12/12/08

ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Moυσική από τα Δωδεκάνησα

Επιστημονική επιμέλεια: Λάμπρος Λιάβας
Αθήνα, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων 2007
86 σελ., τιμή 25.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 21.25 €


Πρόκειται για νέα έκδοση με αναθεωρημένο κείμενο, ανανεωμένο εικαστικό υλικό και dvd, που εντάσσεται στο εκδοτικό πρόγραμμα του Ιδρύματος της Βουλής με τίτλο «Μουσικός χάρτης του Ελληνισμού». Το λεύκωμα αυτό, που επιμελήθηκε ο μουσικολόγος Λάμπρος Λιάβας, εκδόθηκε στο πλαίσιο της επετείου των 50 χρόνων από την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στο ελληνικό κράτος (1947). Θέμα του είναι η ιστορική και μουσικολογική διερεύνηση της δημοτικής μουσικής παράδοσης της Δωδεκανήσου, καθώς και η κατάδειξη της διαχρονικής παρουσίας και της ιστορικής και πολιτισμικής συνέχειας του ελληνισμού στον δωδεκανησιακό χώρο. Στο λεύκωμα καταγράφονται χαρακτηριστικά τραγούδια από τα νησιά της Δωδεκανήσου, τα οποία και ηχογραφούνται στους τρεις ψηφιακούς δίσκους (cd) που συνοδεύουν την έκδοση. Το λεύκωμα πλαισιώνεται από πλούσιο εικονογραφικό υλικό και εμπεριστατωμένα σημειώματα που φωτίζουν καίριες όψεις του λαϊκού πολιτισμού της Δωδεκανήσου. Το dvd κυκλοφόρησε για πρώτη φορά από τη Βουλή των Ελλήνων το 1997 σε βιντεοκασέτα.

Χορός σε πανηγύρι

«Τα νησιά και τα παράλια του Αιγαίου, στο σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης, αν και στην αρχαιότητα ήταν η γέφυρα ανάμεσα στον μουσικό κόσμο της αρχαίας Ελλάδας και την Ανατολή, από τον 13ο αιώνα στάθηκαν η πύλη εισόδου για τις επιδράσεις της Δύσης. Οι Φράγκοι ─δηλαδή Γάλλοι, Γενοβέζοι, και Βενετσιάνοι─, καταλαμβάνοντας το Αιγαίο μετά τις Σταυροφορίες, έφεραν μαζί τους και μελωδίες, μουσικές και ποιητικές φόρμες (ρίμα), χορούς (μπάλος) καθως και μουσικά όργανα (βιολί).
Ιδιαίτερη σημασία έχει η επικράτηση της ρίμας, με μορφή ομοιοκατάληκτων δίστιχων που πρωτοεμφανίστηκαν στην έντεχνη ποίηση της Κρήτης στα τέλη του 14ου αιώνα, για να επεκταθούν σταδιακά σε όλα τα νησιωτικά τραγούδια. Η ποιητική φόρμα της ρίμας αποτελεί σημαντικό στοιχείο διάκρισης ανάμεσα στη μουσική της στεριανής και της θαλασσινής Ελλάδας. Όπως μάλιστα σημειώνει ο Samuel Baud - Bovy, στην ηπειρωτική Ελλάδα ακόμη και τα τραγούδια που αναφέρονται στο Β' Παγκόσμιο πόλεμο και την Αντίσταση παραμένουν ανομοιοκατάληκτα με τριημίστιχη στροφή, ενώ στη νησιωτική Ελλάδα τα περισσότερα είναι δίστιχα ομοιοκατάληκτα...»

Ο Καλύμνιος λυράρης Ν. Βεζυρόπουλος,
δεκαετία 1920


Δεν υπάρχουν σχόλια: