Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ

Ιστορία και Θρύλος

Επιμέλεια: Άννα Καραπάνου

Αθήνα, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία 2010

155 σελ., τιμή 20.00 €, έκπτωση 10%

Τελική τιμή 18.00 €

Ο παρών κατάλογος εκδόθηκε με αφορμή την ομότιτλη έκθεση που διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (17/6/2010 μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου) για τον εορτασμό της επετείου των 2.500 χρόνων από τη Μάχη του Μαραθώνα. Σκοπός είναι να παρουσιάσει τους δύο αντίπαλους κόσμους ─τον κόσμο των ελληνικών πόλεων και της περσικής αυτοκρατορίας─ στις παραμονές της μάχης, τη μάχη, αλλά και τη σημασία της τόσο κατά την αρχαιότητα όσο και κατά τη νεότερη εποχή.

Η μάχη του Μαραθώνα ήταν μια από τις κρισιμότερες μάχες του αρχαίου κόσμου και η έκβασή της προσδιόρισε καθοριστικά την ιστορία της Ελλάδος αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Θα γίνει σημείο αναφοράς κατά την αρχαιότητα, θα λειτουργήσει ως πρότυπο στον αγώνα της Ανεξαρτησίας από τους Τούρκους. Ο χώρος της μάχης θα μείνει στη συλλογική μνήμη των αρχαίων Ελλήνων αλλά και των λογίων, των ποιητών και των ζωγράφων ανά τους αιώνες κι ως τις μέρες μας ως τόπος της ανδρείας, του θαύματος και του θρύλου. Όπως έγραψε ο λόρδος Βύρων, «Marathon became a magic word». Τέλος ο θρύλος του μαραθωνοδρόμου Φειδιππίδη θα συγκινήσει ποιητές, θα επιβάλει τον μαραθώνιο ως αγώνισμα στους Ολυμπιακούς αγώνες στους νεότερους χρόνους και θα εμπνεύσει το σύγχρονο παγκόσμιο κίνημα των μαραθωνοδρομιών.

Θνήσκων Έλληνας οπλίτης από το ανατολικό αέτωμα
του ναού της Αφαίας στην Αίγινα, περ. 500 π.Χ.
Munich, Glyptothek

Στην έκβαση της μάχης υπέρ των Ελλήνων καθοριστική σημασία είχαν δυο παράγοντες: Αφενός η στρατηγική ιδιοφυΐα του Μιλτιάδη, που εφάρμοσε μια εξαιρετική τακτική πολέμου και αφετέρου οι οπλίτες, που εφάρμοσαν το σχέδιο μάχης με πειθαρχία, αισθάνονταν ελεύθεροι πολίτες μιας δημοκρατικής πολιτείας, που πολεμούσαν όχι για κάποιον ηγέτη, αλλά μάχονταν πολύ συγκεκριμένα και απτά «υπέρ βωμών και εστιών».

Η εμπειρία της μάχης επιτάχυνε τις διεργασίες για τη διεύρυνση των δημοκρατικών θεσμών στην Αθήνα και για την αντίστοιχη υποχώρηση της τυραννίδας σε πολλές ελληνικές πόλεις. Κυρίως όμως ενίσχυσε τη διάθεση όλων των Ελλήνων να συνεργασθούν για να αντιμετωπίσουν τον κοινό κίνδυνο από την Ανατολή.

Τμήμα της Ζωφόρου των Τοξοτών στο παλάτι του Δαρείου Α΄ στα Σούσα. Πίνακας από εμφυαλωμένες πλίνθους, περ. 510 π.Χ.
Paris, Musée du Louvre

Το υλικό παραχωρήθηκε από το Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα, το Μουσείο Ολυμπίας, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Ακροπόλεως, το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων, το Μουσείο Μπενάκη, το Βρετανικό Μουσείο, το Μουσείο της Πόλης της Μπρέσια, την ΕΡΤ και το Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο, την Εν Αθήναις Αρχαιολογική Σχολή, τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη και πολλούς άλλους φορείς.