31/5/11

ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑ

ΜΥΘΟΣ και ΝΟΜΙΣΜΑ
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Επιμέλεια: Δήμητρα Τσαγκάρη
Συγγραφείς: Νικόλαος Καλτσάς, Δέσποινα Ευγενίδου,
Δήμητρα Τσαγκάρη, Παναγιώτης Τσέλεκας,
Σταματούλα Μακρυπόδη
Αθήνα, Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Νομισματικό Μουσείο 2011
268 σελ., τιμή χαρτόδετου 35.00 €
Τιμή πανόδετου 45.00 €
Έκπτωση 10%, τελική τιμή χαρτόδετου 31.50 €
Τελική τιμή πανόδετου 40.50 €



Πρόκειται για τον κατάλογο που εκδόθηκε με την ευκαιρία της ομότιλης έκθεσης που διοργανώθηκε από τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Νομισματικό Μουσείο από 15 Απριλίου έως 27 Νοεμβρίου 2011 στις αίθουσες περιοδικών εκθέσεων των δύο μουσείων. Η έκθεση προσφέρει έναν διάλογο ανάμεσα στην ελληνική μυθολογία και τη νομισματοκοπία της αρχαιότητος, εστιάζοντας στην απεικόνιση, τη διαχείριση και τη χρήση του μύθου στις όψεις των νομισμάτων από τον 7ο αι. π.Χ.

Κλαζομεναί, Ιωνία. Αργυρό τετράδραχμο 387-301 π.Χ.
Διάμετρος 26 χιλιοστα. Νομισματική Συλλογή Alpha bank

«Ο Απόλλων είναι η προσωποποίηση του φωτός, ο θεός της μουσικής, της ποίησης και της μαντικής τέχνης. […] Θεωρείται ο ωραιότερος των αθανάτων, συμβολίζει τη νεότητα και το κάλλος και εκπροσωπεί το τέλος της εφηβείας και την αρχή της ενηλικιώσεως. […] Οι έρωτες του με τις νύμφες και οι ματαμορφώσεις αγαπημένων προσώπων σε λουλούδια, όπως στις περιπτώσεις της Δάφνης και του Υακίνθου, τον συνέδεσαν με την βλάστηση και τη φύση. Ο Απόλλων, πατέρας του Ασκληπιού, είχε και τη φήμη του θεραπευτή θεού…»

Συρακούσαι, Σικελία. Αργυρό τετράδραχμο 214-212 π.Χ.
Διάμετρος 18 χιλιοστά. Νομισματική Συλλογή Alpha Bank

«Η Άρτεμις είναι η θεά του κυνηγιού, της άγριας φύσεως και των άγριων ζώων. Ο Όμηρος τη χαρακτηρίζει Πότνια Θηρών, δηλαδή «Κυρίαρχο των άγριων ζώων». Θεωρείται υπεύθυνη για τη γεωργία και την κτηνοτροφία. […] Η Άρτεμις ταυτίστηκε με τις παλαιότερες θεότητες της φύσεως και τελικά τις αφομοίωσε, αφού πρώτα κληρονόμησε τα χαρακτηριστικά τους. Ήταν αγνή και παρθένα θεά, προστάτιδα της μητρότητας που βοηθούσε τις γυναίκες να έχουν αίσιο τοκετό και αναλάμβανε την ανατροφή των μικρών παιδιών και κάθε πλάσματος μικρής ηλικίας. Η Άρτεμις συμβολίζει την αγνή, ελεύθερη και ανεξάρτητη νεαρή γυναίκα που ζει στη φύση και έχει ως κύρια απασχόληση στο κυνήγι. Επιπλέον σχετιζόταν με τη σελήνη, όπως ο αδερφός της ο Απόλλων συνδεόταν με τον ήλιο…»

Νάξος, Σικελία. Αργυρό τετράδραχμο περ. 460 π.Χ.
Διάμετρος 29,5 χιλιοστά. Νομισματική Συλλογή Alpha Bank

«Ο Διόνυσος είναι ο θεός του οίνου, των αμπέλων, της γονιμότητας και της βλάστησης. Θεωρείται θεός της φύσεως και είναι ο πιο πρόσχαρος από τους Ολύμπιους Θεούς, αγαπητός στους ανθρώπους, αυτός που ταξιδεύει διαρκώς για να τους διδάξει πώς να καλλιεργούν τα κλήματα και πώς να φτιάχνουν από τους καρπούς τους τον οίνο. Ταυτοχρόνως είναι ο θεός του εκστατικού χορού, της χαράς και του κεφιού και ως εκ τούτου δεν ταξίδευε μόνος. Τον ακολουθούσε ένα πλήθος γυναικών που χόρευαν με έξαλλο τρόπο, οι Μαινάδες, καθώς και ένα πλήθος παράξενων όντων τα οποία ήταν άνθρωποι και ζώα μαζί, οι Σάτυροι και Σειληνοί…»

Κύζικος, Μυσία. Σατήρ από ήλεκτρο, β΄ μισό 5ου αι. π.Χ.
Διάμετρος 20 χιλιοστά. Νομισματικό Μουσείο

«Ο Κέρβερος είναι το τέρας που γεννήθηκε από την ένωση του Γίγαντα Τυφώνα με την Έχιδνα και είναι αδελφός της Χίμαιρας. […] Είναι ένας σκύλος με τρία κεφάλια και ουρά που απολήγει σε κεφαλή φιδιού. Είχε ορισθεί από τους Ολύμπιους να φυλάει τις πύλες του Άδη. Υποδεχόταν τους νεκρούς με καλοσύνη, εάν όμως κάποιος προσπαθούσε να διαφύγει, έβρισκε μπροστά του το τρομερό τέρας έτοιμο να τον κατασπαράξει. Ο μόνος άνθρωπος που κατόρθωσε να τον νικήσει είναι ο Ηρακλής…»

Ηράκλεια, Λευκανία. Αργυρό δίδραχμο 380-281 π.Χ.
Διάμετρος 21,5 χιλιοστά. Νομισματική Συλλογή Alpha Bank

«Ο Ηρακλής, είναι ο μέγιστος των Ελλήνων ηρώων, γιος του μεγαλύτερου θεού, του Διός. Μετά τον θάνατό του ο ήρωας αποθεώθηκε και πήρε τη θέση που του άξιζε στο θεϊκό βασίλειο. Ο ημίθεος Ηρακλής βρίσκεται ανάμεσα στους θεούς και στους ανθρώπους και συμβολίζει τη σωματική ρώμη και την γενναιότητα. Είναι ο άνθρωπος που με τη σωματική άσκηση και τη λογική σκέψη κατορθώνει να ξεπεράσει όλες τις δυσκολίες. Ο μύθος και η προσωπικότητά του έγιναν πρότυπο ζωής για όλους τους ανθρώπους που ελπίζουν ότι με την κοπιαστική και δίκαιη εργασία θα αποκτήσουν την αθανασία.»

Ρόδος, Καρία. Αργυρό τετράδραχμο, 230-205 π.Χ.
Διάμετρος 27 χιλιοστά. Νομισματική Συλλογή Alpha Bank

«Το φως, το σκοτάδι, η ανατολή και η δύση, τα διάφορα καιρικά φαινόμενα δημιουργούσαν απορίες στους ανθρώπους της αρχαιότητας και διήγειραν τη φαντασία τους. Στην εικόνα του ηλιακού δίσκου με τις ακτίνες οι άνθρωποι είδαν, δια της φαντασίας τους, ένα πρόσωπο με χρυσόξανθα μαλλιά και ακτινωτό στεφάνι, και έπλασαν έτσι τον θεό Ήλιο. Ο Ήλιος είναι εκείνος που φωτίζει, εκείνος που θερμαίνει αλλά και εκείνος που καίει. Ο Ήλιος, λόγω της θέσεώς του στον ουρανό, μπορούσε να δει τα πάντα και γι’ αυτό οι άνθρωποι, στις δύσκολες στιγμές, έκαναν επίκληση στη μαρτυρία του. Είναι ο αγνός θεός, ο οφθαλμός της δικαιοσύνης, ο επόπτης και ο ρυθμιστής της τάξεως...»

(Τα κείμενα είναι αποσπάσματα από τον κατάλογο)

19/5/11

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓΛΥΠΤΩΝ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ III

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓΛΥΠΤΩΝ
ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ III

Επιμέλεια: Γ. Δεσπίνης, Θ. Στεφανίδου-Τιβερίου,
Εμμ. Βουτυράς
Κείμενα: Π. Αδάμ-Βελένη, Β. Αλλαμανή-Σουρή,
Εμμ. Βουτυράς, Εμμ. Γούναρη, Γ. Δεσπίνης,
Ν. Καζακίδη, Ελ. Παπαγιάννη, Κ. Σισμανίδης,
Β. Σμιτ-Δούνα, Θ. Στεφανίδου-Τιβερίου,
Δ. Τερζοπούλου, Κ. Τζαναβάρη, Ειρ. Χιώτη
Θεσσαλονίκη, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2010
701 σελ. με 832 α/μ εικόνες
Τιμή 65.00 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή 58.50 €



Ο τόμος αυτός είναι ο τρίτος του Καταλόγου γλυπτών του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Ο πρώτος και ο δεύτερος τόμος χρησιμοποιούνται ήδη ευρύτατα στην ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία από μελετητές που ασχολούνται με την πλαστική αλλά και με την ιστορία και την τοπογραφία της Μακεδονίας, και ειδικότερα της Θεσσαλονίκης, κατά την ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα. Ο Κατάλογος θα ολοκληρωθεί με την έκδοση του τέταρτου τόμου, που ήδη έχει αρχίσει να ετοιμάζεται.

Γυνακεία εικονιστική προτομή (αρ. ευρ. 1060). Μάρμαρο λευκό, λεπτόκοκκο, πεντελικο. Ύψος συνολικό 59,5 εκ.,ύψος κεφαλής 22,5 εκ., 27,5 εκ. (με την πλεξίδα)

Ο τρίτος τόμος περιλαμβάνει 328 λήμματα, δηλαδή πολύ περισσότερα από ό,τι οι δύο προηγούμενοι. Διπλασιάζεται έτσι σχεδόν ο συνολικός αριθμός των δημοσιευμένων γλυπτών, που ανέρχονται στα 665. Αξιοσημείωτο είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος των γλυπτών που παρουσιάζονται στον τρίτο τόμο δημοσιεύονται για πρώτη φορά, πράγμα που θα βοηθήσει σημαντικά την έρευνα της γλυπτικής στον γεωγραφικό χώρο της αρχαίας Μακεδονίας.

Αττική σαρκοφάγος με διονυσιακή παράσταση (αρ. ευρ. 1247). Μάρμαρο λευκό, λεπτόκοκκο, πεντελικό. Διαστάσεις θήκης: μήκος 233 εκ., βαθος 117 εκ., ύψος 130 εκ. Διαστάσεις καλύμματος: ύψος (με τις μορφές) 71,5 εκ., μήκος 241 εκ., βάθος 116,5 εκ.

Δημοσιεύονται έργα πλαστικής όλων των κατηγοριών, ολόγλυφα και ανάγλυφα (ελεύθερα και αρχιτεκτονικά), καθώς και αρκετά θραύσματα· επίσης διακοσμητικά γλυπτά και ένας μεγάλος αριθμός σαρκοφάγων. Τα γλυπτά κατατάσσονται σε δύο ευρύτερες περιόδους (όψιμη κλασική και ελληνιστική, αυτοκρατορική και ύστερη αρχαιότητα) και μέσα σε κάθε περίοδο κατά είδη.

Αναθηματικό ανάγλυφο στον Διόνυσο (αρ. ευρ. 231). Μάρμαρο λευκό, με μέτριου κόκκους. Ύψος 41 εκ., πλάτος 25 εκ., πάχος 9 εκ.

18/5/11

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΙΚΙΩΝΗΣ 1887-1968

Δημήτρης Πικιώνης
1887-1968

Επιμέλεια: Αγνή Πικιώνη, Ντόρα Ρόκου-Πικιώνη
Επιμέλεια κειμένων: Δημήτρης Αρβανιτάκης 
Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη 2010
317 σελ. με 172 φωτογραφίες, 109 εικόνες έργων
και 172 σχέδια
Τιμή 35.00 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή 31.50 €


Πρόκειται για τον κατάλογο της ομότιτλης έκθεσης, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη (15 Δεκεμβρίου 2010-13 Μαρτίου 2011), με σκοπό να αναδειχτεί το αρχιτεκτονικό και το ζωγραφικό έργο του μεγάλου έλληνα δημιουργού στην ολότητα και τις εσωτερικές του συνάφειες. Τα κείμενα που συντάχθηκαν ειδικά για τον κατάλογο αυτό, τα κείμενα αυτοβιογραφικού χαρακτήρα και καλλιτεχνικού προβληματισμού του Δημήτρη Πικιώνη, η πλούσια εικονογράφηση, αλλά και οι συμβολές παλαιότερων στοχαστών (Γ. Τσαρούχης, Ζ. Λορεντζάτος, K. Frampton, A. Ferlenga, Ν. Χαζηκυριάκος-Γκίκας, Τζ. Καΐμη, Δ. Φατούρος)  δίνουν τη δυνατότητα στον αναγνώστη να προσσεγγίσει τον κόσμο του στοχαστή, του ζωγράφου, του αρχιτέκτονα.

Οι τρεις Χάριτες, 1914. Λάδι σε χαρτί, 17,5 x 13 εκ.

«Ο Δημήτρης Πικιώνης (1887-1968) μπορεί ίσως να θεωρηθεί ως η πιο εμβληματική από τις πνευματικές μορφές του ελληνικού Μεσοπολέμου. Και τούτο επειδή συγκαταλέγεται αναμφίβολα στους δημιουργούς εκείνους που ξεπερνούν κατά πολύ, μαζί με τα γεωγραφικά όρια του τόπου τους, και τους αυστηρά προκαθορισμένους τομείς της ειδικότητάς τους.

Λόφος Φιλοπάππου, 1954-1958

Δεν νομίζω πως υπάρχει αμφιβολία οτι ο Πικιώνης ανήκε στις σύνθετες προσωπικότητες, τις αποκαλούμενες αναγεννησιακές. Δεν ήταν δηλαδή μόνο ο ιδιοφυής αρχιτέκτων, ο οποίος κατόρθωσε να μπολιάσει την ελληνική παράδοση με τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό. Ούτε μόνο ο προικισμένος ζωγράφος που πειραματιζόταν γόνιμα πανω στις απεριόριστες δυνατότητες του εικαστικού λόγου και στη δυναμική της έκφρασης. Δεν ήταν μόνο ο εμπνευσμένος δάσκαλος με την σπάνια ικανότητα να συλλαμβάνει και να αναμεταδίδει τα μηνύματα της πρωτοπορίας από τον διεθνή χώρο. Ούτε μόνο ο σοφός μελετητής ο οποίος, αντλώντας πολύτιμα διδάγματα από τον λεγόμενο λαϊκό πολιτισμό, εμπέδωνε τις άφθαρτες αξίες εθνικών υποδειγμάτων. Ήταν κυρίως ένας συνδετικός κρίκος, ο συνεκτικός μάλλον ιστός που συνάρθρωνε ότι καλύτερο είχε να επιδείξει η Ελλάδα, και μάλιστα σε καθόλου εύκολους καιρούς. Στον θαυμαστό ανθρώπινο κόσμο του ο Καζαντζάκης συναντούσε τον Κόντογλου και ο Παρθένης τον Σικελιανό, ο Μπουζιάνης τον Πεντζίκη και ο Δούκας τη Χατζημιχάλη, ο Παπαλουκάς τον Χατζηκυριάκο Γκίκα και ο Διαμαντόπουλος τον Τσαρούχη, ο Καΐμης τον Στέρη και ο Τλούπας τον Καπράλο...»
Άγγελος Δεληβοριάς 
(από τον πρόλογο)   



Δημήτρης Πικιώνης (1887 - 1968)

Γεννήθηκε το 1887 στον Πειραιά. Το 1906 γίνεται ο πρώτος μαθητής του Κ. Παρθένη ενώ το 1908 παίρνει το δίπλωμα του Πολιτικού Μηχανικού από το ΕΜΠ. Φεύγει για το Μόναχο και στη συνέχεια για το Παρίσι, όπου σπουδάζει σχέδιο και ζωγραφική στην Académie de la grande Chaumiére. Παράλληλα γράφεται στο εργαστήριο του αρχιτέκτονα G. Chifflot και παρακολουθεί το μάθημα των αρχιτεκτονικών συνθέσεων στην École des Beaux Arts. Το 1912 επιστρέφει στην Ελλάδα και αρχίζει τις πρώτες μελέτες για την αρχιτεκτονική της νεοελληνικής παράδοσης. Το 1921 διορίζεται επιμελητής του καθηγητή Α.Ορλάνδου στο μάθημα της Μορφολογίας της Αρχιτεκτονικής και Ρυθμολογίας όπου παραμένει μέχρι τα μέσα του 1923. Το 1925 ονομάζεται έκτακτος καθηγητής του Ε.Μ.Π. στην έδρα της διακοσμητικής. Το 1930 μονιμοποιείται στην ίδια έδρα. Το 1958 συνταξιοδοτείται. Το 1966 εκλέγεται τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (τάξη Γραμμάτων και Τεχνών) στην έδρα της αρχιτεκτονικής. Πεθαίνει τον Αύγουστο του 1968.

Πειραματικό σχολείο Θεσσαλονίκης, 1935.
Πανοραμική άποψη του σχολείου και της αυλής

Ανάμεσα στα πιο γνωστά του έργα συγκαταλέγονται η οικία Καραμάνου στην Αθήνα 1925, το Δημοτικό Σχολείο στα Πευκάκια 1931-32, το Πειραματικό Σχολείο Θεσσαλονίκης 1933-37, το Ξενία των Δελφών 1951-55, η οικία Ποταμιάνου στη Φιλοθέη 1953-55, η διαμόρφωση του χώρου γύρω από την Ακρόπολη και το λόφο του Φιλοπάππου 1954-57 και η Παιδική Χαρά Φιλοθέης 1961-65. Εκτός από το αρχιτεκτονικό του έργο ο Δημήτρης Πικιώνης έχει αφήσει και πολύ σημαντικό γραπτό έργο.

14/5/11

ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΤΑΚΟΥΖΗΝΟΣ Ο ΒΑΛΗΣ ΜΟΥ

Λητώ Κατακουζηνού
Άγγελος Κατακουζηνός
ο Βαλής μου

Αθήνα, Ίδρυμα Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού / Μικρή Άρκτος 2011
400 σελ., τιμή 26.00 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή 23.40


Η νέα έκδοση είναι συμπληρωμένη και ενισχυμένη με σπάνιο ανέκδοτο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό της περίφημης γενιάς του ’30, φωτογραφίες της ανακαινισμένης οικίας Κατακουζηνού, υπομνηματισμό και σημειώσεις που τεκμηριώνουν με τον καλύτερο τρόπο τα κείμενα της Λητώς Κατακουζηνού.

Η παρέα του Παρισιού. Διακρίνονται (από αριστερά): Christian Ζερβός, Άγγελος Κατακουζηνός, Teriade, Γιώργος Κατσίμπαλης, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας και Μιχάλης Τόμπρος. Κήποι του Λουξεμβούργου, 1925

Ο διακεκριμένος νευρολόγος-ψυχίατρος Άγγελος Κατακουζηνός, καθηγητής του Πανεπιστημίου Παρισίων, και η συγγραφέας σύζυγός του Λητώ ξεκίνησαν μια παραμυθένια κοινή ζωή τη δεκαετία του 1930 και για πενήντα χρόνια υπήρξαν δραστήρια μέλη της αθηναϊκής κοινωνίας, ενώ το ιστορικό διαμέρισμα της λεωφ. Αμαλίας (η Οικία Κατακουζηνού) υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα φιλολογικά σαλόνια της γενιάς του ’30. Ποιητές, συγγραφείς, καλλιτέχνες και επιστήμονες που σημάδεψαν τη σύγχρονη Ελλάδα αλλά και επιφανείς Ευρωπαίοι και Αμερικανοί επισκέπτονταν για να απολαύσουν την ατμόσφαιρα, τη θέα και την παρέα.

Ο Άγγελος Κατακουζηνός φωτογραφίζει εκπροσώπους της περίφημης "γενιάς του '30". Άνω σειρά: Ηλίας Βενέζης (δεύτερος από αριστερά) και προς τα δεξιά: Οδυσσέας Ελύτης, Γιώργος Σεφέρης, Ανδρέας Καραντώνης και στο άκρο δεξιά ο Γιώργος Θεοτοκάς. Κάτω σειρά από αριστερά: Άγγελος Τερζάκης, Κωνσταντίνος Δημαράς, Γιώργος Κατζίμπαλης και στο άκρο δεξιά ο Ανδρέας Εμπειρίκος

Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου ξεδιπλώνεται η ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας, μέσα από γεγονότα και σημαντικές στιγμές που έζησε το θρυλικό ζευγάρι: οι πρώτες απόπειρες ψυχανάλυσης του Εμπειρίκου προς το Θεοτοκά, τα φοιτητικά χρόνια στο Παρίσι με το Σεφέρη, τον Τόμπρο, το πιάνο που πρωτοέπαιξε ο Μάνος Χατζιδάκις το Μεγάλο Ερωτικό, το νόμπελ του Οδ. Ελύτη, οι ατέλειωτοι καυγάδες για την καθαρεύουσα με τον Κατσίμπαλη, τα ευφάνταστα κοστούμια του Τσαρούχη για τα θρυλικά πάρτυ μασκέ της εποχής, η πρώτη έκθεση ζωγράφικής του -άγνωστου τότε- Θεόφιλου στο σπίτι τους και αργότερα το στήσιμο του Μουσείου Θεόφιλου στην Μυτιλήνη με τον Teriade, η 60χρονη φιλία τους με τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα, η επίσκεψη των William Faulkner, Marc Chagall και Alber Camus στην ελλάδα και τόσα άλλα.

Άγγελος και Λητώ Κατακουζηνού, δεκαετία 1930

Επίσης η έκδοση περιλαμβάνει τη συλλογή έργων τέχνης του Ιδρύματος, όλα χαρισμένα από τους καλλιτέχνες φίλους τους.

11/5/11

ΑΡΙΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ "Η ΠΑΠΑΜΑΡΚΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙΞ [1979-2010]"

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης σας προσκαλεί στην παρουσίαση του βιβλίου

Άρις Γεωργίου
Η Παπαμάρκου και τα πέριξ
[1979-2010]

η οποία πραγματοποιείται στο πλαίσιο της ομότιτλης έκθεσης Τετάρτη,11 Μαΐου 2011, ώρα 8 μ.μ.

Ομιλητές

Γιώργος Κορδομενίδης
Συγγραφέας, διευθυντής του Εντευκτηρίου
Αλεξάνδρα Καραδήμου-Γερολύμπου
Καθηγήτρια πολεοδομίας Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Α.Π.Θ.
Ηρακλής Παπαϊωάννου
Επιμελητής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μ.Ι.Ε.Τ. Βίλα Καπαντζή, Βασ. Όλγας 108, Β΄ όροφος.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ 13 ΑΠΡΙΛΙΟΥ- 29 ΜΑΪΟΥ 2011
ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή 10- 18:00
Παρασκευή 10:00- 14:00 και 18;00- 21:00. Δευτέρα κλειστά

10/5/11

ΑΡΙΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Η ΠΑΠΑΜΑΡΚΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙΞ [1979-2010]

ΑΡΙΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
Η Παπαμάρκου και τα πέριξ [1979-2010]

Φωτογραφίες: Άρις Γεωργίου
Κείμενα: Αλεξάνδρα Καραδήμου-Γερολύμπου,
Ηρακλής Παπαϊωάννου, Άρις Γεωργίου
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2011
135 σελ., τιμή 30.00 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή 27.00 €



Η οδός Παπαμάρκου είναι ένας μικρός δρόμος στην καρδιά της περιοχής που παλαιότερα ήταν γνωστή με το όνομα Μπαζάρ και σήμερα ως Πλατεία 'Αθωνος, με τα διώροφα κτίσματα της δεκαετίας του '20. Η σχέση του Γεωργίου με την Παπαμάρκου και τα πέριξ ξεκίνησε από τα παιδικά του χρόνια, όταν σε ηλικία δώδεκα χρονών μετακόμισε με την οικογένειά του στην οδό Ερμού 69. Ο ίδιος αναφέρει σχετικά, σε κείμενό του στην ομότιτλη έκδοση, «Η πραγματική μου εξοικείωση επήλθε εξαιτίας της φωτογραφίας. […] Οι επισκέψεις μου στην Παπαμάρκου και στα πέριξ δεν μπορούν καν να θεωρηθούν επισκέψεις. Ο βαθμός της γειτονίας ήταν τέτοιος που δεν απαιτούσε μετακίνηση. Δεν ήταν προορισμός, ήταν καθημερινότητα».

Κλεάνθης Ψηλός, στιλβωτής μετάλλων.
Παπαμάρκου 35, Φεβρουάριος 1979

O Ηρακλής Παπαϊωάννου γράφει για αυτή τη σειρά φωτογραφιών του 'Αρι Γεωργίου: «Το Φεβρουάριο του 1979 ο Γεωργίου κάνει την πρώτη φωτογράφηση δημιουργώντας είκοσι επτά ασπρόμαυρα πορτραίτα από τεχνίτες και εμπόρους των πέριξ της πλατείας δρόμων. Στα πορτραίτα αυτά, που ενσωμάτωναν χαρακτηριστικά της περιόδου όπως ο ευρυγώνιος φακός και ο εμφανής σχετικά κόκκος των φιλμ μεσαίας ευαισθησίας, προστέθηκαν μερικά ακόμη από την εγγύς γειτονιά: ο θυρωρός της Ερμού, ο τρικυκλάς από την πιάτσα της πλατείας, το συνεργείο σοβατζήδων που ανακαίνιζε το μέγαρο Χατζηδημούλα. […] Μετά από μια παύση έντεκα χρόνων ο Γεωργίου επέστρεψε τον Απρίλιο του 1990 για μια δεύτερη φωτογράφηση των ίδιων ανθρώπων, σε έγχρωμο πλέον φιλμ. Τον συνόδευε ο δημοσιογράφος Τόλης Βεϊζαδές που σταχυολογούσε από αυτούς προφορικές μαρτυρίες. […] Η επιστροφή αυτή επαναπροσδιόρισε τη σημασία της σειράς για τον Γεωργίου: συγκρότησε τα πορτραίτα σε δίπτυχα ενώ συνέταξε έναν αυτοσχέδιο χάρτη όπου σημείωσε επιμελώς τη θέση και τη χρήση κάθε μαγαζιού, το όνομα κάθε ιδιοκτήτη. Κατά τον ίδιο, άλλωστε, η εργασία στην 'Αθωνος υπήρξε σταθμός στη φωτογραφική του πορεία· μέχρι τότε, με την επιρροή δημιουργών όπως οι Henri Cartier- Bresson και Ralph Gibson, χρησιμοποιούσε τη φωτογραφία ως ένα μέσο που ακόνιζε την ελεύθερη περιπλάνηση του βλέμματος στην περιπέτεια των μορφών και των νοημάτων του κόσμου. Στην 'Αθωνος, όμως, λειτούργησε για πρώτη φορά μέσα από ένα πλαίσιο με συντεταγμένες χωρικές και μορφολογικές ορίζουσες. […] Το 1996, έξι χρόνια μετά τη δεύτερη σειρά πορτραίτων, επιστρέφει για να εικονίσει το χώρο με διάθεση σχεδόν τοπογραφική: αποσπώντας το βλέμμα από τις επίπεδες επιφάνειες περιγράφει πλέον την ατμόσφαιρα των δρόμων, τα στενά και τις διασταυρώσεις, ενόσω τα κατεβασμένα ρολά και το χειμωνιάτικο κλίμα αναδίδουν μια αίσθηση τέλους εποχής. […] Η τελευταία φωτογραφική επίσκεψη στην πλατεία είναι μια έγχρωμη περιήγηση το 2009-10, στην οποία ο Γεωργίου ανιχνεύει τα στοιχεία της σύγχρονης εξέλιξης.

Απόστολος και Ειρήνη Μιχαηλίδη, χρώματα-σιδηρικά.
Μητροπολίτου Γενναδίου 9, Φεβρουάριος 1979

Το σύνολο του έργου ανακαλεί ένα κερματισμένο οδοιπορικό τριών δεκαετιών· ένα περίπλοκο σταυρόλεξο αφαιρέσεων, πορτραίτων, εσωτερικών χώρων, αστικών τοπίων, που φανερώνει κάτι από το μυστήριο της τέχνης: πώς δηλαδή η ίδια πρώτη ύλη επιτρέπει την αιώρηση από την εικαστική διαπραγμάτευση στην τεκμηρίωση και τη μελέτη της κοινωνικής πραγματικότητας. Παρά τον μεγάλο πλούτο χρήσεων και αναγνώσεων, όμως, η τριβή με τη μνήμη και η ζεστασιά που αυτή η τριβή δημιουργεί μοιάζει να αποτελεί ακόμη τον ισχυρότερο πόλο έλξης της φωτογραφίας.

Απόστολος Κοκκαλάς, κηροποιός.
Δραγούμη 13, Φεβρουάριος 1979

Η πρόσφατη περιήγηση εγγράφει ευκρινώς, πέρα από την πεζοδρόμηση της περιοχής, την αλλαγή χρήσης των μαγαζιών και επικυρώνει τη νέα, διεθνή συνθήκη της αγοράς στην οποία οι χειρώνακτες τεχνίτες πιέζονται ασφυκτικά από τη θηλιά της μαζικής, βιομηχανικής παραγωγής που απειλεί τα παραδοσιακά, "παλιομοδίτικα" εργαστήρια».

Σταύρος Τσαβδαρίδης, ξυλοτορναδόρος.
Παπαμάρκου 38, Δεκέμβριος 1996

Η καθηγήτρια Αλεξάνδρα Καραδήμου-Γερολύμπου στην ίδια έκδοση γράφει για τους "πρωταγωνιστές" της Παπαμάρκου: «Στις φωτογραφίες των επαγγελματιών της οδού Παπαμάρκου, οι φιγούρες των ανθρώπων μετρούν τον χρόνο που περνάει, και υπαινίσσονται τις δικές τους ιστορίες. […] Οι ασάλευτες μορφές των επαγγελματιών της οδού Παπαμάρκου που γερνούν μαζί με το άμεσο περιβάλλον τους αλλά και αυτών που εξαφανίζονται πίσω από τα κλεισμένα μαγαζιά τους, καταθέτουν την μαρτυρία τους για τις εποχές και τους χρόνους, θρέφουν την κρυμμένη μνήμη της πόλης και μεταγγίζουν στον 21ο αιώνα την μακραίωνη αστική παράδοση των μικροεπαγγελμάτων, την αρχαία εικόνα της "κοιλιάς της πόλης", καθημερινής αρένας των βιοπαλαιστών και των λαϊκών στρωμάτων».

Θωμάς Βαρελάς, ψαθοπώλης.
Δραγούμη 15, Φεβρουάριος 1979

Το λεύκωμα Η Παπαμάρκου και τα πέριξ [1979-2010], συνοδεύει την ομότιτλη έκθεση που πραγματοποιείται(13/4-29/5/2011) στο Πολιτιστικό Κέντρο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης στη Θεσσαλονίκη (Βασ. Όλγας 108).


O 'Αρις Γεωργίου γεννήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1951 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Montpellier της Γαλλίας όπου πήρε και το μεταπτυχιακό δίπλωμα D.E.A. πολεοδομίας. Επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη το 1978 και αρχικά ασχολήθηκε με μεταφράσεις ενώ την εξαετία 1979-1985 υπήρξε συνεργάτης του ραδιοφώνου με προγράμματα για την τέχνη. Από το 1977 εκθέτει ζωγραφική και φωτογραφία σε πλήθος ατομικών και ομαδικών εκθέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το 1984 ήταν ιδρυτικό στέλεχος του PARALLAXIS που τον Mάιο του 1985 διοργάνωσε τις πρώτες διεθνείς εκδηλώσεις φωτογραφίας στην Ελλάδα. Τον Φεβρουάριο του 1988 ήταν ο εμπνευστής και έκτοτε επί δεκαπενταετία διοργανωτής της Φωτογραφικής Συγκυρίας, του ετήσιου διεθνούς φεστιβάλ φωτογραφίας στη Θεσσαλονίκη. Ως συνεργάτης του περιοδικού Eντευκτήριο εγκαινίασε το ένθετο Camera Obscura που έχει παρουσιάσει ως τώρα περισσότερα από 80 πορτφόλιο φωτογράφων. Το διάστημα 1998-2002 διετέλεσε πρώτος διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Δημοσίευσε εργασίες του σε πολλά έντυπα και περιοδικά και πλήθος μονογραφιών και καταλόγων. Αντικείμενο της επαγγελματικής του δραστηριότητας αποτελεί η αρχιτεκτονική και, σε σημαντικό βαθμό, οι γραφικές τέχνες συνήθως όταν άπτονται πολιτιστικού ενδιαφέροντος.