ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΑΝΤΑΠΑΣΗ «ΜΕ ΧΤΥΠΗΣΕ ΣΤΙΣ 2:45»

Ελισάβετ Αντάπαση

Με χτύπησε στις 2:45
 

Έκθεση - Φωτογραφική Εγκατάσταση

Η φωτογραφική εγκατάσταση της Ελισάβετ Αντάπαση με τίτλο Με χτύπησε στις 2:45 εγκαινιάζεται την Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2012 στις 19:00 στο Βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης στη Θεσσαλονίκη (Τσιμισκη 11).

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 3 Νοεμβρίου 2012 και θα λειτουργεί με το εξής ωράριο: Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00-15:00, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00-21:00, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Η έκθεση πραγματοποιείται ως παράλληλη δράση της θεατρικής παράστασης Με χτύπησε στις 2:45 που παρουσιάζεται στο πλαίσιο των 47ων Δημητρίων σε συμπαραγωγή με την Πειραματική Σκηνή της “Τέχνης” και σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου (Τρίτη 23, Τετάρτη 24 και Πέμπτη 25 Οκτωβρίου στις 9:00 μ.μ., στο Δημοτικό Θέατρο Άνετον - Παρασκευοπούλου 42 & Κωνσταντινουπόλεως).

Η εγκατάσταση αποτελείται από τα πορτραίτα 150 εθελοντών συνοδευόμενα από φράσεις-μαρτυρίες προερχόμενες από το βιβλίο της Eléonore Mercier Je suis complètement battue, που έχει θέμα την ενδοοικογενειακή βία και αποτελεί τη βάση της παράστασης. Για τη δημιουργία της έκθεσης η καλλιτέχνης ζήτησε από τυχαία επιλεγμένους ανθρώπους να «δανείσουν» το πρόσωπό τους φωτογραφιζόμενοι στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Μέσα από αυτήν την πληθώρα προσώπων χάνεται τελείως η ατομική ταυτότητα του καθενός και εικονοποιείται ένα πορτραίτο της κοινωνίας, με στόχο να καταδειχθεί πως το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας είναι κάτι που μας αφορά όλους.

Μέσα από το πρόσωπο του «Άλλου», η έκθεση επιχειρεί να υπαινιχθεί το κρυφό πρόσωπο της βίας, τη διεισδυτικότητά της και τη διαρκή παρουσία της στο κοινωνικό σύνολο. Η βία αυτή είναι ευρεία, πολυπρόσωπη και πάντα τραυματική. Είναι ένα παγκόσμιο, διαταξικό και διαχρονικό φαινόμενο που εκδηλώνεται άγρια, μα συχνά καμουφλάρεται και αποσιωπάται. Αποφεύγοντας κάθε απόπειρα αναπαράστασης, οι φωτογραφίες επιθυμούν να υπογραμμίσουν το ρεαλισμό πίσω από τη βία που βιώνουμε, είτε σε προσωπικό είτε σε συλλογικό επίπεδο, έστω και αν αρνούμαστε να δούμε το ίδιο το γεγονός, την έκταση και τις συνέπειές του.

Την ημέρα των εγκαινίων θα πραγματοποιηθεί συζήτηση σχετικά με το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας. Θα μιλήσουν η ψυχολόγος και επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Κοινωνικής Υποστήριξης Γυναικών Χρυσάνθη Ζαφειράτου, η δικηγόρος, μέλος του ΔΣ του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Ρωξάννη Κωστατζίκη, η σκηνοθέτης Ελένη Ευθυμίου και η επιμελήτρια της έκθεσης Ελισάβετ Αντάπαση.

INFO – Έκθεση Ελισάβετ Αντάπαση 
«Με χτύπησε στις 2:45» 









Διάρκεια 
Σάββατο 20 Οκτωβρίου έως και 3 Νοεμβρίου 2012

Ωράριο λειτουργίας 
Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00-15:00 
Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00-21:00

Η είσοδος είναι ελεύθερη στο κοινό

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2310 288.036
fax: 2310 226.460

bookstore-thessaloniki@miet.gr
http://www.miettsimiski11.blogspot.com

ΜΕΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΦΗΓΗΣΗ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ
ΜΕΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΦΗΓΗΣΗ

Για μια συστηματική μετρική και ρυθμική ανάλυση των καβαφικών ποιημάτων

Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2012
762 σελ.
ISBN 978-960-250-503-8
Τιμή 30,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 27,00 €

Η μελέτη αυτή επιχειρεί μια ποίημα προς ποίημα και στίχο προς στίχο μετρικορυθμική ανάλυση των 154 αναγνωρισμένων καβαφικών ποιημάτων σε άμεσο συσχετισμό με τα εκάστοτε νοηματικά συμφραζόμενα. Ο συγγραφέας εξετάζει λεπτομερώς τον καβαφικό στίχο. Μελετά την κατασκευή του, τη μετρική μορφή του, τη ρυθμική του κίνηση και τις μεταξύ τους σχέσεις. Η αποκάλυψη του μέτρου στις σχέσεις του με τον ρυθμό αποβλέπει πάντα στον νοηματικό και εκφραστικό εμπλουτισμό των συμφραζομένων, στην όσο το δυνατόν καλύτερη κατανόηση και ανάγνωση του ποιήματος. Από την αρχή σχεδόν του ρομαντικού 19ου αιώνα η ποιητική έκφραση προσπάθησε να σπάσει τα παραδεδομένα σχήματα του στίχου (μέτρο, σταθερές τομές, ομοιοκαταληξία), μέσα στα οποία αισθανόταν να πνίγεται.

Στη διαδικασία της επανάστασης αυτής ενάντια στην τυραννία που υποχρέωνε τον ποιητή να χύνει τις φράσεις του (και τις ιδέες του) στα έτοιμα καλούπια της παραδεδομένης μορφής, η ποίηση οδηγήθηκε βαθμηδόν από τον έμμετρο παραδοσιακό στον ελεύθερο ρυθμικό στίχο. Ενδιάμεση φάση αυτής της επανάστασης θεωρείται ό,τι σιγά σιγά επικράτησε να ονομάζεται «στίχος ελευθερωμένος» (από ορισμένες δουλείες της έμμετρης παράδοσης). Ο καβαφικός στίχος συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά του ελευθερωμένου στίχου. Είναι βασικά στίχος ρυθμικός, που σημαίνει ότι τη μορφή του καθορίζουν βασικά οι ανάγκες του ρυθμού, αλλά, συνάμα, και στίχος μετρικός στον βαθμό που η ρυθμική του κίνηση αναπτύσσεται στα όρια, στα πλαίσια και με τις προδιαγραφές μιας μετρικής μορφής. 

«Και τι άλλο είναι η Τέχνη παρά λεπτομέρειες;», έλεγε δυό τρία χρόνια πριν από το τελευταίο ταξίδι του ο Καβάφης, για να δικαιολογήσει τη μέχρι σχολαστικότητας επιμονή του σε λεπτολογίες πάνω σε στίχους ενός Άγγλου ποιητή. Σε αυτή την καβαφική στάση απέναντι στην ποίηση προσπαθεί να ανταποκριθεί το βιβλίο αυτό. Και από αυτήν αντλεί το θάρρος για να αντιμετωπίσει τον αναγνώστη του. Οι ιδιαιτερότητες του καβαφικού στίχου, το μέτρο του, ο ρυθμός του, οι σχέσεις με τη σύνταξη, με τη στίξη, με το νόημα και τα αφηγηματικά συμφραζόμενα μελετώνται σε αυτό, συχνά πράγματι, μέχρι σχολαστικότητας. Η μελέτη αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί δικαιωμένη αν πετύχαινε να πείσει έστω κι έναν αναγνώστη ότι ο καλύτερος οδηγός για να καταλάβει κανείς πώς γίνεται ένα ποίημα είναι η ανάγνωσή του με δυνατή φωνή και με βάση τη μετρική (όπου υπάρχει μέτρο) και ρυθμική του ανάλυση. Και μπορεί να είναι βέβαιος ότι όσο λεπτομερέστερα γνωρίζει την τεχνική του στίχου του τόσο καλύτερα το αισθάνεται το ποίημα και τόσο πιο έντονη είναι η χαρά που αυτό του χαρίζει. Έτσι γενικότερα· και οπωσδήποτε έτσι για τα ποιήματα του Καβάφη.

ΤΑΚΙΤΟΣ. ΧΡΟΝΙΚΑ

ΤΑΚΙΤΟΣ
ΧΡΟΝΙΚΑ

Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια: Νίκος Πετρόχειλος
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2012
Τόμος Α΄: Βιβλία Ι-VI
573 σελ.
ISBN 978-960-515-1
Τιμή 22,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 19,80 € 

Τόμος Β΄: Βιβλία XI-XVI
468 σελ. 
ISBN 978-960-516-8 
Τιμή 20,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 18,00 €

Ο Τάκιτος, ο σπουδαιότερος ίσως ιστορικός του ρωμαϊκού κόσμου, γεννήθηκε στα μέσα του 1ου μ.Χ. αιώνα, πιθανότατα το 56 μ.Χ. Έλαβε δημόσια αξιώματα όσο βρίσκονταν στην εξουσία οι τρεις αυτοκράτορες της δυναστείας των Φλαβίων. Παντρεύτηκε το 77 με την κόρη του Ιουλίου Αγρικόλα, του πιο διακεκριμένου από τους κυβερνήτες της Βρετανίας στον καιρό του Δομιτιανού και βρισκόταν μακριά από τη Ρώμη, ασφαλώς σε κάποιου είδους δημόσια υπηρεσία, όταν πέθανε ο πεθερός του το 93. Όταν, τον ίδιο χρόνο, γύρισε πίσω στην πρωτεύουσα, έζησε την τρομοκρατία που σημάδεψε τις τελευταίες ημέρες του Δομιτιανού. Ορίστηκε ύπατος το 97 επί Νέρβα. Και περί το 112, επί Τραϊανού, έγινε έπαρχος της Ασίας.

Στα Χρονικά ο Τάκιτος ασχολείται με μια περίοδο πενήντα περίπου χρόνων, με αφετηρία το 14 μ.Χ. Δεν γνωρίζουμε πόσα βιβλία αριθμούσε αρχικά το έργο. Σήμερα μας είναι γνωστή η ύπαρξη μόνο δεκαέξι βιβλίων, από τα οποία το πέμπτο και το έκτο είναι ελλιπή, το δέκατο έκτο διακόπτεται στο 66 μ.Χ., δηλαδή πριν από το θάνατο του Νέρωνα, ενώ τέσσερα βιβλία έχουν χαθεί (από το έβδομο ως το δέκατο). Όσο κι αν τα χάσματα είναι μεγάλα, αναντίρρητα έχουμε στα χέρια μας το ιστορικό έργο ενός μεγαλοφυούς πνεύματος, που διεισδύει στην ουσία των ανθρώπινων πραγμάτων και εκφράζεται γι’ αυτά με τρόπο απαράμιλλο. Η ποικιλία των θεμάτων με τα οποία ασχολείται είναι εκπληκτική, ενώ πάντοτε του περισσεύει χώρος για να θίξει τα σοβαρά κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα της εποχής, λόγου χάρη τις ακρότητες της πολυτελούς διαβίωσης, τις σιτοδείες, τις οικονομικές κρίσεις, τις πυρκαγιές στην πόλη, την αύξηση του αριθμού των δούλων και την αντίστοιχη αύξηση των ενδιαιτημάτων τους, τα προβλήματα που δημιουργούσαν οι ανατολικές θρησκείες και οι διδασκαλίες της αστρολογίας.

Ο Τάκιτος περιγράφει αριστοτεχνικά τις δολοπλοκίες στην αυτοκρατορική αυλή, αποκαλύπτοντας μια τρομερή τοιχογραφία ανθρώπινων παθών που συναρπάζει τον αναγνώστη: φαυλότητα, μεγαλομανία, ωμότητα, αβουλία, καχυποψία, ματαιοδοξία, ακολασία κ.λ.π. Σχετικά με τις διαθέσεις του έναντι της αυτοκρατορίας, μπορεί να λεχθεί ότι είναι σαφώς αντίθετος προς το πνεύμα και την πρακτική της και νοσταλγεί τους θεσμούς της «ελεύθερης πολιτείας» (509-31 π.Χ.). Όπως και πολλοί άλλοι προγενέστεροι ιστορικοί, έτσι και ο Τάκιτος πιστεύει ότι η ιστορία πρέπει να έχει μια ηθοπλαστική λειτουργία και να διδάσκει τους αναγνώστες της. Χάρη στην ανεξάρτητη κρίση του κατά τη συλλογή και πραγμάτευση του ιστορικού υλικού του, χάρη στην προσήλωση με την οποία αναζητεί την αλήθεια και τέλος χάρη στη δραματική δύναμη και την ευγένεια του ήθους του, ο Τάκιτος μπορεί με απόλυτη επιτυχία να διεκδικήσει μια θέση ανάμεσα στους σημαντικότερους ιστορικούς της ανθρωπότητας και τους ελάχιστους εκλεκτούς στυλίστες της λατινικής λογοτεχνίας.

ΜΑΡΚΟΣ ΖΑΒΙΤΖΙΑΝΟΣ. ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΜΑΡΚΟΣ ΖΑΒΙΤΖΙΑΝΟΣ

ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κείμενα: Νικόλαος Βεντούρας, Μάρκος Ζαβιτσιάνος, Μαρίνος Καλλιγάς, Κωστής Παλαμάς, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Τώνης Σπητέρης, Κώστας Δαφνής
Πρόλογος: Διονύσης Καψάλης
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2012
191 σελ. με πλούσια έγχρωμη και α/μ εικονογράφηση
ISBN 978-960-250-546-5
Τιμή 17,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 15,30 €

Η έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της ομώνυμης έκθεσης που διοργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στο χώρο του βιβλιοπωλείου του επί της οδού Αμερικής 13 (2 Οκτωβρίου έως 24 Νοεμβρίου 2012). Ο Μάρκος Ζαβιτσιάνος υπήρξε ένας από τους πιο λαμπρούς ζωγράφους και χαράκτες της νεοελληνικής τέχνης. Γεννήθηκε το 1884 στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν γόνος αρχοντικής οικογένειας με μητέρα γαλλικής καταγωγής που διέθετε καλλιτεχνική παιδεία και πατέρα γιατρό. Ο Ζαβιτσιάνος φοιτά στη Μεγάλη του Γένους Σχολή αλλά το 1902 η οικογένεια επιστρέφει και εγκαθίσταται μόνιμα στην Κέρκυρα. Το 1904 φεύγει για το Μόναχο όπου σπουδάζει ζωγραφική στην Ακαδημία του Μονάχου. Στο διάστημα της παραμονής στη Γερμανία συνδέεται με τον Κώστα Χατζόπουλο και ασπάζεται τις σοσιαλιστικές ιδέες. Νεότατος, μόλις είκοσι τριών ετών, θα λάβει μέρος στη συζήτηση που διεξάγεται από τις στήλες του Νουμά για το βιβλίο του Γ. Σκληρού Το κοινωνικόν μας ζήτημα (1907) και θα εκθέσει με πάθος και διαύγεια τις πολιτικές του πεποιθήσεις και τους οραματισμούς του για την ελληνική κοινωνία. Το 1911 βρίσκεται πάλι στην Κέρκυρα, όπου συνεργάζεται με τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη για την ίδρυση του Σοσιαλιστικού Ομίλου.

Το 1912 εκθέτει έργα του στο Ζάππειο, ενώ μετά από δυο χρόνια μετέχει στην καλλιτεχνική εταιρεία «Συντροφιά των εννιά» και συνεργάζεται με τον Κ. Θεοτόκη εικονογραφώντας με 6 χαρακτικά την πρώτη έκδοση του έργου του Η τιμή και το χρήμα. Το 1915 συμμετέχει στην ιδρυτική ομάδα του δίμηνου περιοδικού «Κερκυραϊκή Ανθολογία», όπου και δημοσιεύει λογοτεχνικά και εικαστικά έργα του. Στα επόμενα χρόνια παρουσιάζει τα έργα του σε διάφορες εκθέσεις στην Αθήνα αλλά και σε έκθεση στο Παρίσι. Το 1923 και ενώ βρίσκεται στη Γενεύη προσβάλλεται από πνευμονία και αφήνει εκεί την τελευταία του πνοή. Ο Παλαμάς γράφει ένα άρθρο στη μνήμη του όπου μεταξύ άλλων σημειώνει: «Ο Μάρκος Ζαβιτσιάνος ήτο γνήσιος καλλιτέχνης εις την εκδήλωσιν και του έργου του και της ζωής του…Ο Μάρκος Ζαβιτσιάνος προς του καλλιτέχνου την έμπνευσιν συνέδεε την θεωρητικήν μόρφωσιν. Ήτο ικανός να χειρισθή του λογίου την πένναν δια να πραγματευθεί ζητήματα κ’ αισθητικής φύσεως και τάξεως κοινωνιολογικής…». Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου τον κρίνει ως «τον τελευταίον ίσως της σειράς του Πολυλά, του Καλοσγούρου, του Θεοτόκη και του Μαβίλη». Ο Μαρίνος Καλλιγάς τον χαρακτηρίζει ως «έναν στοχαστικό άνθρωπο που είχε συνείδηση της ευθύνης του πραγματικού καλλιτέχνη».

Στα τριάντα εννέα χρόνια που του δόθηκαν να ζήσει ο Μάρκος Ζαβιτσιάνος πρόλαβε να φωτίσει τον κόσμο γύρω του όσο λίγοι καλλιτέχνες της εποχής του. Αυτήν την πολυσθενή, ευγενή και γοητευτική προσωπικότητα θέλησε να παρουσιάσει το ΜΙΕΤ όσο γίνεται πληρέστερα στο εύρος του περίγυρου και της συνάφειάς της, στο βιβλίο αυτό που συνοδεύει τη μικρή έκθεση έργων του. Το βιβλίο περιλαμβάνει αναλυτικό χρονολόγιο, έργα και κείμενα του καλλιτέχνη, καθώς και κείμενα που έγραψαν για τον Ζαβιτσιάνο οι Κ. Παλαμάς, Ζ. Παπαντωνίου, Μ. Καλλιγάς, Τ. Σπητέρης, Ν. Βεντούρας και Κ. Δαφνής.