24/6/10

Η ΚΡΗΤΗ ΣΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

ΟΛΓΑ ΓΚΡΑΤΖΙΟΥ
Η ΚΡΗΤΗ ΣΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ
ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
Η μαρτυρία της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής

Επιμέλεια κειμένου: Τασούλα Μαρκομιχελάκη
Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2010
350 σελ., τιμή 35.00 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή 31.50


Η ύστερη μεσαιωνική εποχή (13ος-15ος αιώνας) συμπίπτει στην Κρήτη με τους πρώτους αιώνες της βενετικής κυριαρχίας. Η αρχιτεκτονική της εποχής αυτής είναι ελάχιστα γνωστή, καθώς λιγοστά είναι τα δείγματα που έχουν φτάσει ώς εμάς. Ένας μικρός μόνο αριθμός από τις εκκλησίες που έχτισαν οι Βενετοί στις μεγάλες πόλεις του νησιού έχει διασωθεί, ενώ από τη μεσαιωνική αστική αρχιτεκτονική δεν επέζησε τίποτε στις κρητικές πόλεις. Αντίθετα, στην ύπαιθρο διατηρήθηκε μεγάλος αριθμός εκκλησιών της ίδιας εποχής. Κτίσματα ταπεινά, χωρίς υψηλές καλλιτεχνικές προθέσεις, έμειναν σχεδόν απαρατήρητα από την έρευνα. Λόγω του πλήθους τους και της διασποράς τους στο χώρο, όμως, φανερώνουν μια πρωτοφανή σε έκταση οικοδομική δραστηριότητα κι έναν ακμαίο πληθυσμό στην ύπαιθρο.

Καθολικό της μονής Αρκαδίου

Τεκμηριώνουν επίσης την ανάπτυξη νεοφανών οικοδομικών τεχνικών. Η εξέταση της αρχιτεκτονικής των εκκλησιαστικών αυτών κτισμάτων δίνει την ευκαιρία στη συγγραφέα του ανά χείρας τόμου να εμβαθύνει στις επιπτώσεις που είχε η βενετική κυριαρχία στην παραγωγή του οικοδομικού έργου στη μεσαιωνική Κρήτη, να ανιχνεύσει μερικά από τα χαρακτηριστικά της χαμένης αστικής αρχιτεκτονικής του νησιού και να αναζητήσει τους δρόμους που ακολούθησαν ορισμένα γοτθικά μορφολογικά χαρακτηριστικά που ενσωματώθηκαν στο λεξιλόγιο των τοπικών οικοδομικών συνεργείων. Επιπλέον με τη μελέτη των εκκλησιών της υπαίθρου φωτίζονται ποικίλες πλευρές της κοινωνικής ζωής του νησιού: μεταξύ άλλων, αναδεικνύονται ζητήματα σχετικά με τις θρησκευτικές αντιπαραθέσεις αλλά και με τις χρήσεις και τους εναλλασσόμενους συμβολισμούς που έπαιρναν τα εκκλησιαστικά οικοδομήματα, σε μιαν εποχή που η Κρήτη υπήρξε τόπος της άνισης συνάντησης δύο μεταβαλλόμενων κόσμων, της φθίνουσας βυζαντινής Ανατολής και της δυναμικά επεκτεινόμενης Δύσης.

Σωτήρας Χριστός στην Ελεύθερνα Μυλοποτάμου

Η Όλγα Γκράτσιου γεννήθηκε το 1945 στην Αθήνα. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Χαϊδελβέργης, στη Γερμανία. Εργάστηκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία (Υπουργείο Πολιτισμού, Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών). Από το 1991 διδάσκει στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος (1998-2000). Από το 2002 είναι συντονίστρια του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών στις «Βυζαντινές Σπουδές». Από το 1996 είναι υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος «Η δυτική τέχνη στην Κρήτη» που διεξάγεται από το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του ΙΤΕ στο Ρέθυμνο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: