Εκδήλωση με αφορμή την κυκλοφορία της δίτομης έκδοσης Κ. Θ. Δημαράς, Σύμμικτα Δ΄, Λόγια περί μεθόδου θα λάβει χώρα στο Βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη (Τσιμισκή 11) την Παρασκευή 24 Μαΐου 2013, στις 20.00. Η εκδήλωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Βιβλιολογικό Εργαστήρι «Φίλιππος Ηλιού» του Μουσείου Μπενάκη.
Για την έκδοση αλλά και το έργο του Βιβλιολογικού Εργαστηρίου «Φίλιππος Ηλιού» θα μιλήσουν η Μαίρη Μικέ, καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του ΑΠΘ, ο Αλέξης Πολίτης, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, η Λίζυ Τσιριμώκου, καθηγήτρια Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας του ΑΠΘ και η Πόπη Πολέμη, επιμελήτρια της έκδοσης και υπεύθυνη του Εργαστηρίου «Φίλιππος Ηλιού».
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
«Πρέπει να φυλαγόμαστε πάντοτε από την αμάθεια, την ηλιθιότητα και την κακοπιστία κι από τη σύνθεσή τους, τον φανατισμό, που δεν είναι σε θέση να διακρίνουν την επιστήμη από την πολιτική και την αλήθεια από την σκοπιμότητα· κι ο μόνος τρόπος να νικήσουμε κι αυτούς τους αντιπάλους, είναι να ξαναλέμε τακτικά τις βασικές αλήθειες της ιστορίας μας».
Αυτή την τακτική επανάληψη, ώσπου οι παραδομένοι μύθοι να υπονομευτούν αμετάκλητα και οι ανατρεπτικές αλήθειες να φαίνονται αυτονόητες, υπηρέτησε με επιμονή και πείσμα η εβδομαδιαία παρουσία του Κ. Θ. Δημαρά στον ημερήσιο αθηναϊκό τύπο.
Η Εργογραφία του Κ. Θ. Δημαρά, την οποία μας κληροδότησε ο Φίλιππος Ηλιού, αριθμεί πάνω από 2.000 επιφυλλίδες. Από τις στήλες της Πρωίας και της Πολιτείας στην αρχή (1931-1932) και ιδίως αργότερα του Ελευθέρου Βήματος (1936-1944) και του Βήματος (1945-1991), ο Δημαράς παρεμβαίνει σταθερά στον δημόσιο πνευματικό διάλογο. Με όχημα την εφημερίδα, αποσκοπεί να διαπλάσει, πέρα από το συνάφι των ειδικών, το ευρύτερο καλλιεργημένο κοινό. Με την επιλογή των 301 κειμένων του Κ. Θ. Δημαρά που συγκεντρώνονται στα Σύμμικτα Δ΄, κατατίθεται ένα σημαντικό δείγμα του ευρύτατου επιφυλλιδογραφικού του έργου, που καλύπτει όλο το χρονικό ανάπτυγμά του. Προσφέρεται έτσι και η ευκαιρία, μέσα από την πλούσια παρακαταθήκη των επιφυλλίδων, να διερευνηθεί η μακρά και πυκνή διαδρομή του συντάκτη τους. Μπορεί πράγματι κανείς, ξεφυλλίζοντας τους τόμους αυτούς, να παρακολουθήσει τον βηματισμό από τον ιδανισμό, τον ευσεβισμό και τον χριστιανικό κοινωνισμό στη λογοκρατία, τον επιστημονισμό και τον φιλοσοφημένο αγνωστικισμό (με αυτούς τους όρους περιέγραψε την πνευματική πορεία του Κ. Θ. Δημαρά ο Παναγιώτης Μουλλάς).
Εξάλλου, κριτικός της λογοτεχνίας στην αρχή, ο Δημαράς γλιστρά σταδιακά από την αισθητική θεώρηση στην ιστορική. Και βέβαια από τη λογοτεχνία περνάει διαδοχικά στη μελέτη της ιστορίας της λογοτεχνίας, στην ιστορία των γραμμάτων και από εκεί στην ιστορία των ιδεών. Πλάι στις μετατοπίσεις, στις έξι δεκαετίες που καλύπτουν αυτοί οι δύο τόμοι μπορεί επίσης κανείς να διαγνώσει κάποιες σταθερές: υψηλή συνείδηση του ρόλου του διανοουμένου, αποφυγή προσωπικών αντεγκλήσεων, πίστη στην αγωγή. Την πλουσιότατη επιφυλλιδογραφική του παραγωγή διαπερνά ο απόηχος των ευρύτερων φιλολογικών και ιστοριογραφικών σχεδιασμών είτε επιτευγμάτων του για να εκβάλει στο πλατύ κοινό, τις βεβαιότητες του οποίου ο Κ. Θ. Δημαράς επιχειρεί σταθερά να διεμβολίσει. Δείγμα υψηλής εκλαΐκευσης, τα κείμενα αυτά αποτελούν οργανικό στοιχείο της προσφοράς του, πλάι στα έργα υποδομής και σύνθεσης που δημιούργησε, αλλά και τους θεσμούς που ιδεάστηκε ή εμψύχωσε.
Λόγια περί μεθόδου τιτλοφόρησε ο Φίλιππος Ηλιού τη δική του ανθολόγηση από τις επιφυλλίδες του Κ. Θ. Δημαρά. Η μέθοδος είναι μία: συνδυασμός ηθικής και λογικής. Και το ζητούμενο στο βάθος ένα: η αλήθεια, που από μόνη της είναι επαναστατική. Ο «άπολις» ιστορικός, έχοντας αποβάλει τον άκαιρο σεβασμό και τη χρησιμοθηρία, απαλλαγμένος από ένα ακομα ίδιον της νεοελληνικής χαρακτηρολογίας, την κλίση προς την «εθνική ανακρίβεια», τον λαογραφισμό και την υποταγή στη σαγήνη των μύθων και των πλαστών παραδόσεων, χωρίς φανατισμούς και μισαλλοδοξίες, με διαδοχικές προσεγγίσεις, καλείται να δώσει νόημα στα τεκμήρια και τον κόσμο που τα παρήγαγε, να αναμετρηθεί με το παρελθόν για να σχεδιάσει το μέλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου