ΣΠΙΝΟΖΑ

Stuart Hampshire

Σπινόζα. Μια εισαγωγή στον φιλοσοφικό του στοχασμό

Εισαγωγή, επιμέλεια: Βασιλική Γρηγοροπούλου

Μετάφραση: Στέλλα Τσιλεδάκη

Αθήνα, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια 2013

ISBN 978-960-221-541-8

Τιμή 18,10 € / στο βιβλιοπωλείο μας 16,29 €

Ο Στιούαρτ Χάμσαϊρ, ένας από τους εξέχοντες βρετανούς φιλοσόφους του 20ού αιώνα, θα μείνει ίσως περισσότερο γνωστός στην ιστορία της σκέψης για τη δουλειά του γύρω από τον Μπαρούχ Σπινόζα, τον μεγάλο στοχαστή με την τεράστια επίδραση στη νεωτερική φιλοσοφία. Επιδιώκοντας όσο λίγοι άλλοι να διαμορφώσει μια ενιαία θεώρηση του κόσμου και της θέσης του ανθρώπου μέσα σ’ αυτόν, ο Σπινόζα δημιούργησε ένα ολοκληρωμένο φιλοσοφικό σύστημα αντάξιο του πλατωνικού, με κρίσιμες συμβολές σε όλα τα μείζονα φιλοσοφικά θέματα: χαρακτήρας της μεταφυσικής, πνεύμα και σώμα, ενέργεια και δράση, γνώση και νους, αιωνιότητα και ύπαρξη του Θεού, ελευθερία και ηθική, ατομικότητα και πολυπλοκότητα, πολιτική και θρησκεία.

Το βιβλίο προσφέρει μια πολύτιμη εισαγωγή σ’ αυτό το έργο, συγκεντρώνοντας τη θεμελιώδη εισαγωγή του Χάμσαϊρ στη σκέψη του Σπινόζα (1951), το δοκίμιό του για τον Σπινόζα και την ιδέα της ελευθερίας (1960) και το τελευταίο κείμενό του για τον Σπινόζα και το σπινοζισμό (2001-4), απόσταγμα της πολυετούς ενασχόλησής του με το θέμα. Περιλαμβάνει επίσης το υποδειγματικό βιογραφικό σημείωμα που είχε συντάξει για τον φιλόσοφο και το προοίμιό του στην οριστική αγγλική έκδοση αυτών των κειμένων, καθώς και την εισαγωγή στην ελληνική έκδοση της επιμελήτριας Βασιλικής Γρηγοροπούλου.


«Ο Σπινόζα απέκτησε πολλά πρόσωπα στο πέρασμα του χρόνου μετά το θάνατό του: ο παρμενίδειος Σπινόζα, ο καρτεσιανός Σπινόζα, ο υλιστής-αθεϊστής-ντετερμινιστής Σπινόζα, ο μυστικιστής-πανθεϊστής Σπινόζα. Καθεμιά από τις υπεραπλουστεύσεις αυτές βασίζεται σε κάποιο βαθμό στα κείμενα. Αλλά το ζήτημα είναι να κρατήσουμε τα ποικίλα νήματα της σκέψης του συγχρόνως σε πλήρη θέαση.»

Στιούαρτ Χάμσαϊρ

Ο Stuart Newton Hampshire (1914-2004) υπήρξε φιλόσοφος, κριτικός λογοτεχνίας και ένας από τους αντιρασιοναλιστές στοχαστές της Οξφόρδης που έδωσαν νέα κατεύθυνση στην ηθική και πολιτική σκέψη μετά τον πόλεμο. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου στη συνέχεια ανέλαβε ερευνητικά και διδακτικά καθήκοντα, ενώ συμμετείχε σε άτυπη ομάδα συζήτησης με φιλοσόφους όπως ο Τζ. Λ. Ώστιν και ο Αϊζάια Μπερλίν. Κατά τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο, εργάστηκε στη στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών. Η εμπειρία του από την ανάκριση ναζί αξιωματικών στο τέλος του πολέμου θεμελίωσε την πεποίθησή του για την πραγματικότητα του κακού. Από το 1947 δίδαξε στο University College του Λονδίνου, όπου το 1960 διαδέχθηκε στην έδρα φιλοσοφίας τον Α. Τζ. Άιερ παντρεύτηκε δε την πρώην σύζυγό του Ρενέ Άιερ, με την οποία έμελλε να ζήσει ώς το θάνατό της το 1985. Στο διάστημα 1963-1970 υπήρξε πρόεδρος του τομέα φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και το 1970 επέστρεψε στην Οξφόρδη ως κοσμήτορας του Wadham College. Αποσυρόμενος το 1984, αποδέχτηκε μια καθηγητική έδρα στο Πανεπιστήμιο Stanford, και το 1985 παντρεύτηκε τη συνάδελφό του εκεί Nancy Cartwright. Από το 1960 ήταν μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας, ενώ το 1979 χρίστηκε ιππότης. Έργα του είναι: Spinoza: An Introduction to His Philosophical Thought (1951, αναθ. έκδ. 1988), Age of Reason: The Seventeenth-Century Philosophers (1956), Spinoza and the Idea of Freedom (1960), Feeling and Expression (1962), Freedom of the Individual (1965, αναθ. έκδ. 1975), Thought and Action (1970), Freedom of Mind and Other Essays (1971), Knowledge and the Future (1976), Two Theories of Morality (1977), Public and Private Morality (1978), Morality and Conflict (1987), Innocence and Experience (1992), Justice is Conflict (2000), Spinoza and Spinozism (2005).

 

(πηγή: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια)