ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΥ BEAT PRESSER

WERNER HERZOG

Ο κινηματογράφος οφείλει να είναι σωματική άσκηση

Βιβλιοπωλείο ΜΙΕΤ, Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη
Εγκαίνια: Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2009,

ώρα 13:30

Διάρκεια: 13 Νοεμβρίου - 21 Νοεμβρίου 2009

Ο Ελβετός φωτογράφος Beat Presser δούλεψε σε τρεις ταινίες του Βέρνερ Χέρτσογκ, Φιτσκαράλντο (1982), Cobra Verde (1987), και Ανίκητος (2001). Αποτυπώνει με επιτυχία τη σωματική διάσταση της δουλειάς του Χέρτσογκ, απεικονίζοντας τον σκηνοθέτη εν κινήσει, καθώς τρέχει και δίνει οδηγίες. Παθιασμένος δημιουργός και κινητήρια δύναμη των ταινιών του, υποστηρίζει ότι για να είναι μια εικόνα πιστευτή πρέπει να την έχεις βιώσει, διαδικασία που τον οδηγεί στα όρια της αντοχής του. Ο Χέρτσογκ περιγράφει τη σκηνοθεσία σαν "αθλητική δουλειά". Η έκθεση παρουσιάζει 50 φωτογραφίες, εκ των οποίων οι 12 προέρχονται από το αρχείο της Film GmbH.


Ο Βέρνερ Χέρτσογκ γεννήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1942 στο Μόναχο. Οι γονείς του ήταν χωρισμένοι. Μεγάλωσε με τη μητέρα και τα δύο αδέλφια του στα βουνά της Άνω Βαυαρίας. Το 1953 η οικογένεια μετακόμισε σε μια πανσιόν στο Μόναχο, όπου ο Χέρτσογκ πρωτοσυνάντησε τον νέο Κλάους Κίνσκι, ο οποίος έζησε εκεί για 3 μήνες. Ο Χέρτσογκ τέλειωσε το σχολείο το 1961 και ξεκίνησε σπουδές φιλολογίας, ιστορίας και θεάτρου. Συνεχίζει τις σπουδές του στο Πίτσμπουργκ. Αυτοδίδακτος, ολοκλήρωσε την πρώτη ταινία του το 1962 και το 1963 ίδρυσε τη δική του εταιρία παραγωγής. Η πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους, Σημάδια ζωής (1968), απέσπασε το Πρώτο Γερμανικό Bραβείο Kινηματογράφου και την Αργυρή Άρκτο πρώτης ταινίας.

Ταινίες όπως Αγκίρε, η οργή του θεού (1972) και Tο Αίνιγμα του Κάσπαρ Χάουζερ (1974) εξασφάλισαν τη διεθνή του φήμη. Παρ’ όλα αυτά, ειδικά στη Γερμανία οι ταινίες του παρέμειναν αμφισβητούμενες. Το 1978 ο Χέρτσογκ ξεκίνησε στενή συνεργασία με τον Κλάους Κίνσκι και οι ταινίες που έκαναν μαζί, Noσφεράτου, Το φάντασμα της νύχτας και Βόιτσεκ, τους έκαναν γνωστούς ακόμα και στη Γερμανία. Το φιλόδοξο σχέδιο του Φιτσκαράλντο (1982) έκανε θραύση, ειδικά λόγω των δυσμενών συνθηκών παραγωγής στο Περού. Αναπτύχθηκε σιγά σιγά η δημόσια αντίληψη για τον Χέρτσογκ ως αδίστακτο και εκκεντρικό σκηνοθέτη.

Από το 1969 ο Χέρτσογκ γύρισε πάνω από είκοσι τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ. Ακόμα και σ’ αυτόν τον τομέα, το ενδιαφέρον του εστιάζεται σε ασυνήθιστες ιστορίες ανά τον κόσμο. Από το 1986 σκηνοθετεί με επιτυχία μια σειρά από όπερες. Ο Βέρνερ Χέρτσογκ ζει στο Λος Άντζελες.

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ / FILMOGRAPHY

• Herakles / Ηρακλής (1962)
  
  
• Spiel im Sand / Παιχνίδι στην άμμο / Game in the Sand (1964)
  


• Die beispiellose Verteidigung der Festung Deutschkreuz / Η πρωτοφανής άμυνα του οχυρού

• Ντόϊτσκροιτς / The Unprecedented Defense of the Fortress Deutschkreuz (1966)
  


• Letzte Worte / Τελευταίες λέξεις / Last Words (1968)
  


• Lebenszeichen / Σημάδια ζωής / Signs of Life (1968)
  


• Massnahmen gegen Fanatiker-Μέτρα εναντίον των φανατικών / Precautions against Fanatics (1969)
  


• Die fliegenden Ärzte von Ostafrika / Οι ιπτάμενοι γιατροί της Ανατολικής Αφρικής / The Flying Doctors of East Africa (1969)
  

• Fata Morgana (1970)
  

• Auch Zwerge haben klein angefangen / Ακόμα και οι νάνοι ξεκίνησαν μικροί / Even Dwarfs Started Small (1970)
  


• Behinderte Zukunft / Ανάπηρο μέλλον / Handicapped Future (1971)
  


• Land des Schweigens und der Dunkelheit / Χώρα της σιωπής και του σκότους / Land of Silence and Darkness (1971)
  


• Aguirre, der Zorn Gottes / Αγκίρε, η οργή του θεού / Aguirre, the Wrath of God (1972)
  


• Die Grosse Ekstase des Bildschnitzers Steiner / Η μεγάλη έκσταση του ξυλογλύπτη Στάινερ / The Great Ecstasy of Woodcarver Steiner (1973)
  


• Jeder für sich und Gott gegen alle / Το αίνιγμα του Κάσπαρ Χάουζερ / The Enigma of Kaspar Hauser (1974)
  

• Herz aus Glas / Καρδιά από γυαλί / Heart of Glass (1976)
  Stroszek / Στρότσεκ (1976)
  


• Mit mir will keiner spielen / Κανείς δεν θέλει να παίξει μαζί μου / No One Will Play with Me (1976)
  


• How Much Wood Would a Woodchuck Chuck / Άσπρη πέτρα ξέξασπρη (1976)
  
  
• La Soufrière (1977)
  


• Nosferatu-Phantom der Nacht / Noσφεράτου, το φάντασμα της νύχτας / Nosferatu: the Vampyre (1978)
  

• Woyzeck / Βόιτσεκ (1979)
  

• Glaube und Währung / Πίστη και χρήμα / God’s Angry Man (1980)
  


• Huie’s Predigt / Το κήρυγμα του Χιούι / Huie’s Sermon (1980)
  


• Fitzcarraldo / Φιτσκαράλντο (1982)
  


• Ballade vom kleinen Soldaten / Η μπαλάντα του μικρού στρατιώτη / Ballad of the Little Soldier (1984)
  


• Gasherbrum-Der leuchtende Berg / Η σκοτεινή λάμψη των βουνών Γκάσερμπρουμ / The Dark Glow of the Mountains (1984)
  


• Wo die grünen Ameisen träumen / Εκεί που ονειρεύονται τα πράσινα μυρμήγκια / Where the Green Ants Dream (1984)
  


• Portrait Werner Herzog / Πορτραίτο του Βέρνερ Χέρτσογκ (1986)
  


• Cobra Verde (1987)
  


• Les Francais vus par...: Les Gaulois / Οι Γάλλοι έτσι όπως τους είδαν…: Οι Γαλάτες (1988)
  
  
• Wodaabe-Die Hirten der Sonne / Ουοντάαμπε, οι βοσκοί του ήλιου / Wodaabe: Herdsmen of the Sun (1989)
  


• Echos aus einem düsteren Reich / Απόηχοι μιας ζοφερής αυτοκρατορίας / Echoes from a Sombre Empire (1990)
  


• Jag Mandir. Das exzentrische Privattheater des Maharadjah von Udaipur / Τζαγκ Μαντίρ: το εκκεντρικό ιδιωτικό θέατρο του Μαχαραγιά του Ουνταϊπούρ / Jag Mandir: The Eccentric Private Theater of the Maharaja of Udaipur (1991)
  
  
• Schrei aus Stein / Κραυγή της πέτρας / Scream of Stone (1991)
  


• Film Lesson / Μάθημα κινηματογράφου (1991)
  


• Lektionen in Finsternis / Μαθήματα στο σκοτάδι / Lessons of Darkness (1992)
  


• Glocken aus der Tiefe / Καμπάνες από τα βάθη / Bells from the Deep (1993)
  


• Die Verwandlung der Welt in Musik / Η μεταμόρφωση του κόσμου σε μουσική / The Transformation of the World into Music (1994)
  


• Gesualdo-Tod für fünf Stimmen / Τζεζουάλντο, θάνατος για πέντε φωνές / Gesualdo: Death for Five Voices (1995)
  


• Flucht aus Laos / Ο μικρός Ντίτερ θέλει να πετάξει / Little Dieter Needs to Fly (1997)
  


• Julianes Sturz in den Dschungel / Η Γιουλιάνε πέφτει στη ζούγκλα / Wings of Hope (1999)
  


• Mein liebster Feind-Klaus Kinski / Ο καλύτερος εχθρός μου / My Best Fiend (1999)
  


• Gott und die Beladenen / Δαίμονες και Χριστιανοί στο Νέο Κόσμο / Christ and Demons in New Spain (1999)
  

• Invincible / Ανίκητος (2000)
  

• Pilgrimage / Προσκύνημα (2001)
  


• Ten Minutes Older: The Trumpet - Ten Thousand Years Older / Δέκα χιλιάδες χρόνια μεγαλύτερος (2001)
  


• Wheel of Time / Ο τροχός του χρόνου (2003)
  


• The White Diamond / Το άσπρο διαμάντι (2004)
  


• Grizzly Man (2005)
  


• The Wild Blue Yonder (2005)
  


• Rescue Dawn / Η αυγή της απόδρασης (2006)
  


• Encounters at the End of the World / Συναντήσεις στο τέλος του κόσμου (2007)
  
  
• Bad Lieutenant: Port of Call New Orleans / Διαφθορά στη Νέα Ορλεάνη (2009)
  
  
• La bohème / Λα μποέμ (2008)
  
  
• My Son, My Son, What Have Ye Done / Γιε μου, γιε μου, τι έκανες; (2009)

Επιμέλεια: Μάριον Ιγγλέση

Συνδιοργάνωση: 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ινστιτούτο Γκαίτε και Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

Η έκθεση θα λειτουργεί με το εξής ωράριο: Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00-15:00, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00-21:00, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2310 288.036, fax: 2310 226.460
Email: bookstore-thessaloniki@miet.gr
http://www.miettsimiski11.blogspot.com

50ό ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ & ΜΙΕΤ

Έκθεση φοιτητών των Σχολών Καλών Τεχνών της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Φλώρινας, με ευκαιρία τα 50 χρόνια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, βίντεο και κατασκευές

Μορφωτικό 'Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης / Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης (Βασ. Όλγας 108). Εγκαίνια: Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2009, ώρα 14:30.
Διάρκεια:13 Νοεμβρίου 2009 - 20 Δεκεμβρίου 2009


«Για να παραμείνει ο κινηματογράφος ζωντανός θα έπρεπε να επινοεί τα πάντα από την αρχή.»

Ζαν Ρενουάρ


Το να επινοείς τα πάντα από την αρχή είναι δύσκολη υπόθεση. Είναι ταυτόχρονα και η πιο αναγκαία συνθήκη δημιουργίας σε μια εποχή παγκόσμιας γενικευμένης κρίσης που θέτει σε αμφισβήτηση ακόμη και την ίδια την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Σήμερα περισσότερο από ποτέ έχουμε την ανάγκη να ξανασκεφτούμε τα πάντα από την αρχή. Να σκεφτούμε τον κινηματογράφο και τον κόσμο από την αρχή. Να σκεφτούμε τον εαυτό μας από την αρχή. Αυτό είναι και το αίτημα ενός φεστιβάλ που γιορτάζει την επέτειο μισού αιώνα ζωής.

Φέτος το 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης γιορτάζει θέτοντας ξανά ερωτήματα που αφορούν τη φύση και τον ρόλο του κινηματογράφου. Τα διαχρονικά λόγια του Ζαν Ρενουάρ, συνοψίζουν με τον καλύτερο τρόπο το σκεπτικό της επετειακής του διοργάνωσης.

Με κεντρικό σύνθημα το ερώτημα «Why cinema now?», το 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θέλει να αποτελέσει μια ριζική πρόταση. Μια αφορμή για σκέψη, διάλογο, επικοινωνία, διάδραση. Μια γιορτή διαφορετική που θα κορυφωθεί τον Νοέμβριο.

Στην ερώτηση απάντησαν πρώτα οι κινηματογραφιστές που έχουν επισκεφθεί το Φεστιβάλ από την ίδρυσή του, όπως οι Atom Egoyan, Abbas Kiarostami, Niki Karimi, Francis Ford Coppola, Wim Wenders, Yasmin Ahmad, Fatih Akin, Peter Greenaway, Nandita Das, Walter Salles, Nuri Bilge Ceylan, Kutlug Ataman. Οι απαντήσεις τους θα κυκλοφορήσουν σε μια ειδική έκδοση του 50ού Φεστιβάλ.

Στην ερώτηση απαντούν και οι «ομάδες πόλης» οι οποίες θα μετατρέψουν την ίδια τη Θεσσαλονίκη σε κινηματογράφο, κάνοντας μικρές κινηματογραφικές δράσεις στον δρόμο, πριν και κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ.

Τέλος, στην ερώτηση απαντούν οι φοιτήτριες και οι φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών με το δικό τους μέσον, χωρίς λόγια, με ισχυρότερη φωνή. Με θυμό, τρυφερότητα, χιούμορ, πόνο, ειρωνεία, λυρισμό, ένταση στην σύνθεση και στο χρώμα, η απάντηση τους είναι συνειρμική, μεταφορική, εκρηκτική, σατιρική, εσωστρεφής, επίκαιρη, φανταστική, σαφής, ή μας υπενθυμίζει απλώς ότι οφείλουμε να συνεχίσουμε τον προβληματισμό.

Τα πολιτικά γεγονότα, η οικονομική κρίση, το περιβάλλον, είχαν ως συνέπεια την απομυθοποίηση πολλών θεσμών. Στη θέση τους έμεινε ένα κενό: και τώρα τι; Ποιος ο ρόλος του καλλιτέχνη σε μια τέτoια περίοδο; Ποιος ο ρόλος του κινηματογράφου; Δεν θέλαμε να γιορτάσουμε τα 50 χρόνια του φεστιβάλ νοσταλγικά, αλλά ουσιαστικά, όχι με αναδρομή στο παρελθόν αλλά με προβολή στο μέλλον.

Ένα έργο του Δημήτρη Παπουτσάκη, το ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝ, συνοψίζει τη φετινή κατεύθυνση του Φεστιβάλ με την ερμηνεία της γνωστής σε όλους μας εικόνα των θερινών κινηματογράφων. Η φράση δραπετεύει από την αίθουσα και προβάλλεται σε διάφορα σημεία της πόλης, προκαλώντας ένταση και προσμονή.

Συνδιοργάνωση: 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

Επιμέλεια: Μάριον Ιγγλέση

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης / Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης (Βασιλίσσης Όλγας 108)

Η έκθεση θα λειτουργεί με το εξής ωράριο: 10:00-21:00, με ελεύθερη είσο­δο για το κοινό. Για ομαδικές επισκέψεις πρέπει να προηγείται συνεννόηση με το ΜΙΕΤ, τηλ. 2310 295.170-1.

Η ΧΩΡΑ ΤΟΥ MARLBORO ΚΑΙ Η ΧΛΙΑΡΗ ΑΓΡΙΑ ΔΥΣΗ

Εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου του Ηρακλή Παπαϊωάννου Η χώρα του Marlboro και η χλιαρή Άγρια Δύση (εκδόσεις ΄Αγρα) θα πραγματοποιηθεί στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Τσιμισκή 11) την Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2009, ώρα 8.00 μ.μ.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν: ο καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Λόης Παπαδόπουλος, ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Δημοσιογραφίας & Μ.Μ.Ε. του Α.Π.Θ. Γρηγόρης Πασχαλίδης και ο συγγραφέας.

Η Άγρια Δύση λειτούργησε τον 19ο αιώνα ως συμβολισμός του έσχατου συνόρου ανάμεσα στον επεκτατικό ανθρώπινο πολιτισμό και την παρθενική φύση. Οι φωτογραφίες των εξερευνητικών αποστολών της εποχής αποκάλυψαν στα μάτια του κοινού ένα τοπίο συχνά απόκοσμο και μεγαλειώδες. Καθόλου παράδοξα, η Άγρια Δύση παρέμεινε ενεργή ως μυθολογία ακόμη και όταν είχε πλέον αποικιστεί, κυρίως μέσα από την κινηματογραφική γενεαλογία του ουέστερν και την οικουμενική της διάδοση.

Ποιες ευαίσθητες χορδές αγγίζουν οι φωτογραφίες της πιο πετυχημένης εκστρατείας στην ιστορία της διαφήμισης με τα καταπράσινα λιβάδια και τα συναρπαστικά τοπία που ακροβατούν μεταξύ Αρκαδίας και Oυτοπίας; Πώς στρατολογούνται η τέχνη και η φωτογραφία, ο κινηματογράφος και η σύγχρονη ιστορία, για να οικοδομήσουν ένα χλιαρό εικονογραφικό ισοδύναμο της Άγριας Δύσης; Με ποιον τρόπο μας κατοικεί η ειδυλλιακή και ξένοιαστη χώρα του Marlboro και η αρρενωπή μορφή του σκληροτράχηλου καουμπόυ εδώ και μισόν αιώνα; Πώς ο κόσμος αυτών των φωτογραφιών επιχειρεί να εξελιχθεί παραμένοντας ίδιος;

Το δοκίμιο του Ηρακλή Παπαϊωάννου επιχειρεί να ερμηνεύσει αυτές τις φαινομενικά απλές φωτογραφίες και να καταδείξει ορισμένες αιτίες για την αξιοθαύμαστη αντοχή τους και τη διεισδυτικότητά τους στη συλλογική συνείδηση.


Ο Ηρακλής Παπαϊωάννου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1962. Σπούδασε Φυσική στο ΑΠΘ, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές φωτογραφίας στο New York University, ενώ είναι διδάκτωρ του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ. Από το 2001 εργάζεται ως επιμελητής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, ενώ το διάστημα 1994-2006 υπήρξε οργανωτικό στέλεχος του διεθνούς φεστιβάλ Photosynkyria. Έχει επιμεληθεί μεγάλο αριθμό εκθέσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει γράψει πολλά άρθρα, κείμενα και κριτικές για τη φωτογραφία.

Έχει εκδώσει τα λευκώματα Κοσμοτοπία (1994), Εκτός παιδιάς (2000). Στις φωτογραφικές εκδόσεις τις οποίες έχει επιμεληθεί περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων: Transphotometafores (2000)· Γιάννης Στυλιανού, Η διαυγής όραση και η ευγενής αντινομία (2002)· Κώστας Μπαλάφας, Τα αντίρροπα ρεύματα του Αχελώου (2002), Περι(γε)γραμμένοι κόσμοι (2004)· Δημήτρης Λέτσιος, Οδοιπορία στο φως και τη σκιά της Ελλάδας (2005), post-doc (2006)· Στέργιος Τσιούμας, Μια ανήσυχη βόλτα (2006), Ένας τόπος χωρίς τόπο (2007). Μετέφρασε τα έργα Περί φωτογραφίας της Susan Sontag (1994), Φωτογραφία, μια συνοπτική ιστορία του Ian Jeffrey (1997) και το Για μια φιλοσοφία της φωτογραφίας του Villem Flusser με τον Ingo Duennebier (1998).

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΞΑΝΘΗΣ

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ

ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΞΑΝΘΗΣ
RELIGIOUS MONUMENTS
IN THE PREFECTURE OF XANTHI

Επιστημονική επιμέλεια: Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας

Μετάφραση: Andrew Watson,

π. Φίλιππος Ζυμάρης

Φωτογραφίες: Δήμος Κουκλάς

Σχέδια: Κωνσταντίνα Λαντίτσου
Ξάνθη, Ιερά Μητρόπολις Ξάνθης και Περιθεωρίου - Μουφτεία Ξάνθης 2009
303 σελ., δίγλωσσο (ελληνικά - αγγλικά)
Τιμή 40.00 €, στο βιβλιοπωλείο μας 36.00 €

H δίγλωσση αυτή έκδοση αποτελεί μια προσπάθεια συστηματικής καταγραφής της θρησκευτικής κληρονομιάς της περιοχής της Ξάνθης. Αναδεικνύει τα χριστιανικά ─ορθόδοξα, ρωμαιοκαθολικά και αρμενικά─, τα μουσουλμανικά και τα εβραϊκά μνημεία του νομού, τεκμηριώνοντας έτσι τη μακρόχρονη ειρηνική συνύπαρξη των τριών μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών στην περιοχή. Μετά από μια εκτενή ιστορική εισαγωγή, παρουσιάζονται τα μνημεία με όλα τα διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία, πορίσματα επιτόπιων ερευνών και αρχαιολογικών ανασκαφών και με όσο το δυνατόν ολοκληρωμένη βιβλιογραφία.

Σ’ αυτό τον τόμο συνεργάστηκαν οι: Γεώργιος Βογιατζής, Βασιλική Γεωργιάδου, Δημήτριος Κασαπίδης, Φωκίων Κοτζαγεώργης, αρχιμανδρίτης Παντελεήμων (Σταύρος) Μουτάφης, Ιωάννης Μπακιρτζής, Εμίν Σερήφ, Γιασάρ Σερήφ-Δαμάντογλου, Διονύσιος Τσεντικόπουλος, Χριστόφορος Χατζίδης.

Το πλούσιο φωτογραφικό υλικό προέρχεται από τη συλλογή του Δημήτρη Μαυρίδη, της Εριφύλης Κοντοπούλου, του Δημήτρη Κασαπίδη, από την Αρμένικη Κοινότητα Ξάνθης, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδας, τους Γιώργο Μυτακίδη, Νίκο Κόκκα και από τα βιβλία: Καλλίντζη - Τερζοπούλου - Ζήκος - Δαδάκη, Άβδηρα-Πολύστυλον, 1998 και Π. Α. Γεωργαντζής, Ξάνθη. Η κυρά της Θράκης, 1991.

 Άποψη της Μονής Παναγίας Αρχαγγελιωτίσσης
σε φωτογραφία των αρχών του 20ου αιώνα

«Τα πολιτιστικά μνημεία αποτελούν έκφραση του τρόπου ζωής μιας κοινωνίας, των αναζητήσεων και επιτευγμάτων της σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, ταυτόχρονα όμως αποτελούν και πολύτιμη παρακαταθήκη για τις μεταγενέστερες γενιές. Ειδικότερα, τα θρησκευτικά μνημεία εκφράζουν τις θρησκευτικές ανάγκες και αναζητήσεις συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων αλλά και τις πολιτιστικές κατευθύνσεις τους, οι οποίες αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού εκφράζουν μία δυναμική με εξαιρετική εμβέλεια μέσα στο χρόνο και παραμένουν ζωντανές στο παρόν.

 Αχριάν Τζαμί
Εσωτερική άποψη

Τα χριστιανικά, μουσουλμανικά και εβραϊκά θρησκευτικά μνημεία που έχουν διασωθεί στο νομό Ξάνθης, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται σε λειτουργία ως κέντρα λατρείας και προσευχής, αποτελούν ζωντανές μαρτυρίες της θρησκευτικής και πολιτιστικής ιστορίας της περιοχής. Βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την περιοχή με ιδιαίτερη πυκνότητα στους οικισμούς που διαδραμάτισαν σημαίνοντα ιστορικό ρόλο τόσο κατά τη βυζαντινή όσο και κατά την οθωμανική περίοδο. Πρόκειται για μνημεία που βρίσκονται στο Πολύστυλο (Άβδηρα-Μπουλούστρα), στην Ξάνθη (Ξάνθεια) και στη Γενισέα (Γενιτζέ Ι Καρασού). Δεν λείπουν όμως μνημεία και στη βόρεια ορεινή περιοχή του νομού, όπου σήμερα κυριαρχούν τα μουσουλμανικά· αν και διασώζονται και ερείπια χριστιανικών ναών, σπαράγματα και τεκμήρια της ιστορικής πορείας της περιοχής.

Το κατεδαφισμένο σήμερα κτήριο
της Συναγωγής της Ξάνθης

Η μελέτη των θρησκευτικών μνημείων του νομού Ξάνθης έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί προάγει τη γνώση μας για την ιστορία της τέχνης του ευρύτερου χώρου της Θράκης, καθώς στα μνημεία αυτά αποτυπώνεται μία πολυκύμαντη ιστορική διαδρομή. Παράλληλα, αναδεικνύει και άλλες παραμέτρους πολιτιστικές και θρησκευτικές, οι οποίες σχετίζονται με τη συνύπαρξη των θρησκευτικών ομάδων στην περιοχή και την προσφορά τους στην πνευματική και πολιτιστική πρόοδο της περιοχής.

 Η Μαντολινάτα της Αρμενικής Κοινότητας
στα τέλη της δεκαετίας του 1920

Είναι σήμερα γενικά αποδεκτό ότι τα θρησκευτικά μνημεία, πέρα από τη βασική τους χρήση ως τόποι λατρείας και προσευχής, λειτούργησαν στο παρελθόν και λειτουργούν μέχρι σήμερα ως παιδευτικά και πολιτιστικά κέντρα, ενώ επίσης αποτέλεσαν πυρήνες της πολεοδομικής συγκρότησης και σχεδιασμού των πόλεων και των οικισμών, αλλά και κέντρα της ιστορίας και της τέχνης. Τα θρησκευτικά μνημεία που σώζονται σήμερα μέσα στα διοικητικά όρια του νομού Ξάνθης προσφέρουν απτή μαρτυρία του πολιτισμού της θρησκευτικότητας και ταυτόχρονα αποτελούν τεκμήρια της πολυκύμαντης ιστορίας της περιοχής από την παλαιοχριστιανική και βυζαντινή περίοδο μέχρι την απελευθέρωση της Ξάνθης τον Οκτώβριο του έτους 1919. Τα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν αλλά και φυσικές καταστροφές, όπως συχνές πυρκαγιές και οι καταστρεπτικοί σεισμοί του έτους 1829, αποτελούν την κύρια αιτία της καταστροφής των μνημείων της Ξάνθης…»

(Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας
από τα προλεγόμενα του βιβλίου)

 Ο τεκκές Κιουτουκλού Μπαμπά
Χωριό Σέλινο. Εξωτερική άποψη

Ο Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας γεννήθηκε στην Πάτρα. Σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Βυζαντινολογία στο Πανεπιστήμιο Βιέννης. Είναι διδάκτορας Θεολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Βυζαντινολογίας του Πανεπιστημίου Βιέννης. Υπηρετεί ως θεολόγος στο 4ο Ενιαίο Λύκειο Ξάνθης.

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ
ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ
(15ος-20ος αιώνας)
Ανθολόγιο από τη Συλλογή

του Δημητρίου Κοντομηνά

 Εισαγωγή - σχόλια: Ιόλη Βιγγοπούλου
Σχεδιασμός - επιμέλεια έκθεσης:

Κωνσταντίνος Σπ. Στάικος
Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Κότινος 2005
148 σελ., τιμή 20.00 €
Στο βιβλιοπωλείο μας 17.00 €

 Πρόκειται για τον κατάλογο ομότιτλης έκθεσης που φιλοξενήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη (8/2-6/3/2005). Στην έκθεση παρουσιάστηκαν 140 τίτλοι βιβλίων, από τη συλλογή του Δημήτρη Κοντομηνά, που περιέχουν τις προσωπικές καταγραφές των ταξιδιωτών που βρέθηκαν στους ιστορικούς τόπους του Ελληνισμού, από την Κάτω Ιταλία μέχρι και τη Μαύρη Θάλασσα.

 Ο F. C. H. L. Pouqueville (1770-1838), έργο του L. Dupre
Προμετωπίδα, λιθογραφία, 28,5 x 21,5 εκ.

«Τα βιβλία που παρουσιάζονται στην έκθεση με τον τίτλο Ο ελληνικός κόσμος μέσα από το βλέμμα των περιηγητών (15ος-20ός αιώνας) αποτελούν ανθολόγιο από τη συλλογή του Δημήτρη Κοντομηνά και επιλέχθηκαν με γνώμονα να αποτελέσουν ανεξάρτητες ενότητες, που προβάλλουν διαχρονικά το ενδιαφέρον του πνευματικού κόσμου της Δύσης κυρίως.

Η συγκρότηση κάθε βιβλιοθήκης, κάποια δεδομένη στιγμή, αντιπροσωπεύει όχι μόνο τον βίο και τα έργα του δημιουργού της, αλλά, είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο, μια γενικότερη στάση ζωής.

Η Ζωοδόχος Πηγή με τα θαυματουργά ψάρια, το Μπαλουκλί στην Κωνσταντινούπολη, χάραξη σε ατσάλι, 18,5 x 14 εκ.

Η βιβλιοθήκη του Δ. Κοντομηνά στις αρχές της δεκαετίας του '80 δεν αποτελούσε παρά μια συλλογή βιβλίων που εξυπηρετούσαν μάλλον τα γενικότερα εγκυκλοπαιδικά του ενδιαφέροντα και τα ειδικά θέματα που περιστρέφονταν γύρω από τις επαγγελματικές του ενασχολήσεις. Περίπου δέκα χρόνια αργότερα, γύρω στο 1992, η βιβλιοθήκη του εμπλουτίστηκε με μια ιδιαίτερα σημαντική συλλογή, τουλάχιστον 400 τίτλους, το κύριο σώμα της οποίας απαρτιζόταν από περιηγητικά βιβλία, ενώ ένας σχετικά μικρός αριθμός αφορά εκδόσεις αρχαίων Ελλήνων και Βυζαντινών συγγραφέων αλλά και κλασικά έργα της ιστορίας του βυζαντινού πολιτισμού, όπως του Ch. Diehl και του G. Schlumberger.

 Ελληνίδα από τη νήσο του Μαρμαρά, Προποντίδα
Χαλκογραφία-ακουατίντα, 26 x 36 εκ.

[...] Ανάμεσα στο πλούσιο βιβλιολογικό υλικό δεν ξεχωρίζει κανείς μόνο τα "κλασικά" περιηγητικά βιβλία, όπως των Clarke, Dodwell, Haygarth, Pococke, Drummond, Spon, Wheler, Dapper, Le Bruyn και άλλων, αλλά και ομάδες βιβλίων με φιλελληνικά θέματα, όπως και κείμενα γύρω από την κλασική γεωγραφία και την περιηγητική λογοτεχνία. Μεταξύ αυτών διακρίνει κανείς, σε πολλές εκδόσεις, τον Τηλέμαχο του Fenelon και τον Ανάχαρση του αββά Barthelemy, την Περιήγηση της Οικουμένης του Διονυσίου Περιηγητή και τη Γεωγραφία του Στράβωνα (σε πολλές και σπάνιες εκδόσεις), αλλά και τον Ανάπλου του Νεάρχου (ναυάρχου του Μ. Αλεξάνδρου), όπως και τον Περίπλου του Μαρκιανού από την Ηράκλεια. Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα τμήματα της βιβλιοθήκης περιλαμβάνει γαλλικά δοκίμια πολιτικών των αρχών του 20ού αιώνα, τα οποία αντανακλούν την αλλαγή της στάσης της Γαλλίας απέναντι στην Ελλάδα κατά την περίοδο πριν από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Φιλελληνικά φυλλάδια και βιβλίδια δεν λείπουν από την συλλογή, καθώς και άλλα της εποχής του ρομαντισμού ─ ας μνημονεύσουμε εδώ την Προσευχή στην Ακρόπολη του E. Renan.

Εγχάρακτη σελίδα τίτλου

Σήμερα η βιβλιοθήκη αυτή, με τους 900 τίτλους και τους 1500 τόμους της, αντιπροσωπεύει μια από τις σημαντικότερες γνωστές ιδιωτικές συλλογές, εμπεριέχοντας μεγάλο αριθμό βιβλίων τα οποία εντάσσονται σε μια βιβλιογραφική αντίστοιχη θεματική για πρώτη φορά...»

Προς τον αναγνώστη
Κωνσταντίνος Σπ. Στάικος
(Από τον κατάλογο της έκθεσης)

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΖΟΥΡΑΚΗΣ

ΕΚΘΕΣΗ ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΤΖΟΥΡΑΚΗ

WINDOWS

Μια σειρά νέων έργων του Μιχάλη Κατζουράκη, με τον γενικό τίτλο Windows θα εκτίθεται από την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου στον εκθεσιακό χώρο του βιβλιοπωλείου του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ) στη Θεσσαλονίκη (Τσιμισκή 11).

Ο Μιχάλης Κατζουράκης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1933 και ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε στο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του ’50. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα άρχισε να εκθέτει έργα που διερευνούν και εκφράζουν τις εσώτερες σχέσεις δομών και μορφών.

Η λιτή, ποιητική έκφραση του Μιχάλη Κατζουράκη εντάσσεται στο χώρο της γεωμετρικής αφαίρεσης. Η θεματική των έργων του είναι προσωπικές καταγραφές από τον κόσμο των καθημερινών αντικειμένων, που χάνουν τις παραστατικές τους αναφορές και αναδεικνύουν την πραγματική τους υπόσταση και τις λεπτές χρωματικές τους εκφάνσεις.

Παράλληλα με το εικαστικό του έργο, o καλλιτέχνης ασχολήθηκε από τη δεκαετία του 1960 με το δημιουργικό design, μαζί με την Αγνή Κατζουράκη και τον Φρέντυ Κάραμποττ. Τη δραστηριότητα των τριών αυτών δημιουργών τίμησαν, όπως είναι γνωστό, πέρυσι με εκθέσεις το Μουσείο Μπενάκη (της οδού Πειραιώς), το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (Πολιτιστικό Κέντρο Πατρών), καθώς και, πρόσφατα, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, με την έκθεση Διαδρομές Design Routes.


Ο τίτλος της νέας έκθεσης, Windows, είναι βέβαια λογοπαίγνιo: πρόκειται για «Παράθυρα», ο όρος όμως στα αγγλικά συνδέεται με την σύγχρονη, ψηφιακή καθημερινότητά μας.

Παράθυρα και ανοίγματα υπάρχουν ασφαλώς στη δουλειά του Μιχάλη Κατζουράκη από τη δεκαετία του ΄70. Ως τίτλος, ωστόσο, ο όρος εμφανίζεται σε έκθεσή του με φωτογραφίες βιτρινών, στο Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού στο Βερολίνο, το 1998.

Τα έργα αυτά δηλώνουν το ενδιαφέρον του καλλιτέχνη για τις αυθόρμητες γραφές και τα ''τυχαία'', ''χειρονομιακά'' σχεδιάσματα / πινελιές ανωνύμων μαστόρων πάνω στα τζάμια μαγαζιών υπό ανακαίνιση, πού έχουν σκοπό να κρύψουν όσα γίνονται στο εσωτερικό τους.

Η νέα έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφίες από παράθυρα ερειπωμένων σπιτιών, με άλλα λόγια ίχνη από το δομημένο αστικό περιβάλλον, τα οποία φέρουν τα αποτυπώματα μιας περασμένης ζωής ― ερειπωμένους τοίχους, κατεστραμμένες μεσοτοιχίες, σφραγισμένες πόρτες ή παράθυρα από εγκαταλειμμένα κτίρια. Εικόνες του καθημερινού μας περίγυρου, φωτογραφίες τυπωμένες ψηφιακά σε χειροποίητο χαρτί, που έχουν επεμβάσεις ζωγραφικές ή κολάζ.

H έκθεση εγκαινιάζεται την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου στις 8.30 μ.μ., θα διαρκέσει έως την Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2009 και θα λειτουργεί με το εξής ωράριο: Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00-15:00, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00-21:00, με ελεύθερη είσο­δο για το κοινό.
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2310 288.036, fax: 2310 226.460
Email: bookstore-thessaloniki@miet.gr