25/6/10

ΖΙΖΗ ΜΑΚΡΗ / ΚΙΝΑ '56

Ζιζή Μακρή
Κίνα ΄56
Χαρακτικά και σχέδια

Επιμέλεια: Δανάη Φιλίππου
Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη 2010
295 σελ., τιμή 30.00 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή 27.00


Πρόκειται για τον κατάλογο της ομότιτλης έκθεσης που είναι αφιερωμένη στο έργο της Ζιζής Μακρή, σημαντικής μορφής της χαρακτικής, του ψηφιδωτού και της ταπισερί. Στην έκθεση, που πραγματοποιείται στο Μουσείο Μπενάκη (14/06/2010 - 29/08/2010), παρουσιάζονται έργα εμπνευσμένα από το ταξίδι της στην Κίνα, το 1956, μια σειρά ξυλογραφίες και παστέλ που δημιούργησε με αφετηρία επιτόπια σχέδια και οπτικά βιώματα αυτής της πλούσιας σε ερεθίσματα χώρας, και οι οποίες αφηγούνται την ιστορία, τον πολιτισμό, το μύθο, τους ανθρώπους και την κοινωνία μιας χώρας που αλλάζει.

Μικρό ποταμόπλοιο II
Παστέλ, 27,2 x 40 εκ.

«…Η παρούσα έκδοση έχει σκοπό να χρησιμεύσει ως εισαγωγή στη διαδικασία δημιουργίας της Ζιζής Μακρή, με θέμα το ταξίδι της στην Κίνα το 1956. Να φανερώσει τα στάδια μιας ολοκληρωμένης δουλειάς, από το αρχικό ερέθισμα ως το τελικό έργο, μέσα από μια επιλογή από τις χειρόγραφες σημειώσεις της, εικονογραφημένες με τα σχέδια που κάνει στην Κίνα και το σύνολο των ξυλογραφιών και των παστέλ που φιλοτεχνεί μετά την επιστροφή της στη Βουδαπέστη. Τόσο στα κείμενα, άλλοτε σε ύφος αφηγηματικό και άλλοτε λακωνικό, όσο και στα σχέδια, καταγράφονται οι δυνατές εντυπώσεις από το τόσο διαφορετικό τοπίο, από τα χρώματα και την απεραντοσύνη του Γιανγκ Τσε και των ορυζώνων, από την εικόνα των εργατών, από τον πολιτισμό και τη νοοτροπία των ανθρώπων, από την ανάπτυξη της χώρας και τις κοινωνικές αλλαγές.

Ορυζώνας II
Ξυλογραφία έγχρωμη, 17 x 22 εκ.

Στη Βουδαπέστη πρώτα ξεκινά να συνθέτει τις ξυλογραφίες, που ολοκληρώνονται το 1958, παράλληλα όμως δουλεύει και τα παστέλ. Είναι το υλικό με το οποίο αποτυπώνει πιο άμεσα τις εικόνες από την Κίνα που εξακολουθούν να αναδύονται ακόμα και μετά από χρόνια. Το πλούσιο υλικό που έχει συγκεντρώσει, επιτρέπει στη Μακρή να δώσει ένα σύνολο έργων ιδιαίτερα μελετημένο, πρωτότυπο, αυθεντικό, στο οποίο έχει ενσωματώσει τα προσωπικά της στοιχεία, το σχέδιο και τα γοητευτικά χρώματα που ήδη γνωρίζει από το Παρίσι, τη δυνατή τεχνική που διαρκώς μελετά με βάση την ευρωπαϊκή κυρίως αλλά και την κινεζική χαρακτική, την αρμονική σύνθεση. Κάθε έργο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, το δικό του τρόπο οργάνωσης του θέματος, τη δική του οπτική. Απέραντα τοπία οργανωμένα σε επίπεδα με πολύ λεπτές γραμμές. Λεπτομερής απεικόνιση ενός δρόμου της Καντόν, με επιγραφές στις ταμπέλες των καταστημάτων και παιδάκια που κοιτάζουν με περιέργεια βιβλία απλωμένα στο δρόμο. Πλήθος εργατών που βρίσκονται σε κίνηση κουβαλώντας εμπορεύματα, πορτραίτα με ιδιαίτερη ένταση και ομορφιά, ασπρόμαυρες ξυλογραφίες με πολλές διαφορετικές χαράξεις και κατευθύνσεις της γραμμής, των οποίων η περίτεχνη πλοκή αναδεικνύει το θέμα.

Καντόν I
Ξυλογραφία έγχρωμη, 17 x 26 εκ.

"Μόνο ύστερα από το ταξίδι στην Κίνα και με την προσπάθεια που έκανα για να εκφραστώ, ένιωσα για πρώτη φορά ότι μπορώ να κυριαρχήσω στην τεχνική μου και ότι ξέρω πια τι είναι χαρακτική και ξυλογραφία", ήταν το 1982, η αξιολόγηση της ίδιας για την εμπειρία της. Θα ήταν όμως ελλιπής χωρίς τη διαπίστωση ότι αυτό το ταξίδι λειτούργησε καθοριστικά και στην ολοκλήρωση της προσωπικής της αντίληψης για το ρόλο της ως καλλιτέχνη, να δει, να καταγράψει, να εκφράσει εικαστικά τους προβληματισμούς και τις σκέψεις της σε βάθος χρόνου, βασιζόμενη στην ενσυνείδητη κοινωνική ματιά και το ρεαλισμό, κάτι που θα διατηρήσει σε όλη τη μακρόχρονη πορεία της στην τέχνη.»

Δανάη Φιλίππου
Ιστορικός Τέχνης
(από τον πρόλογο)

Αγόρι με καπέλο
Ξυλογραφία έγχρωμη, 17 x 22 εκ.

Η Ζιζή Μακρή γεννιέται το 1924 στο Βελιγράδι. Ζει και σπουδάζει στη Γαλλία μέχρι το 1951, οπότε απελαύνεται από τη χώρα, μαζί με τον σύζυγό της γλύπτη Μέμο Μακρή, για πολιτικούς λόγους και εγκαθίσταται στην Ουγγαρία έως τα τέλη της δεκαετίας του ΄70. Το 1960 συλλαμβάνεται στην Ελλάδα και μένει έγκλειστη για ένα χρόνο στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ, ως πολιτικός κρατούμενος. Από το 1976, ταξιδεύει συστηματικά στην Ελλάδα και πραγματοποιεί ταξίδια, για εκθέσεις ή για μελέτη, σε όλο σχεδόν τον κόσμο, από την Κίνα μέχρι τη Λατινική Αμερική, τη Σοβιετική Ανατολή και τον Αρκτικό Κύκλο, επισκέπτεται τη Γιουγκοσλαβία, την Αυστρία, τη Σλοβενία, την Αγγλία και πολλές άλλες χώρες.
Τουν Αν
Ξυλογραφία έγχρωμη, 22 x 17 εκ.

Η Ζιζή Μακρή υπήρξε μαθήτρια του χαράκτη Γαλάνη και πρωτοπαρουσίασε τα έργα της το 1946 στο Salon d' Automne, όταν ήταν ακόμη φοιτήτρια της Ecole des Beaus Art. Από το 1950 μέχρι το 1992 συμμετέχει σε Ουγγρικές εκθέσεις αλλά και σε πολλές άλλες χώρες, όπως η Κίνα, το Μεξικό, η Κούβα κ.ά. Έχει διακριθεί στη χαρακτική, το ψηφιδωτό, την tapisserie. Το έργο της κινείται γύρω από 3 κύριους άξονες, ενίοτε αλληλοδιαπλεκόμενους: τον άνθρωπο, το κοινωνικό του περιβάλλον και τη φύση. Σημαντικοί σταθμοί στην πορεία της υπήρξαν η εικονογράφηση των ποιημάτων του Πωλ Ελυάρ, Ελλάδα, ρόδο του λογικού μου (Παρίσι, 1949) που συνοψίζει τη νεανική της περίοδο, η σειρά των ξυλογραφιών με θέμα την Κίνα (1956-1958), η σειρά των ξυλογραφιών (1958-1960) με θέμα το βιομηχανικό τοπίο του Τσέπελ της Ουγγαρίας, η σειρά των ξυλογραφιών της Φυλακής (1961-63), αποτέλεσμα του πολιτικού εγκλεισμού της στις Φυλακές Αβέρωφ που συνιστούν ένα μοναδικό καλλιτεχνικό αλλά και ιστορικό ντοκουμέντο. Το 1992 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου ζει και εργάζεται.

Δεν υπάρχουν σχόλια: