11/2/14

ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΛΟΓΙΟΣΥΝΗΣ. ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΝΩΣΗΣ, ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗΣ


Γ. Μ. Βιζυηνός
Στους δρόμους της λογιοσύνης. Κείμενα γνώσης, θεωρίας και κριτικής

Φιλολογική επιμέλεια: Παν. Μουλλάς
Επιλεγόμενα – υπόμνημα: Βενετία Αποστολίδου, Μαίρη Μικέ
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2013
797 σελ.
ISBN 978-960-250-589-2 (χαρτόδετο) / 978-960-250-590-8 (πανόδετο)
Τιμή 28,00 €  (χαρτόδετο) / στο βιβλιοπωλείο μας 25,20 €
Τιμή 35,00 € (πανόδετο) / στο βιβλιοπωλείο μας 31,50 €



Προλογίζοντας αυτό το έργο του, που το δούλευε με επιμονή τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Παναγιώτης Μουλλάς σημείωνε: «Ενώ ο ποιητής και διηγηματογράφος Βιζυηνός έχει εξασφαλίσει από καιρό περίοπτη θέση στα γράμματά μας, ο μελετητής και ο θεωρητικός Βιζυηνός, εκπονητής ενός έργου με πολλαπλές (επιστημονικές, φιλοσοφικές, ψυχολογικές, αισθητικές, κριτικές) διαστάσεις, παραμένει ουσιαστικά απρόσιτος στο ευρύ κοινό. Με αυτούς τους όρους, θεωρήσαμε ότι, συγκεντρωμένο σε έναν τόμο, το επιστημονικό έργο του Βιζυηνού θα είχε να προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες με δύο τρόπους: α) ως αυτόνομο επίτευγμα που φωτίζει ωστόσο και το λογοτεχνικό έργο του συγγραφέα μας, και β) ως γενικότερη συμβολή στη μελέτη του 19ου αιώνα, ιδίως μάλιστα προκειμένου για την Ελλάδα μιας εποχής όπου η επιστημονική βιβλιογραφία παρουσιάζεται ακόμη σχετικά πενιχρή.

 Κατά τα άλλα, ας μην ξεχνάμε ότι αυτό το θεωρητικό έργο που ο συγγραφέας μας εκπονεί στην Αθήνα περί τα τέλη της δημιουργικής ζωής του (1884-1892) χωρίς προσχέδιο ή προγραμματισμό, ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένες ανάγκες και επιθυμίες του: τον βιοπορισμό, τη διεκδίκηση της έδρας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τις γενικότερες πνευματικές και κοσμικές του στοχεύσεις. (…) Γύρω στα τριάντα του χρόνια, λίγο πριν και λίγο μετά το 1880, ο Βιζυηνός διανύει τη δημιουργικότερη περίοδο της ζωής του. Είναι η ώρα νέων ερεθισμάτων, εμπειριών και προοπτικών: της επιστημονικής έρευνας, του φιλοσοφικού στοχασμού, της αφηγηματικής ποίησης και της πεζογραφίας. Θα ‘λεγες ότι ο συγγραφέας μας “γνωρίζει τον εαυτό του” πλουτίζοντας το δυναμικό του με συμπληρωματικές δυνατότητες». Αδυνατώντας να ενταχθεί σε ένα σύστημα πανεπιστημιακής ή άλλης επαγγελματικής πειθαρχίας, ο Βιζυηνός χρειάστηκε να ακολουθήσει αναγκαστικά τον δρόμο μιας βασανιστικής βιοποριστικής περιπέτειας, δίχως πάντως να αφήσει αναξιοποίητα τα πολλαπλά του εφόδια: τη γνώση, τον στοχασμό, την καλλιτεχνική του αίσθηση, την κριτική του ευαισθησία.

Τα κείμενα που συγκέντρωσε ο Παναγιώτης Μουλλάς σε αυτόν τον τόμο δεν διαθέτουν ούτε ενιαία μορφή ούτε ενιαίο περιεχόμενο. Γραμμένα στην Αθήνα, δημοσιεύονται α) ως αυτοτελή γυμνασιακά βοηθήματα, β) ως εκτενείς μελέτες σε εφημερίδες και περιοδικά και γ) ως άρθρα στο Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Μπαρτ και Χιρστ. Κύριοι θεματικοί τους άξονες: η φιλοσοφία, η ψυχολογία, η λογική, η λαογραφία, οι εικαστικές τέχνες, η λογοτεχνία και, ειδικότερα, η αφηγηματική ποίηση. Σύμφωνα πάντα με τον Παν. Μουλλά: «Η αναδημοσίευση των κειμένων αυτών μπορεί να είναι χρήσιμη και για έναν άλλο λόγο: διότι βοηθάει στην κατανόηση μιας σημαντικής εποχής (ο θετικισμός έχει ήδη δώσει απτά δείγματα γραφής του), όπου συντελούνται βαθιές αλλαγές στις φυσικές και στις ανθρωπιστικές επιστήμες».

Στα επιλεγόμενά τους, η Βενετία Αποστολίδου και η Μαίρη Μικέ εντάσσουν το βιβλίο αυτό στο συνολικό έργο του Παναγιώτη Μουλλά. Το συνδέουν δηλαδή με τα βασικά προβλήματα που τον απασχόλησαν σε όλη του τη ζωή σε σχέση με τον Βιζυηνό και την πνευματική ζωή στον 19ο αιώνα, αναδεικνύοντας έτσι τη σημασία που έχει για τον ίδιο τον Μουλλά αλλά και για τη μελέτη των σχετικών ζητημάτων της Νεοελληνικής Φιλολογίας.

10/2/14

ΔΕΛΤΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΝΕΟΛΟΓΙΣΜΩΝ. ΤΕΥΧΟΣ 12


Δελτίο επιστημονικής ορολογίας και νεολογισμών. Τεύχος 12. Δημιουργία και μορφή στη γλώσσα

Κείμενα: συλλογικό
Επιστημονική επιμέλεια: Αναστασία Χριστοφίδου
Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών / Κέντρο Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και Νεολογισμών 2013
243 σελ.
ISSN 1106-8027
Τιμή 15,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 13,50 €

 

«Η παρούσα προσπάθεια εγκαινιάζει την προβολή των θεωρητικών αναζητήσεων του Κέντρου Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και Νεολογισμών (ΚΕΕΟΝ) της Ακαδημίας Αθηνών. Σε πρακτικό επίπεδο ο παρών τόμος εγκαινιάζει σειρά εκδόσεων του Κέντρου με ειδικές θεματικές και συμβολή έγκριτων γλωσσολόγων της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Στο ΚΕΕΟΝ διεξάγεται πρωτογενής έρευνα στον τομέα της καταγραφής, ταξινόμησης και παραγωγής νέων λέξεων και όρων, αφού αυτό είναι θεσμικά υπεύθυνο για την καταγραφή και γλωσσολογική ταξινόμηση των νεολογισμών της Ελληνικής Γλώσσας, καθώς και για την απόδοση ξενόγλωσσης επιστημονικής Ορολογίας στην Ελληνική. Αναγνωρίζοντας τη θεμελιώδη σημασία της μελέτης του φαινομένου της νεολογίας και των ίδιων των νεολογισμών το ΚΕΕΟΝ οργανώνει Βάση Δεδομένων Νεολογισμών, η οποία διευκολύνει την εμπεριστατωμένη έρευνά τους. Γι' αυτόν τον σκοπό λειτουργεί νέο ερευνητικό προϊόν στο Κέντρο, το οποίο σχεδιάστηκε μετά από ενδελεχή μελέτη, το Πρόγραμμα Ηλεκτρονικού Εντοπισμού και Ταξινόμησης Νεολογισμών & Ορολογίας - ΝΕΟΔΗΜΙΑ. Πρόκειται για την πρώτη, εξ όσων γνωρίζω, συστηματική προσπάθεια δημιουργίας μιας ηλεκτρονικής βάσης ημι-αυτόματης εύρεσης αθησαύριστων λέξεων από (ηλεκτρονικά) κείμενα εφημερίδων, η οποία περιγράφεται αναλυτικά στον παρόντα τόμο...».

(από τον πρόλογο του βιβλίου) 

7/2/14

ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΘΕΩΡΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ. ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΟΦΥΪΑ

William Dunham
Τα μεγάλα θεωρήματα των μαθηματικών. Ένα ταξίδι στη μεγαλοφυΐα

Μετάφραση: Θεοφάνης Γραμμένος
Αθήνα, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια 2013
376 σελ.
ISBN 978-960-221-603-3
Τιμή 21,30 € / στο βιβλιοπωλείο μας 19,17 €



Όπως τα αριστουργήματα της τέχνης, ορισμένα δημιουργήματα της ανθρώπινης μεγαλοφυΐας είναι προορισμένα να ζήσουν για πάντα.

Ιπποκράτης, Ευκλείδης, Αρχιμήδης, Ήρων, Καρντάνο, Νεύτων, Μπερνούλι, Όυλερ, Κάντορ ― τα μεγάλα μαθηματικά θεωρήματα σ’ ένα βιβλίο που παρουσιάζει μια βήμα προς βήμα απόδειξή τους, το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο γεννήθηκαν και τη συχνά ταραχώδη ζωή των δημιουργών τους.

«Ένα συναρπαστικό σώμα δοκιμίων για μείζονα μαθηματικά επιτεύγματα που ζωντανεύουν χάρη σε προσωπικές και ιστορικές αφηγήσεις επιδέξια υφασμένες από το συγγραφέα μέσα στο κείμενο. Ένα βιβλίο που πρέπει να βρει τη θέση του στο ράφι όποιου ενδιαφέρεται για την επιστήμη και τους επιστήμονες που τη δημιουργούν.»

R. L. Graham, AT & T Bell Laboratories

«Τα μαθηματικά παρουσιασμένα σαν μια σειρά έργων τέχνης: μια γοητευτική περιδιάβαση σε συγκεκριμένα παραδείγματα ενόρασης και επινοητικότητας. Τα μαθηματικά στο φως της αστραπής.»

Ιsaac Asimov

«Είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε το ταξίδι μας διατρέχοντας τα μαθηματικά ορόσημα δύο χιλιετιών. Τα αποτελέσματα αυτά, όσο παλιά κι αν είναι, παρουσιάζουν μια φρεσκάδα και μια λαμπρή δεξιοτεχνία ακόμη κι έπειτα από τόσους αιώνες. Ελπίζω ότι ο αναγνώστης θα είναι σε θέση να καταλάβει αυτές τις αποδείξεις και να αναγνωρίσει τι τις έκανε τόσο σπουδαίες. Για όσους πετύχουν σ’ αυτό το εγχείρημα, περιμένω ότι θα υπάρξει όχι μόνο μια αίσθηση δέους προερχόμενη από την αναγνώριση του μεγαλείου των άλλων, αλλά και μια αίσθηση προσωπικής ικανοποίησης από το γεγονός ότι μπορεί κανείς να κατανοήσει πράγματι τα έργα ενός δασκάλου.»


Γουίλιαμ Ντάναμ



Ο William Dunham σπούδασε τοπολογία, αλλά ενδιαφέρθηκε για την ιστορία των μαθηματικών και ειδικεύτηκε στο έργο του Όυλερ. Έργα του είναι: Journey Through Genius: The Great Theorems of Mathematics (1990), The Mathematical Universe (1994), Euler: The Master of Us All (1999), «Euler and the Fundamental Theorem of Algebra» στο The Genius of Euler: Reflections on his Life and Work (2007), The Calculus Gallery (2008).

(πηγή: εκδόσεις Αλεξάνδρεια)

6/2/14

ΑΣ ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΘΟΥΜΕ ΕΑΥΤΟΥΣ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΟΥΣ

Θ. Π. Τάσιος
Ας αναστοχασθούμε εαυτούς και αλλήλους

Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2014
538 σελ.
ISBN 978-960-524-402-6
Τιμή 18,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 16,20 €


Γιατί άραγε πρέπει να «αναστοχασθώ» τον εαυτό µου; Αν ήδη ξέρεις «τί είσαι, ποιός είσαι και πώς είσαι», δεν χρειά­ζεται ν’ αναστοχασθείς τίποτα. Εµείς οι άλλοι όµως που δεν διαθέτοµε τέτοιες υπαρξιακές βεβαιότητες, τη νιώθουµε την ανάγκη να ξανασκαλίσοµε αυτό το βαθύτατα προσωπικό ζήτηµα. Όσο για τους «Άλλους», εκεί είναι που µάλλον δεν ξέροµε και πολλά: Ο Άλλος είναι αλλού, κι είναι κι αλλιώτικος. Και καθώς η ζωή µου πλέκεται κάθε στιγµή µαζί µε τους Άλλους, πώς να πετύχω µια καλή ζωή όταν αγνοώ τη φύση των Άλλων και τη σχέση µου µαζί τους…

Ετούτο το βιβλίο αποπειράται να θυµίσει πόσο αξίζει τον κόπο να «αναστοχασθούµε εαυτούς και αλλήλους», µέσα στο σύνολο που το λένε Κοινωνία... Ξεκινάει µε τις κοινωνίες των ζώων, επιµένει ύστερα στη βασανιστική ερµηνεία του ηθικού ενεργήµατος και στην ηδονή του Καλού «εδώ και τώρα». Θέλει κατόπιν να δείξει ότι η Πολιτική (όχι η πολιτικαντική) και η Περιβαλλοντική είναι ηθολογικής κατηγορίας διεργασίες, ενώ αναλύει και µερικά πρακτικά ζητήµατα όπως η επαγγελµατική δεοντολογία, ο κίνδυνος της Τεχνοκρατίας, το σαράκι της πάνδηµης δωροδοκίας κ.ά. Τέλος, περιγράφει ένα σύστηµα Ηθοπαιδείας ως ρωµαλέου πολιτικού µέσου, ενώ δεν αποφεύγει ν’ ασχοληθεί και µε το Θρησκεύεσθαι – ένα επίσης υποστασιακό θέµα που απασχολεί δισεκατοµµύρια Ανθρώπων.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

5/2/14

ΤΑ 700 ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΣΑΝ

Κωνσταντίνος Σπ. Στάικος, Κώστας Γ. Παπαγεωργίου
Τα 700 ελληνικά βιβλία του 20ού αιώνα που ξεχώρισαν

Αθήνα, Άτων 2013
596 σελ. με έγχρωμες και α/μ εικόνες
ISBN 978-618-80522-1-5
Τιμή 38,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 34,20 €


Ο τόμος Τα 700 Ελληνικά Βιβλία του 20ού Αιώνα που ξεχώρισαν, εκδόθηκε με σκοπό να ιχνογραφήσει την έκφραση σημαντικών ανθρώπων του πνεύματος και του κόσμου των καλλιτεχνών του 20ού αιώνα, όπως αυτή αποτυπώνεται στα βιβλία τους. Τα βιβλία που επι­λέξαμε απευθύνονται, κυρίως, στο ευρύτερο καλλιεργημένο κοινό και όχι στην καθαρά επιστημονική κοινότητα.

Οι θεματικές ενότητες περι­λαμβάνουν βιβλία Αρχαιολογίας και Αρχιτεκτονικής, εργαλεία Γλωσσολογίας, βιβλία που μαρτυρούν τον χαρακτήρα της εκδοτικής δραστηριότητας κατά τον 20ό αιώνα, βιβλία που σκιαγραφούν, μελετούν και ρίχνουν φως σε επιμέρους πτυχές της Ιστορίας μας, από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας, βιβλία σχετικά με τη λαϊκή μας παράδοση και την τέχνη, και βιβλία ιστορημένα κατά τους βυζαντινούς και μετα­βυζαντινούς χρόνους. Δύο κεφάλαια, εξάλλου, αφιε­ρώνονται σε βιβλία φιλοσοφικού και φιλολογικού περιεχομένου, ενδεικτικά του υψηλού βαθμού καλλιέργειας της Φιλοσοφίας και της Φιλολογίας κατά τον 20ό αιώνα.

(πηγή: εκδόσεις Άτων)

4/2/14

ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΙΔΕΕΣ. ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ: 18ος-20ός ΑΙΩΝΑΣ

Αικατερίνη Κουμαριανού
Άνθρωποι και ιδέες. Κείμενα για τον διαφωτισμό και τον ελληνικό κόσμο: 18ος-20ός αιώνας

Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη 2013
398 σελ.
ISBN 978-960-476-148-7
Τιμή 20,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 18,00 €



Στη μακρά (ευτυχώς) διαδρομή της ζωής της, η Αικατερίνη Κουμαριανού γνώρισε πολλούς ανθρώπους και έζησε σε πολλές πόλεις, στην Ευρώπη και στην Αμερική. Υπηρέτησε την κοινωνία και τους εκπαιδευτικούς θεσμούς, ενίοτε και την πολιτεία, χωρίς προσωπικές εκπτώσεις, με την ίδια εργατικότητα και αφοσίωση που υπηρέτησε την ιστορία του ελληνικού διαφωτισμού. Είχε υψηλό αίσθημα ευθύνης και πίστευε βαθιά στη δύναμη του παραδείγματος. Δεν εντρυφούσε απλά στην ιστορία των ιδεών, ζούσε ενεργά στον κόσμο των ιδεών. Με τρόπο φυσικό, αυθόρμητα και καθημερινά.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν όχι μόνο ένας μελετητής του διαφωτισμού και αυτό χωρίς αναχρονιστικά επακόλουθα και, κυρίως, χωρίς τάσεις φυγής από την πραγματικότητα της δικής της ζωής και των συγκρούσεων του καιρού της. Γιατί η Αικατερίνη Κουμαριανού ήταν ένα πρόσωπο εν εγρηγόρσει. Με τις ευαίσθητες κεραίες της είχε μια καθαρή εικόνα του πολιτικού και κοινωνικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζούσε, της νεοελληνικής αστοχίας, θα έλεγα, για να χρησιμοποιήσω μια ήπια έκφραση, που είμαι βέβαιος ότι θα άρεσε και σ΄εκείνη. Η καρτερικότητά της, την έκανε να λυπάται περισσότερο παρά να αναστατώνεται και να αγανακτεί. Δεν ήταν άνθρωπος της οργής αλλά της κριτικής αυτογνωσίας. Αυτή η καρτερικότητα άλλωστε ήταν το σημάδι ενός καλλιεργημένου εσωτερικού κόσμου που εύκολα γινόταν αντιληπτό σε οποιονδήποτε ερχόταν σε επαφή μαζί της.

(από το προλογικό σημείωμα του Βασίλη Παναγιωτόπουλου)

ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΛΗΘΗΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΣΗΜΑΝΤΑ

Αλέξανδρος Αργυρίου
Μνήμης και λήθης σημαντικά και ασήμαντα

Εισαγωγή - επιμέλεια: Αγγέλα Καστρινάκη
Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη 2013
156 σελ.
ISBN978-960-476-141-8
Τιμή 10,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 9,00 €


Η αρχή των πραγμάτων, περί των οποίων θα γράψω, χάνεται εις το βάθος του χρόνου, όταν η πολιτεία Ελλάς τελούσε (και τελεί, αλλ' αυτό είναι θέμα για μια άλλη περίσταση) υπό αναγκαστική διαχείριση και ο καπιταλισμός της θα μπορούσε να ονομαστεί «παρασιτικός»έζησα τον θρίαμβό του στον επαγγελματικό μου βίο· κάντε υπομονή, έχει ενδιαφέρον, πριν τον ονομάσουν οι εν εσπερία σπουδάζοντες, λίγο νεότεροί μου/μας «δύσμορφο» και τη δημοκρατία του όταν κατά άτακτα διαστήματα συνέβαινε στιγμιαία [...].

Όπως είπαμε, ή δεν το είπαμε ξεκάθαρα, το παρόν πόνημα αποκρούει καταστατικά την αυτοβιογραφία και δεν προτιθεται κάλπικα να παραστήσει αντι-βιογραφία, σε καιρούς που το «αντί» παραμένει της μόδας, ενώ τα περισσότερα αντί αντιπροσωπεύουν επαναστάσεις δωματίου, και τα λιγότερα το υποδύονται, ενώ συμβαίνει απλώς εν κρανίω τους. Και αν το δεύτερο πολλοί θα βρεθούν να το χλευάσουν, για το πρώτο όμως, το ότι πολλές ή όλες; επαναστάσεις αυτοαναιρέθηκαν, λίγοι θα το αποδεχθούν. Είναι οι έχοντες ελπίδα. Ας την έχουν· δική τους η εφεύρεσή τους. Υποθέτω πάντως ότι οι έχοντες ελπίδα δεν θα έχουν λόγους να διαβάσουν το παρόν κείμενο. Δεν πληγώνομαι, αυτά έχει η ζωή.

 (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

3/2/14

ΑΠΟ ΥΑΛΙ ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΟ

Από υαλί χρωματιστό / Of coloured glass
Συλλογή Μάντως και Λόντου Οικονομίδη

Επιμέλεια: Μίνα Μωραΐτου
Κείμενα: Ιωάννα Πετροπούλου, Φώτης Μπενλισόι, Μίνα Μωραΐτου
Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη 2013
162 σελ. με έγχρωμες εικόνες
ISBN 978-960-476-146-3
Τιμή 20,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 18,00 €



«...Τα σπάνια, απαραμιλλα γυαλικά από την Πόλη, τα εξαίσια Μπεϊκόζ, υποκείμενα στη φθορά εξαιτίας του εύθραυστου υλικού τους, μας δίνουν σήμερα την ευκαιρία να μνημονεύσουμε ευφρόσυνα τον συλλέκτη Λόντο Οικονομίδη τριάντα τέσσερα χρόνια από τον θάνατό του. Πρόκειται για ευτυχισμένη συγκυρία, παρά την αίσθηση του μεγάλου κενού που άφησε η απουσία του. Με την ευγενική χειρονομία της κυρίας Μάντως Οικονομίδου, τα έργα της οθωμανικής υαλουργίας εγγράφονται πλέον δυναμικά στους θησαυρούς του Μουσείου Μπενάκη...».

Ιωάννα Πετροπούλου
  (από το βιβλίο)