8/12/09

ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ

Χερσέ, βασιλόπιτες και άλλα
Το μικρασιάτικο τραπέζι του Δωδεκαημέρου,
από το Αρχείο Προφορικής Παράδοσης
του Κέντρου Μικραισατικών Σπουδών

Έρευνα-επιλογή: Ελένη Σταματοπούλου
Σχέδια: Μάρκος Καμπάνης
Αθήνα, Εκδόσεις του Φοίνικα 2002
92 σελ., τιμή 25.00 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή 22.50


«Για τη βασιλόπιτα ζέσταιναν νερό, καβούρντιζαν το αλεύρι, έκαιγαν το βούτυρο, και τα ζύμωναν όλα αυτά. Αβγά δεν έβαζαν μέσα στο ζυμάρι. Μόνο από πάνω την άλειφαν με αβγό, για να ροδοκοκκινίσει. Έκαμαν και σχέδια πάνω στην πίτα. Είχαν ένα σταυρό ξύλινο που έγραφε πάνω Χριστός, και μ' αυτό την στόλιζαν (με το αποτύπωμά του).

Στην πίτα από κάτω έβαζαν χρυσό μετζίτι. Οι πλούσιοι έβαζαν μεγαλύτερο νόμισμα. Την πίτα την έκοβαν το βράδυ της παραμονής. Την έβαζαν στη μέση στο τραπέζι και ο μεγαλύτερος της οικογενείας αναλαμβάνει να κόψει την πίτα. Την ώρα που κόβεται η πίτα, σηκώνονται όλοι γύρω από το τραπέζι, ανάβουν κεριά και ψέλνουν: Εις πάσαν την γην...


Τα κομμάτια κόβονται διαδοχικώς, από τον μεγαλύτερο στον μικρότερο της οικογενείας. Στο τέλος κόβουν και ένα κομμάτι για την Παναγία, για τον Άι-Βασίλη μαζί, και για το σπίτι. Αυτό το κομμάτι το άφηναν στο εικόνισμα σαράντα μέρες, μετά το έκοβαν μικρά κομμάτια και το μοίραζαν στα παιδιά.

Σ' όποιον από τα μέλη του σπιτιού έπεφτε το νόμισμα, αυτός θα ήταν ο τυχερός της χρονιάς. Την βασιλόπιτα την έλεγαν κετέ (έτσι έλεγαν τη βασιλόπιτα που τη ζύμωναν με αλεύρι, βούτυρο και λίγο αλάτι).»

Λουκάς Λουκίδης
Καισάρεια, περιφέρεια Καισαρείας
(από το αρχείο προφορικής παράδοσης
του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών)

Δεν υπάρχουν σχόλια: