ΝΙΚΟΣ ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΣ-ΓΚΙΚΑΣ
Αθήνα, Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή / Μικρή Άρκτος 2011, 279 σελ.
Τιμή 35.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 33.25€
Πρόκειται για τον κατάλογο της ομότιτλης έκθεσης (3/7-25/9/2011) που φιλοξενείται στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο και είναι αφιερωμένη στον διαπρεπή ─με την ευρύτερη αναγεννησιακή έννοια του όρου─ λόγιο Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα, έναν από τους σημαντικότερους ─κατά κοινή ομολογία─ εκπροσώπους της γενιάς του ’30.
Στέγες Λονδίνου (1945), λάδι σε καμβά, 25 x 54 εκ.
Μουσείο Μπενάκη - Πινακοθήκη Γκίκα, Αθήνα
Το αφιέρωμα─φόρος τιμής και μνήμης στον μεγάλο Έλληνα καλλιτέχνη ο οποίος όχι μόνο με το χρωστήρα του αλλά και με την οξυδερκή γραφίδα του συνέβαλε τα μέγιστα στη διάπλαση της σύγχρονης πολιτιστικής μας παράδοσης συγκροτείται από 100 περίπου εκθέματα ─71 ζωγραφικά, 21 σχέδια και 12 γλυπτά─
προερχόμενα από μουσεία, ιδρύματα αλλά και ιδιωτικές συλλογές.
προερχόμενα από μουσεία, ιδρύματα αλλά και ιδιωτικές συλλογές.
Η θάλασσα του πρωινού (1946), λάδι σε καμβά, 140 x 140 εκ.
Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα
«Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας τόσο με την βεβαιότητα της αλήθειας του γεωμετρισμού της φύσης, όσο και την ελεγειακή χρωματική γοητεία της αιγαιοπελαγίτικης τοπιογραφίας οδήγησε τη ζωγραφική του εκεί όπου το ωραίο συγχωνεύεται με το πνευματικό. Με ερείσματα που εδραιώνονται στο "αιώνιο" της καταγωγής και της δικής του μακρινής παράδοσης, συγχρονίστηκε με την εποχή του κάνοντας επίκαιρο το παλιό», σημειώνει ο διευθυντής του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κυριάκος Κουτσομάλλης στο κείμενό του που δημοσιεύεται στην έκδοση που συνοδεύει την έκθεση.
Εργαστήρι στη δύση (1960), λάδι σε καμβά, 160 x 240 εκ.
Συλλογή Μ. Βορίδη-Γουλανδρή, Αθήνα
Σκοπός του αφιερώματος είναι αφενός να αναδείξει μέσα από τα επιλεγμένα έργα τις αρετές του εικαστικού σύμπαντος του καλλιτέχνη, τις επιρροές του από την χρωματική ευαισθησία του φωβισμού, την ρυθμική μουσικότητα του ορφισμού και τον αναλυτικό κυβισμό του Picasso και του Braque, (o οποίος άλλωστε ενδιάθετα προϋπήρχε ως προπαιδευτική γεωμετρική οπτική αντίληψη με επιδράσεις από την κλασική του παιδεία) και αφετέρου να ανιχνεύσει τον ευρηματικό τρόπο με τον οποίο ο καλλιτέχνης πετυχαίνει να συνταιριάξει και να ενσωματώσει τις ευρωπαϊκές αυτές επιρροές με την βοήθεια του ελληνικού φωτός στην ιδιομορφία του ελληνικού τοπίου.
Κυριακή στην Ύδρα (1938), αυγοτέμπερα σε ξύλο, 21 x 21 εκ.
Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα
Ο τόμος που πλαισιώνει την έκθεση (ελληνικά και αγγλικά) περιλαμβάνει εισαγωγικό κείμενο του Κυριάκου Κουτσομάλλη, το μνημειώδες, μακροσκελές κείμενο που ο Οδυσσέας Ελύτης αφιέρωσε στον Χατζηκυριάκο-Γκίκα ─αναδημοσιευμένο αυτούσιο─, καθώς και αποσπάσματα από κείμενα του ίδιου του Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα, τα οποία επέλεξε η Ελεάνα Μαργαρίτη. Τον σχεδιασμό και την εκτύπωση του καταλόγου επιμελήθηκε ο εκδοτικός οίκος ΜΙΚΡΗ ΑΡΚΤΟΣ.
Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας γεννιέται στην Αθήνα στις 26 Φεβρουαρίου του 1906. Από μικρός δείχνει ιδιαίτερη κλίση στο σχέδιο και έτσι, μαθητής ακόμα, παίρνει μαθήματα ζωγραφικής από τον Κωνσταντίνο Παρθένη. Το 1922 πηγαίνει στο Παρίσι, όπου παράλληλα με τις σπουδές του στη Γαλλική Φιλολογία και την Αισθητική στη Σορβόνη, παρακολουθεί μαθήματα ζωγραφικής και χαρακτικής στην Académie Ranson, με δασκάλους τον Bissière και τον Δ. Γαλάνη.
Πραγματοποιεί την πρώτη του έκθεση στο Παρίσι το 1923, στο Salon des Tuileries και στο Salon des Surindependants και στη συνέχεια συμμετέχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις.
Η πρώτη του ατομική έκθεση οργανώνεται στο Παρίσι το 1927 στην Galerie Percier, ενώ η πρώτη του έκθεση στην Αθήνα, στην Αίθουσα Στρατηγοπούλου το 1928, συστεγάζεται με τα έργα του γλύπτη Μιχάλη Τόμπρου.
Καταξιωμένος ήδη καλλιτέχνης το 1934, εγκαταλείπει το Παρίσι και έρχεται να εγκατασταθεί στην Αθήνα.
Στα 1935-1937 ο Γκίκας συνεργάζεται με τον αρχιτέκτονα Δ. Πικιώνη, τον ποιητή Τ. Παπατσώνη και το σκηνοθέτη Δ. Καραντινό στην έκδοση του περιοδικού «Το Τρίτο Μάτι».
Το 1937 επισκευάζει το σπίτι της οικογένειας Γκίκα στην Ύδρα, όπου ζωγραφίζει τα πρώτα του έργα στα οποία βρίσκει οριστικά τον εαυτό του, συνδυάζοντας τα διδάγματα του κυβισμού με τη φύση, το φως και την αρχιτεκτονική της Ελλάδας.
Το 1941 εκλέγεται καθηγητής στην έδρα του Σχεδίου της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, όπου και διδάσκει ως το 1958.
Το 1972 εκλέγεται τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1986 επίτιμο μέλος της Royal Academy of Arts του Λονδίνου. Ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης (1982) και επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου των Αθηνών (1991).
Περισσότερες από 50 εκθέσεις του καλλιτέχνη έχουν οργανωθεί κατά καιρούς στην Αθήνα, το Παρίσι, το Λονδίνο, τη Γενεύη, το Βερολίνο, τη Νέα Υόρκη.
Ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας εκτός από τη ζωγραφική, τη γλυπτική και τη χαρακτική, ασχολήθηκε και με τη σκηνογραφία, σχεδιάζοντας σκηνικά και κοστούμια για αρκετά θεατρικά έργα, όπως οι «Νεφέλες» του Αριστοφάνη (Εθνικό Θέατρο 1951, Comédie française 1952), το μπαλέτο «Περσεφόνη» του A. Gide με μουσική I. Stravinsky (Covent Garden 1961). Επίσης, εικονογράφησε ποικιλία βιβλίων, μεταξύ των οποίων την «Οδύσσεια» του Ν. Καζαντζάκη, το «Δάφνης και Χλόη» του Λόγγου, τα «Ποιήματα» του Κ. Καβάφη, και συνέγραψε βιβλία, μελέτες και άρθρα για την Αρχιτεκτονική και την Αισθητική, καθώς και δοκίμια για την ελληνική τέχνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου