943-1997, 'Αγρα, Αθήνα 1997. Το 1988 του απονεμήθηκε το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή Τα πουλιά και η αφύπνιση, Νεφέλη, Αθήνα 1987, το οποίο όμως αποποιήθηκε. Το 2005 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε για το σύνολο του ποιητικού του έργου το βραβείο Ουράνη. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, ρωσικά, πολωνικά, βουλγαρικά και αραβικά.

Ο Κύρου ασχολήθηκε εκτεταμένα με τη μετάφραση, κυρίως ποίησης αλλά και θεάτρου. Τιμήθηκε με το βραβείο της Ελληνικής Εταιρίας Μεταφραστών για τη μετάφραση του έργου του Κρίστοφερ Μάρλοου, Δόκτωρ Φάουστους, 'Αγρα, Αθήνα 1990 και με το κρατικό βραβείο μετάφρασης για τη μετάφραση του έργου του Π. Μ Σέλλεϋ, Οι Τσέντσι, 'Αγρα, Αθήνα 1993.

Ο Κύρου ασχολήθηκε ακόμη με το κολάζ και την κριτική του κινηματογράφου.

14/4/11

ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Από την τραγωδία, στην εποποιΐα

Επιμέλεια: Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος,
Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης
Κείμενα: Νίκος Ζάικος, Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Ευστάθιος Πελαγίδης, Άννα Κωνσταντινίδου,
Βλάσης Βλασίδης, Σωτηρία Βασιλείου, Ελένη Γαβρά,
Σοφία Ηλιάδου-Τάχου, Γεωργία Μπακάλη,
Στράτος Δορδανάς, Ελάνη Ιωαννίδου,
Κυριάκος Χατζηκυριακίδης, Αγνή Κολιαδήμου
Αθήνα, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών – Εκδόσεις Μίλητος 2009
352 σελ., τιμή 52.75 €
Έκπτωση 15%, τελική τιμή 44.83 €



«Η καταστροφή του ελληνικού στρατού στη Μικρασία και η διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος αποτέλεσαν αναμφίβολα τη μεγαλύτερη πρόκληση για την Ελλάδα στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Τα ίδια ζητήματα απασχόλησαν επίσης δικαιολογημένα την επιστημονική κοινότητα το διάστημα που ακολούθησε. Ειδικές μονογραφίες, συλλογικά έργα, εκδόσεις εγγράφων, απομνημονευμάτων και αναμνήσεων επιχείρησαν να διαλευκάνουν άγνωστες πτυχές των παραπάνω ζητημάτων, να δώσουν διαφορετικές ερμηνείες, να αναδείξουν, να αναλύσουν και να φωτίσουν πρόσωπα και γεγονότα, προθέσεις και αποτελέσματα σε ζητήματα εξ ορισμού δύσκολα ερμηνεύσιμα και συγκινησιακά φορτισμένα.

Ο Λ. Ιασωνίδης σε προσφυγικό συνοικισμό της Θεσσαλονίκης το 1923.
Αρχείο Θεοφυλάκτου Άννας

Μια θέση ανάμεσα στην ογκώδη ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία φιλοδοξεί να καταλάβει και η ανά χείρας έκδοση της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Οι συγγραφείς της δεν φιλοδοξούν να καλύψουν εξ ολοκλήρου το ζήτημα, τούτο, εξάλλου, θα ήταν προκαταβολικά καταδικασμένο σε αποτυχία. Περιορίζονται, συνεπώς, στον γεωγραφικό χώρο της ελληνικής Μακεδονίας. Η πλειοψηφία των άρθρων συνιστά πρωτότυπες προσεγγίσεις, που αποτελούν προϊόντα της ερευνητικής δραστηριότητας των δύο τελευταίων δεκαετιών του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τομέα Νεότερης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Για τον λόγο αυτό αρκετοί εκ των συγγραφέων είναι νέοι επιστήμονες, που τώρα κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον επιστημονικό χώρο. Δίπλα τους όμως στέκονται καταξιωμένοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, οι οποίοι επί δεκαετίες ασχολούνται με τα παραπάνω ζητήματα και ηγούνται σχετικών ερευνητικών προγραμμάτων…»

(Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος – Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης
 απο την εισαγωγή του βιβλίου)

Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ο χώρος, οι άνθρωποι, η ιστορία

Επιμέλεια: Έλλη Γκαλά-Γεωργιλά
Κείμενα: Έλλη Γκαλά-Γεωργιλά, Αλέξανδρος Χ. Γρηγορίου, Χριστίνα Ζαρκάδα-Πιστιόλη
Η έκδοση περιλαμβάνει 1 ψηφιακό δίσκο βίντεο (DVD)
Θεσσαλονίκη, Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος 2008
229 σελ., τιμή: 30.00 €
Έκπτωση 15%, τελική τιμή 25.50 €


Το βιβλίο αναπλάθει την εξέλιξη ενός τόπου, ο οποίος, αν και σήμερα είναι υποβαθμισμένος, έχει συνδεθεί στενά, λόγω της θέσης του, με τις διάφορες φάσεις της ιστορίας της Θεσσαλονίκης. Εκτός από το πλούσιο εικονογραφικό υλικό (γκραβούρες, καρτ ποστάλ, φωτογραφίες, σχέδια) η έρευνα σε αρχεία (κτηματολογικά, τεχνικά, πολεοδομικά κτλ.) και βιβλιογραφικές πηγές και η επεξεργασία παλιών χαρτών της περιοχής αναδεικνύουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την πορεία του θαλάσσιου τείχους και τις διαδοχικές μεταπλάσεις του χώρου, καθώς και πρωτοποριακές τεχνικές που εφαρμόστηκαν εδώ. Παρουσιάζονται επίσης κτίρια της περιοχής, σημαντικά στην εξέλιξη του πολεοδομικού ιστού της Θεσσαλονίκης.

Η κατασκευή της πρώτης προβλήτας έχει ολοκληρωθεί, ενώ οι δύο πρώτες αποθήκες έχουν αρχίσει να κατασκευάζονται. Είμαστε στο 1900

Ταυτόχρονα, ο τόμος εστιάζει στους ανθρώπους που έζησαν και δημιούργησαν εδώ. Μέσα από τις σελίδες του προβάλλουν μορφές που μας εντυπωσιάζουν με το κουράγιο και τη δύναμή τους, ενώ η παράθεση μαρτυριών από αγιολογικά και λογοτεχνικά κείμενα, καθώς και εφημερίδες, ζωντανεύει την περιοχή στις περιόδους της ακμής της.

Η πλατεία της Αποβάθρας, το 1897. Το κτίριο του καφέ Όλυμπος με ένα μόνο όροφο, ενώ δεξιά βλέπουμε το ξενοδοχείο Ρουαγιάλ. Πίσω του, το ξενοδοχείο του Αγκιάχ, ένα κτίριο με πολύ μικρή διάρκεια ζωής. Ντόπιοι έξω από το κιγκλιδωμα ποζάρουν στον φακό του κ Jean
 
Την επιμέλεια του τόμου και την κύρια ευθύνη της έρευνας είχε η Έλλη Γκαλά-Γεωργιλά, η οποία, παράλληλα με το ερευνητικό της έργο στην ιστορία της Θεσσαλονίκης, είναι πολιτικός μηχανικός. Στη συγγραφή των κειμένων του τόμου συμμετείχαν, εκτός από την παραπάνω, η δρ αρχιτέκτων μηχανικός Χριστίνα Ζαρκάδα-Πιστιόλη, με σημαντική εμπειρία στη μελέτη των νεότερων μνημείων και ο συγγραφέας Αλέξανδρος Γρηγορίου, ο οποίος συγκέντρωσε και επεξεργάστηκε δημοσιεύματα εφημερίδων του 19ου αιώνα, που αναφέρονται στην περιοχή.

8/4/11

ΑΡΙΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ «Η ΠΑΠΑΜΑΡΚΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙΞ [1979-2010]»

Δύο εκθέσεις φωτογραφίας που αφορούν ιδιαιτέρως τη Θεσσαλονίκη εγκαινιάζονται ταυτόχρονα την Τετάρτη 13 Απριλίου 2011, ώρα 8 μ.μ.
στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ (Βίλα Καπαντζή, Βασ. Όλγας 108).

Πρόκειται για τις εκθέσεις
Η Παπαμάρκου και τα πέριξ [1979-2010] του Άρι Γεωργίου
και
Ψήγματα μνήμης. Φωτογραφίες 1936-2000 από το αρχείο του Κλείτου Κύρου (πληροφορίες στην επόμενη ανάρτηση). 

Άρις Γεωργίου «Η Παπαμάρκου και τα πέριξ [1979-2010]»

Η οδός Παπαμάρκου είναι ένας μικρός δρόμος στην καρδιά της περιοχής που παλαιότερα ήταν γνωστή με το όνομα Μπαζάρ και σήμερα ως Πλατεία Άθωνος, με τα διώροφα κτίσματα της δεκαετίας του '20. Η σχέση του Γεωργίου με την Παπαμάρκου και τα πέριξ ξεκίνησε από τα παιδικά του χρόνια, όταν σε ηλικία δώδεκα χρονών μετακόμισε με την οικογένειά του στην οδό Ερμού 69. Ο ίδιος αναφέρει σχετικά, σε κείμενό του στην ομότιτλη έκδοση, «Η πραγματική μου εξοικείωση επήλθε εξαιτίας της φωτογραφίας. […] Οι επισκέψεις μου στην Παπαμάρκου και στα πέριξ δεν μπορούν καν να θεωρηθούν επισκέψεις. Ο βαθμός της γειτονίας ήταν τέτοιος που δεν απαιτούσε μετακίνηση. Δεν ήταν προορισμός, ήταν καθημερινότητα».

Απόστολος Καβατζίκης, Σταύρος Ευαγγελίδης, κουρείς.
Μπαλάνου 40, Φεβρουάριος 1979

O Ηρακλής Παπαϊωάννου γράφει για τη σειρά αυτή φωτογραφιών του Άρι Γεωργίου: «Το Φεβρουάριο του 1979 ο Γεωργίου κάνει την πρώτη φωτογράφιση δημιουργώντας είκοσι επτά ασπρόμαυρα πορτραίτα από τεχνίτες και εμπόρους των πέριξ της πλατείας δρόμων. Στα πορτραίτα αυτά, που ενσωμάτωναν χαρακτηριστικά της περιόδου όπως ο ευρυγώνιος φακός και ο εμφανής σχετικά κόκκος των φιλμ μεσαίας ευαισθησίας, προστέθηκαν μερικά ακόμη από την εγγύς γειτονιά: ο θυρωρός της Ερμού, ο τρικυκλάς από την πιάτσα της πλατείας, το συνεργείο σοβατζήδων που ανακαίνιζε το μέγαρο Χατζηδημούλα. […] Μετά από μια παύση έντεκα χρόνων ο Γεωργίου επέστρεψε τον Απρίλιο του 1990 για μια δεύτερη φωτο-γράφηση των ίδιων ανθρώπων, σε έγχρωμο πλέον φιλμ. Τον συνόδευε ο δημοσιογράφος Τόλης Βεϊζαδές που σταχυολογούσε από αυτούς προφορικές μαρτυρίες.

Παναγιώτης Τασούλης, μαγειρείο. Παπαμάρκου 37, Φεβρουάριος 1979

[…] Η επιστροφή αυτή επαναπροσδιόρισε τη σημασία της σειράς για τον Γεωργίου: συγκρότησε τα πορτραίτα σε δίπτυχα ενώ συνέταξε έναν αυτοσχέδιο χάρτη όπου σημείωσε επιμελώς τη θέση και τη χρήση κάθε μαγαζιού, το όνομα κάθε ιδιοκτήτη. Κατά τον ίδιο, άλλωστε, η εργασία στην Άθωνος υπήρξε σταθμός στη φωτογραφική του πορεία• μέχρι τότε, με την επιρροή δημιουργών όπως οι Henri Cartier-Bresson και Ralph Gibson, χρησιμοποιούσε τη φωτογραφία ως ένα μέσο που ακόνιζε την ελεύθερη περιπλάνηση του βλέμματος στην περιπέτεια των μορφών και των νοημάτων του κόσμου. Στην Άθωνος, όμως, λειτούργησε για πρώτη φορά μέσα από ένα πλαίσιο με συντεταγμένες χωρικές και μορφολογικές ορίζουσες. […] Το 1996, έξι χρόνια μετά τη δεύτερη σειρά πορτραίτων, επιστρέφει για να εικονίσει το χώρο με διάθεση σχεδόν τοπογραφική: αποσπώντας το βλέμμα από τις επίπεδες επιφάνειες περιγράφει πλέον την ατμόσφαιρα των δρόμων, τα στενά και τις διασταυρώσεις, ενόσω τα κατεβασμένα ρολά και το χειμωνιάτικο κλίμα αναδίδουν μια αίσθηση τέλους εποχής. […] Η τελευταία φωτογραφική επίσκεψη στην πλατεία είναι μια έγχρωμη περιήγηση το 2009-10, στην οποία ο Γεωργίου ανιχνεύει τα στοιχεία της σύγχρονης εξέλιξης.

Κώστας Καρακώστας, πιεστής και Χριστίνα Καρακώστα, μονοτύπης.
Τυπογραφείο Στουγιαννάκη, Παπαμάρκου 42, Φεβρουάριος 1979

Το σύνολο του έργου ανακαλεί ένα κερματισμένο οδοιπορικό τριών δεκαετιών• ένα περίπλοκο σταυρόλεξο αφαιρέσεων, πορτραίτων, εσωτερικών χώρων, αστικών τοπίων, που φανερώνει κάτι από το μυστήριο της τέχνης: πώς δηλαδή η ίδια πρώτη ύλη επιτρέπει την αιώρηση από την εικαστική διαπραγμάτευση στην τεκμηρίωση και τη μελέτη της κοινωνικής πραγματικότητας. Παρά τον μεγάλο πλούτο χρήσεων και αναγνώσεων, όμως, η τριβή με τη μνήμη και η ζεστασιά που αυτή η τριβή δημιουργεί μοιάζει να αποτελεί ακόμη τον ισχυρότερο πόλο έλξης της φωτογραφίας.

Αλέκος Κοντός, μαγειρείο. Δραγούμη 24, Φεβρουάριος 1979

Η πρόσφατη περιήγηση εγγράφει ευκρινώς, πέρα από την πεζοδρόμηση της περιοχής, την αλλαγή χρήσης των μαγαζιών και επικυρώνει τη νέα, διεθνή συνθήκη της αγοράς στην οποία οι χειρώνακτες τεχνίτες πιέζονται ασφυκτικά από τη θηλιά της μαζικής, βιομηχανικής παραγωγής που απειλεί τα παραδοσιακά, "παλιομοδίτικα" εργαστήρια».

Βαγγέλης Γεωργιάδης, έμπορος σιδηρικών. Εγνατία 86, Φεβρουάριος 1979

Η καθηγήτρια Αλεξάνδρα Καραδήμου-Γερόλυμπου στην ίδια έκδοση γράφει για τους “πρωταγωνιστές” της Παπαμάρκου: «Στις φωτογραφίες των επαγγελματιών της οδού Παπαμάρκου, οι φιγούρες των ανθρώπων μετρούν τον χρόνο που περνάει, και υπαινίσσονται τις δικές τους ιστορίες. […] Οι ασάλευτες μορφές των επαγγελματιών της οδού Παπαμάρκου που γερνούν μαζί με το άμεσο περιβάλλον τους αλλά και αυτών που εξαφανίζονται πίσω από τα κλεισμένα μαγαζιά τους, καταθέτουν την μαρτυρία τους για τις εποχές και τους χρόνους, θρέφουν την κρυμμένη μνήμη της πόλης και μεταγγίζουν στον 21ο αιώνα την μακραίωνη αστική παράδοση των μικροεπαγγελμάτων, την αρχαία εικόνα της ‘κοιλιάς της πόλης’, καθημερινής αρένας των βιοπαλαιστών και των λαϊκών στρωμάτων».

O Άρις Γεωργίου γεννήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1951 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Montpellier της Γαλλίας όπου πήρε και το μεταπτυχιακό δίπλωμα D.E.A. πολεοδομίας. Επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη το 1978 και αρχικά ασχολήθηκε με μεταφράσεις ενώ την εξαετία 1979-1985 υπήρξε συνεργάτης του ραδιοφώνου με προγράμματα για την τέχνη. Από το 1977 εκθέτει ζωγραφική και φωτογραφία σε πλήθος ατομικών και ομαδικών εκθέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το 1984 ήταν ιδρυτικό στέλεχος του PARALLAXIS που τον Mάιο του 1985 διοργάνωσε τις πρώτες διεθνείς εκδηλώσεις φωτογραφίας στην Ελλάδα. Τον Φεβρουάριο του 1988 ήταν ο εμπνευστής και έκτοτε επί δεκαπενταετία διοργανωτής της Φωτογραφικής Συγκυρίας, του ετήσιου διεθνούς φεστιβάλ φωτογραφίας στη Θεσσαλονίκη. Ως συνεργάτης του περιοδικού Eντευκτήριο εγκαινίασε το ένθετο Camera Obscura που έχει παουσιάσει ως τώρα περισσότερα από 80 πορτφόλιο φωτογράφων. Το διάστημα 1998-2002 διετέλεσε πρώτος διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Δημοσίευσε εργασίες του σε πολλά έντυπα και περιοδικά και πλήθος μονογραφιών και καταλόγων. Αντικείμενο της επαγγελματικής του δραστηριότητας αποτελεί η αρχιτεκτονική και, σε σημαντικό βαθμό, οι γραφικές τέχνες συνήθως όταν άπτονται πολιτιστικού ενδιαφέροντος.

Για τις εκθέσεις

Οι δύο παράλληλες εκθέσεις στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης θα διαρκέσουν έως την Κυριακή 29 Μαΐου 2011 και θα λειτουργούν με το εξής ωράριο:
Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή 10:00 - 18:00, Παρασκευή 10:00 - 14:00 και 18:00 - 21:00, (Δευτέρα κλειστά)
Είσοδος ελεύθερη για το κοινό.
Από τη Μ. Παρασκευή μέχρι και τη Δευτέρα της Διακαινησίμου (22 - 25 Απριλίου) το Κέντρο θα παραμείνει κλειστό.
Για ομαδικές επισκέψεις παρακαλούμε να προηγείται συνεννόηση με το ΜΙΕΤ, τηλ. 2310 295.170-1.

ΚΛΕΙΤΟΣ ΚΥΡΟΥ «ΨΗΓΜΑΤΑ ΜΝΗΜΗΣ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 1936-2000»

Κλείτος Κύρου «Ψήγματα μνήμης. Φωτογραφίες 1936-2000»

Η έκθεση παρουσιάζεται στο πλαίσιο μιας σειράς εκδηλώσεων που διοργανώνει το ΜΙΕΤ στη μνήμη του, οι οποίες πραγματοποιούνται με την ευκαιρία της μεταστέγασης του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (ΕΛΙΑ) στη Βίλα Καπαντζή, έδρα του Πολιτιστικού Κέντρου Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ.

Βουδαπέστη 1965

Πέντε χρόνια μετά το θάνατο του Θεσσαλονικιού ποιητή, η έκθεση αυτή έρχεται να μας γνωρίσει μία ακόμα πλευρά της πολυσχιδούς δραστηριότητάς του. Την ενασχόλησή του με τη φωτογραφία από τα εφηβικά ακόμη χρόνια του. Ο ίδιος γράφει στο αυτοβιογραφικό του κείμενο Οπισθοδρομήσεις. Αναδρομή ζωής (Εκδ. Άγρας): «Τι να πω για τα διάφορα πάθη που με κατείχαν μια ολόκληρη ζωή! Για το πάθος που είχα για τη φωτογραφία από τα δεκαπέντε μου, που με καταδίωκε όπου κι αν πήγαινα».

Άνω Πόλη, αρχές δεκαετίας 1940

Η έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφίες από το φωτογραφικό αρχείο του Κύρου, το οποίο ανήκει στο ΕΛΙΑ –ΜΙΕΤ. Όπως αναφέρει η κυρία Μαργαρίτα Καλαφάτη στην ομότιτλη έκδοση «η σχέση του Κλείτου Κύρου με το ΕΛΙΑ ξεκίνησε στις αρχές του 1990. Με τη φροντίδα της στενής φίλης του ποιητή Τζέλης Χαριτωνίδου που δεν είναι πια εδώ, ένα πρώτο τμήμα του αρχείου του Κλείτου Κύρου έφθασε στην Αθήνα στα χέρια του Μάνου Χαριτάτου. Η πρώτη αυτή δωρεά περιελάμβανε χειρόγραφα και δακτυλόγραφα ποιήματα και μεταφράσεις. Τον Μάιο του 1998 το αρχείο μετά από εκφρασμένη επιθυμία του Κύρου μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη. Με την ευκαιρία της μεταστέγασης ο Κύρου δώρισε στο Ε.Λ.Ι.Α. Θεσσαλονίκης σπάνια περιοδικά από τη βιβλιοθήκη του […] Τον Μάιο του 2007, ένα χρόνο περίπου μετά τον θάνατο του Κύρου η γυναίκα του Φιλιώ δώρισε το μεγαλύτερο μέρος του αρχείου του Κλείτου, στο οποίο όμως δεν περιλήφθηκε το φωτογραφικό υλικό. Αυτό ακολούθησε αργότερα και με τη συγκατάθεση των παιδιών της, Ελένης και Γιώργου, σε δύο διαδοχικές δωρεές τον Φεβρουάριο και τον Μάιο του 2010».

Άγιον Όρος (εν πλω)
Το φωτογραφικό αρχείο του Κύρου περιέχει περισσότερα από 10.000 αρνητικά, 1380 slides, χιλιάδες τυπώματα μικρών κυρίως διαστάσεων και δύο λευκώματα, παραγωγή μίας φωτογραφικής δραστηριότητας που ξεκίνησε στον Μεσοπόλεμο και συνεχίστηκε μέχρι τα τελευταία χρόνια του Κύρου. Ο ίδιος είχε επιδείξει ιδιαίτερη επιμέλεια για την ταξινόμηση του φωτογραφικού του αρχείου (όπως άλλωστε και για το υπόλοιπο μέρος του αρχείου του).

Αλόνησος 1964

Τη φωτογραφική ματιά του Κύρου την ελκύουν έντονα τοπία και μνημεία, περίεργα στιγμιότυπα, καθώς και ορισμένες σταθερές θεματικές: καρνάγια, βάρκες και ψαράδες, στέγες, δέντρα και βράχια. Φωτογράφισε συστηματικά τη Φιλιώ αλλά και τα παιδιά τους. Φαίνεται να εμπνέεται περισσότερο από εικόνες του φυσικού περιβάλλοντος, από την ύπαιθρο πάρα από το αστικό τοπίο, τουλάχιστον όταν φωτογραφίζει εντός της ελληνικής επικράτειας. Δεινός περιπατητής και περιηγητής από τα εφηβικά του χρόνια, ταξίδεψε πολύ από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 κι έπειτα, καταγράφοντας εικόνες μιας χώρας που δεν την έχει κατακλύσει ακόμη ο μαζικός τουρισμός. Στα τεκμήρια του αρχείου κυριαρχούν λήψεις της ευρύτερης μακεδονικής χώρας (Χαλκιδική, Πιερία, Καστοριά, Καβάλα) και έπονται φωτογραφίες από νησιά του Αιγαίου (κυρίως Κυκλάδες και Σποράδες) και τη Θεσσαλία (Πήλιο, Μετέωρα). Σώζονται ακόμη αρκετές φωτογραφίες από ταξίδια στο εξωτερικό, κυρίως σε ευρωπαϊκές πόλεις (Λονδίνο, Παρίσι, Βουδαπέστη, Βιέννη, Ρώμη).

Θεσσαλονίκη 1966

Η σχέση του Κύρου με τη Θεσσαλονίκη και ο δεσμός του με τη γειτονιά του αποτυπώνονται εν μέρει στο φωτογραφικό του αρχείο. Απαντώνται συχνά φωτογραφίες που αποτυπώνουν τις πίσω, παραθαλάσσιες, αυλές των σπιτιών της Βασιλίσσης Όλγας καθώς και πιο πρόσφατες λήψεις της νέας παραλίας. Καταγράφονται ακόμη φωτογραφικά τεκμήρια μιας πόλης που αλλάζει, όπως φωτογραφία της εντός των τειχών Άνω Πόλης τραβηγμένη από την κεντρική πύλη της Ακρόπολης τη δεκαετία του 1940 και η ίδια λήψη ορισμένα χρόνια αργότερα. Διακριτή ενότητα μπορούν να θεωρηθούν και οι φωτογραφίες του Κύρου από τα ταξίδια του στο Άγιον Όρος.

Βενετία 1967

Ο Κύρου φωτογράφιζε συχνά γκράφιτι, συνθήματα τοίχων και επιγραφές. Στις φωτογραφίες αυτές συνήθως αναζητεί το ευτράπελο, το ευφάνταστο και συχνά το ανορθόγραφο. Μια παρόμοια, εύθυμη διάθεση εισχωρεί συχνά σε πορτραίτα φίλων του αλλά και σε αυτοπορτραίτα του, φωτογραφίες που αποκαλύπτουν άνθρωπο με χιούμορ και διάθεση για σάτιρα, χαρακτηριστικά γνώριμα στους οικείους του αλλά άγνωστα στο αναγνωστικό του κοινό, το οποίο ωστόσο μπορεί να έχει ήδη αντιληφθεί μία πλευρά της σχέσης του ποιητή με τη φωτογραφία μέσω του έργου του Κύρου.


Ο Κλείτος-Δημήτριος Κύρου (1921 - 2006) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στο κολλέγιο Ανατόλια και σπούδασε στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε για πολλά χρόνια στον τραπεζικό τομέα.

Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1944 από το φοιτητικό περιοδικό Ξεκίνημα, αρχικά με μεταφράσεις ξένων ποιητών. Το 1949 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Αναζήτηση, Αναμνήσεις μιας αμφίβολης εποχής. Συνεργάστηκε με πλήθος περιοδικών. Το σύνολο της ποιητικής του δουλειάς εκδόθηκε στη συλλογή Εν όλω, Συγκομιδή 1943-1997, Άγρα, Αθήνα 1997. Το 1988 του απονεμήθηκε το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή Τα πουλιά και η αφύπνιση, Νεφέλη, Αθήνα 1987, το οποίο όμως αποποιήθηκε. Το 2005 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε για το σύνολο του ποιητικού του έργου το βραβείο Ουράνη. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, ρωσικά, πολωνικά, βουλγαρικά και αραβικά.

Ο Κύρου ασχολήθηκε εκτεταμένα με τη μετάφραση, κυρίως ποίησης αλλά και θεάτρου. Τιμήθηκε με το βραβείο της Ελληνικής Εταιρίας Μεταφραστών για τη μετάφραση του έργου του Κρίστοφερ Μάρλοου, Δόκτωρ Φάουστους, Άγρα, Αθήνα 1990 και με το κρατικό βραβείο μετάφρασης για τη μετάφραση του έργου του Π. Μ Σέλλεϋ, Οι Τσέντσι, Άγρα, Αθήνα 1993. Ο Κύρου ασχολήθηκε ακόμη με το κολάζ και την κριτική του κινηματογράφου.

7/4/11

ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ – ΙΕΡΗ ΠΟΛΗ

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης
και το Κέντρο Λόγου & Τέχνης - Μουσείο ΔΙΕΞΟΔΟΣ Μεσολογγίου

στο πλαίσιο των «ΓΙΟΡΤΩΝ ΕΞΟΔΟΥ 2011»
σας προσκαλούν στην παρουσίαση του λευκώματος

ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ – ΙΕΡΗ ΠΟΛΗ

στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ Θεσσαλονίκης (Τσιμισκή 11)
την Τρίτη 12 Απριλίου 2011 στις 8 μ.μ.

Ομιλητές
Ιωάννης Χασιώτης
ομότιμος καθηγητής της Νεότερης Ιστορίας, ΑΠΘ
Γιώργος Τσακίρης
αναπληρωτής καθηγητής Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, ΑΠΘ
Ισίδωρος Ζουργός
Συγγραφέας

Συντονιστής
Νίκος Δημαράς
Δημοσιογράφος

1/4/11

ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΣ

ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ
ΡΑΨΩΔΙΕΣ Α-Μ

Μετάφραση – Επιλεγόμενα: Δ. Ν. Μαρωνίτης
Αθήνα, Εκδόσεις Άγρα 2009
296 σελ., τιμή χαρτόδετου 20.70 €
Τιμή πανόδετου 25.74 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή χαρτόδετου 18.63 €
Τελική τιμή πανόδετου 23.16 €


Ο Δ. Ν. Μαρωνίτης προσφέρει τις 12 πρώτες ραψωδίες από την Ιλιάδα, το μεγάλο έπος του Ομήρου, μετά την ιστορική πλέον μετάφρασή του της Οδύσσειας. Είναι η πρώτη μεγάλη μετάφραση που γίνεται μετά τη μετάφραση Καζαντζάκη-Κακριδή.


Απόσπασμα

Τέλειωσε, κι έδωσε τον γιο του στα χέρια της αγαπημένης του
γυναίκας• τον υποδέχτηκε εκείνη στον μυρωμένο κόρφο της
με δακρυσμένο γέλιο. Την είδε ο ΄Εκτορας και τη λυπήθηκε,
το χέρι του άπλωσε, τη χάιδεψε και την προσφώνησε μιλώντας:
« Αλόγιστη, μην τον αφήνεις τον καημό τόσο να τυραννάει
τον νου σου• αφού κανείς δεν πρόκειται, πριν απ’την ώρα μου
στον ΄Αδη να με στείλει. ΄Ετσι κι αλλιώς δεν ξέρω εγώ κανέναν,
από τη μέρα που γεννήθηκε, να ξέφυγε ποτέ το ριζικό του,
μήτε ο γενναίος μήτε κι ο δειλός.


ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ
ΡΑΨΩΔΙΕΣ Ν-Ω

Μετάφραση – Επιλεγόμενα: Δ. Ν. Μαρωνίτης
Αθήνα, Εκδόσεις Άγρα 2010
296 σελ., τιμή χαρτόδετου 20.70 €
Τιμή πανόδετου 25.74 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή χαρτόδετου 18.63 €
Τελική τιμή πανόδετου 23.16 €



Ο Δ. Ν. Μαρωνίτης ολοκληρώνει με τις 12 τελευταίες ραψωδίες από την Ιλιάδα, το μεγάλο έπος του Ομήρου, μετά την ιστορική πλέον μετάφρασή του της Οδύσσειας.




Απόσπασμα

Ο Πρίαμος, γιός του Δαρδάνου, στρέφει το βλέμμα του
Θαυμάζοντας τον Αχιλλέα∙ ψηλόκορμος κι ωραίος,
μ’έναν θεό του φάνηκε παρόμοιος. Συνάμα ο Αχιλλέας
τον Δαρδανίδη Πρίαμο θαύμαζε κι αυτός, την όμορφή του
όψη, τον τρόπο που μιλούσε.
Όταν, ένας τον άλλον βλέποντας, τον αμοιβαίο θαυμάσμό τους
χόρτασαν, πρώτος τον λόγο πήρε ο Πρίαμος, γερός θεόμορφος.


«Η Ιλιάδα είναι έπος πολεμικό: δραματοποιεί, ανατέμνει και συμπυκνώνει τον τρωικό πόλεμο σε τέσσερις μάχιμες ημέρες, που καταλήγουν σε ισόπαλη τραγωδία: ο φόνος του Πάτροκλου από τον Έκτορα και ο φόνος του Έκτορα από τον Αχιλλέα σφραγίζονται με ενδεκαήμερη ανακωχή, αφήνοντας μετέωρο το ερώτημα ποιος είναι ο νικητής και ποιος ο ηττημένος. Τελικώς ο ιλιαδικός πόλεμος περαιώνεται δίχως νικητές και νικημένους. Αντ’ αυτού ο αμοιβαίος σπαραγμός (του Αχιλλέα για τον αγαπημένο εταίρο του, του Πριάμου για τον αγαπημένο του γιό) οδηγεί σε ένα είδος συμφιλίωσης των αντιπάλων, υπογραμμίζοντας συνάμα την τραγωδία του πολέμου.»

Δ. Ν. Μαρωνίτης


Ο Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη (1929). Γυμνασιακές σπουδές στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Προπτυχιακές σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου. Μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια της πρώην Δυτικής Γερμανίας με υποτροφία της Humboldt-Stiftung. Διδάκτωρ και εντεταλμένος υφηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έως το 1967. Απολύεται, συλλαμβάνεται και βασανίζεται από τη στρατιωτική χούντα. Επανέρχεται και παραμένει καθηγητής της ίδιας Σχολής από το 1975 έως το 1996. Επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια της Γερμανίας, Αυστρίας και Κύπρου και των ΗΠΑ. Από το 1994 έως το 2001 πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. Εφεξής συντονιστής του προγράμματος «Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση», που εκπονείται στο πλαίσιο του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας. Έγραψε βιβλία, μονογραφίες, και άρθρα για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, που, ενμέρει ή εν όλω, μετέφρασε. Προέχει η συντελεσμένη μετάφραση της Οδύσσειας. Συγχρόνως μελέτησε και δημοσίευσε δοκίμια για μείζονες νεοέλληνες ποιητές και πεζογράφους, επιμένοντας σε εκπροσώπους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς.


Επίσης μπορείτε να διαβάσετε την συνέντευξη του Δ. Ν. Μαρωνίτη που παραχώρησε στη Λαμπρινή Κουζέλη, για το ένθετο ΒΗΜΑ 2 της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ(10.04.2011), εδώ