ΔΥΟ ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΕΡΑΣΙΜΟ ΣΤΕΡΗ

Στέρης

Επιμέλεια έκθεσης και έκδοσης: Νατάσα Καραγγέλου,
με τη συνεργασία της Μαρίας Σαρρή
Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη 2008

383 σελ., τιμή 50.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 42.50 €

 

Το λεύκωμα για τον καλλιτέχνη Στέρη εκδόθηκε στο πλαίσιο της έκθεσης «ΣΤΕΡΗΣ. Έργα από την συλλογή Κουτουλάκη», που παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη από τις 23 Μαΐου έως τις 27 Ιουλίου 2008. Στο λεύκωμα περιλαμβάνονται:

• τα ζωγραφικά έργα και σχέδια που παρουσιάζονται στην έκθεση,
• κείμενα των Άγγελου Δεληβορριά (Διευθυντή Μουσείου Μπενάκη), Μανώλη Κουτουλάκη (συλλέκτη), Κάτιας Σταυρόπουλου (τεχνοκριτικού), Μάγδας Κουμπαρέλου (ιστορικού τέχνης), Αντώνη Κωτίδη (καθηγητή ιστορίας της τέχνης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) και Ευγένιου Δ. Μαθιόπουλου (αναπληρωτή καθηγητή ιστορίας της τέχνης, Πανεπιστήμιο Κρήτης),
• τα περίφημα 18 Κριτικά άρθρα γύρω από μια έκθεση, απάντηση στο άρθρο του Ζαχαρία Παπαντωνίου, τότε διευθυντή της Εθνικής Πινακοθήκης, τεχνοκριτικoύ, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Ελεύθερο Βήμα, στις 25/04/1931.


Γεράσιμος Στέρης / Guelfo Ammon d’ Este, 1898-1987

Κείμενα - επιμέλεια: Μάγδα Κουμπαρέλου Αθήνα, Ελληνική Εταιρεία για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2001, 159 σελ., τιμή 15.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 12.75 €

Το βιβλίο Γεράσιμος Στέρης / Guelfo Ammon d’ Este, 1898-1987 συνόδευε την έκθεση «Γεράσιμος Στέρης. Ζωγραφική και Σχέδια. Η περίοδος της Αμερικής» που παρουσιάστηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ, το Νοέμβριο του 2006. Η έκθεση περιλάμβανε περίπου 90 έργα της περιόδου της Αμερικής (1936-1987) που ανήκουν στη συλλογή της Ελληνικής Εταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Ο Γεράσιμος Σταματελάτος, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε το 1898 στο Διγαλέτο της Κεφαλονιάς. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με δασκάλους τον Δ. Γερανιώτη και τον Γ. Ιακωβίδη και (ύστερα από μια μικρή διακοπή για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία στην Χαρτογραφική Υπηρεσία της Αθήνας) συνέχισε στο Παρίσι στην Académie Julian, στη Σορβόννη και στη Σχολή Καλών Τεχνών με καθηγητές τον Μπωντουέν και τον Πιερ Λωράνς. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1931 και την ίδια χρονιά πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα. Ο πρωτοποριακός χαρακτήρας των έργων του δίχασε κριτικούς και φιλότεχνους. Στην επίθεση του επίσημου τεχνοκρίτη και διευθυντή της Εθνικής Πινακοθήκης Ζαχαρία Παπαντωνίου, απάντησαν οι προοδευτικοί διανοούμενοι της Ελλάδας με τα περίφημα δεκαοκτώ άρθρα, τα οποία αποτελούν ένα είδος μανιφέστου για τη σύγχρονη τέχνη στην Ελλάδα. Από το 1931 έως και το 1936 ο Στέρης ταξίδεψε στην Ευρώπη όπου πραγματοποίησε κάποιες εκθέσεις. Το 1932 συνεργάστηκε με τον Δημήτρη Πικιώνη στα σκηνικά του θεάτρου «Κεντρικόν» και το 1935 με τον Φώτη Κόντογλου στις ανα­στη­λώ­σεις του Μυστρά. Η τελευταία του έκθεση στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε στο Βόλο το 1936.

To πέρασμα του Στέρη από τον κόσμο της ελληνικής ζωγραφικής υπήρξε πολύ σύντομο, αλλά σημαντικό και καθοριστικό. Υπήρξε ελληνοκεντρικός όπως όλοι οι καλλιτέχνες της γενιάς του και υπηρέτησε το ζητούμενο τους για επιστροφή στις ρίζες της φυλής, αλλά μόνο θεματολογικά και με μορφοπλαστικό λόγο λιτό και αυστηρό, πυκνό και περιεκτικό, ο οποίος του προσέδωσε μοναδικότητα. Με αυτόν απορρίπτει κάθε ακαδημαϊκή αντίληψη για την τέχνη και το ωραίο και προβάλλει ένα όραμα στο οποίο η εντύπωση της Ελλάδας υποβάλλεται με μια γλώσσα τολμηρή στη λιτότητά της και τη συνοπτικότητά της, ίσως η τολμηρότερη στην περιοχή της ελληνικής ζωγραφικής ως εκείνη την εποχή.

Στις 15 Δεκεμβρίου του 1936 επιβιβάστηκε στο πλοίο «Νορμανδία» και έφυγε οριστικά για την Αμερική, αφήνοντας ένα μπαούλο με τα έργα του και τα πράγματά του στον βιομήχανο φίλο του Γεώργιο Ν. Πολίτη στην Αθήνα και παίρνοντας μαζί του μια μικρή βαλίτσα, μέσα στην οποία είχε και το γνωστό ποίημα του Σεφέρη «Άρνηση». Ποίημα συμβολικό με τρεις αλλεπάλληλες αρνήσεις, όσες ήταν και οι αρνήσεις του Στέρη στη συνέχεια της ζωής του. Απαρνήθηκε την οικογένειά του, την καταγωγή του και τη ζωγραφική του. Έκτοτε δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα, απαρνούμενος τόσο τον τόπο καταγωγής του, όσο και το όνομά του. Αρχικά εργάστηκε στο Χόλλυγουντ, ενώ το 1938 μετά από διαγωνισμό αναλαμβά­νει τη διακόσμηση του ελληνικού περιπτέρου στη μεγάλη Διεθνή Έκθεση της Νέας Υόρκης. Τα επόμενα χρόνια ταξιδεύει στην Ευρώπη και την Αμερική μαζί με τη σύζυγό του με το όνομα George de Steris. Για τη δραστηριότητά του στη διετία 1946-48 δεν υπάρχει καμιά επιβεβαιωμένη πληροφο­ρία. Το 1949 πολιτογραφήθηκε Αμερικανός πολίτης και άλλαξε το όνομά του σε Guelfo Ammon d’ Este.

Από το 1950 και μετά δίδαξε ζωγραφική σε σχολές της Νέας Υόρκης, ενώ συγχρόνως ασχολήθηκε με την προώθηση σε δημοπρασίες παλαιών βιβλίων, εκδόσεων τέχνης, χαρακτικών και έργων ζωγραφικής, κυρίως Γάλλων καλλιτεχνών. Το 1980 εγκαταστάθηκε μαζί με τη δεύτερη σύζυγό του στη Νίκαια της Γαλλίας, από όπου ταξίδευαν συχνά στο Παρίσι. Εκεί εμφανίστηκαν τα πρώτα συμπτώματα της ασθένειάς του. Πέθανε στη Νέα Υόρκη το 1987. Το 1988 η σύζυγός του ανακάλυψε την ελληνική του καταγωγή και έφερε μεγάλο αριθμό έργων του στην Ελλάδα.

ΝΕΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ TOY MIET

R. Michael Barnett , Henry Muhry, Helen R. Quinn
Η γοητεία των παράξενων κουάρκ

Μετάφραση: Μαργαρίτα Μαστροκάλου,
Έλενα Συμεωνίδου
Αθήνα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Ε. Μ. Π. 2006
 353 σελ., τιμή 31.35 € / στο βιβλιοπωλείο μας 26.64 €

Το βιβλίο αυτό περιγράφει πώς οι φυσικοί του εικοστού αιώνα κατόρθωσαν να φτάσουν στους βασικούς δομικούς λίθους της ύλης διαπερνώντας τα διάφορα επίπεδα της δομής του ατόμου. Η φυσική των σωματιδίων και η κοσμολογία γίνεται προσιτή στο ευρύ κοινό. «Η γοητεία των παράξενων κουάρκ» παρουσιάζει τη δραματική ανακάλυψη του γοητευτικού κουάρκ, περιγράφει το εφήμερο νετρίνιο που διαπερνά με ευκολία τη Γη, εξερευνά τα στοιχεία για τη σκοτεινή ύλη και την πιθανότητα ενός επιταχυνόμενου σύμπαντος και ολοκληρώνεται με την εκπληκτική ανακάλυψη του υψηλού κουάρκ και τις εικασίες για την ύπαρξη επιπλέον διαστάσεων.

Αγγελική Χατζημιχάλη

Σαρακατσάνοι Τόμος Ι

Αθήνα, Ίδρυμα Αγγελικής Χατζημιχάλη 2007
381 σελ., τιμή χαρτόδετου 47.00 €, τιμή πανόδετου 50.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας τιμή χαρτόδετου 39.95 €, τιμή πανόδετου 42.50 €

 Το υλικό της εργασίας της Αγγελικής Χατζημιχάλη για τους Σαρακατσάνους παρουσιάζεται στη νέα αυτή έκδοση όπως βρέθηκε, χωρίς αλλαγές ή πρόσθετους σχολιασμούς. Η επαφή της Αγγελικής Χατζημιχάλη με τους Σαρακατσάνους και η απαρχή της συγκέντρωσης των πληροφοριών για τον κοινοτικό τους βίο μας οδηγεί στο 1927. Εποχή που η ζωή των Σαρακατσάνων συνεχιζόταν με τους ρυθμούς και τις συνήθειες αιώνων. Οι μεταλλαγές και οι τροποποιήσεις, αν και υπήρχαν, ήταν αργές και επιμέρους. Άντλησε η Αγγελική Χατζημιχάλη από μια ζωή ατόφια, καθαρή, γεμάτη αρχέγονα έθιμα, προλήψεις και δεισιδαιμονίες. Αυτό το συναρπαστικό υλικό την οδήγησε σε ταυτίσεις και συμπεράσματα εξαιρετικής σημασίας, όχι μόνο για τους Σαρακατσάνους αλλά για τον λαϊκό πολιτισμό των Ελλήνων. Είχε ήδη με τις προηγούμενες εργασίες της ανοίξει δρόμους καινούργιους για τη σπουδή της ελληνικής παράδοσης και τέχνης. Τούτο όμως το έργο είναι καθοριστικό για κάθε μελέτη πάνω στα θέματα που αφορούν τόσο στην κοινωνική δομή όσο και στην φανέρωση της ιστορικής συνέχισης του ελληνικού έθνους.

(Απόσπασμα από το εισαγωγικό σημείωμα της κυρίας Τατιάνας Ιωάννου – Γιανναρά)

Hedley Brooke John
Επιστήμη και Θρησκεία

Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδό­σεις Κρή­της 2008
491­ σελ.,­ ­τιμή 28,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 23.80 €

Στο βιβλίο αυτό, ο John Hedley Brooke προσφέρει μια εισαγωγή και μια κριτι­κή περι­ήγηση σε ένα από τα πιο συναρ­πα­στικά και διαχρονικά ζητήματα στην ανάπτυ­­ξη του σύγχρονου κόσμου: τη σχέση μεταξύ επιστημονικής σκέψης και θρησκευτικής πίστης. Είναι ευρέως γνωστό ότι στις δυτικές κοινωνίες έχουν υπάρξει περίοδοι κρίσης, κατά τις οποίες η επιστήμη έχει απειλήσει τις καθιερωμένες αυθεντίες. Η δίκη του Γαλιλαίου το 1633 και η αναταραχή που προκάλεσε η Καταγωγή ειδών του Δαρβίνου μετά τη δημο­σίευσή της το 1859 είναι δύο από τα δημοφιλέστερα παραδείγμα­τα αυτής της απειλής. Λαμβάνο­­ντας υπόψη τις πρόσφατες μελέτες στην ιστορία της επιστήμης, ο Brooke ρίχνει μια φρέσκια ματιά σε αυτά τα επεισόδια καθώς και σε άλλα παρόμοια, δείχνοντας ότι επιστήμη και θρησκεία έχουν σχετιστεί αμοιβαία με τρόπους τόσο πολυποίκιλους, που είναι αδύνατον να χωρέσουν σε απλές γενικεύσεις. Ένα ξεχωριστό γνώρισμα του βιβλίου αυτού είναι ότι ο Brooke απέχει από γενικές θέσεις που μιλούν είτε για «σύγκρουση» είτε για «αρμονία» μεταξύ επιστήμης και θρησκείας, θέσεις που τόσο συχνά στο παρελθόν έχουν υπηρετήσει φατριακά συμφέροντα.

ΤΟ ΜΙΕΤ ΣΤΗΝ 5η ΔΙΕΘΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης συμμετείχε στην 5η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (29, 30, 31 Μαϊου και 1 Ιουνίου 2008), στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης / Hellexpo, περίπτερο 13, stand 72. Το περίπτερο του ΜΙΕΤ επισκέφθηκαν πολλοί φίλοι του βιβλίου , οι οποίοι έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για νέες αλλά και παλαιότερες εκδόσεις μας.

ΕΚΔΗΛΩΣΗ Δ. Ν. ΜΑΡΩΝΙΤΗ

Στις 15 Απριλίου 2008 στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ, Τσιμισκή 11, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση για τα τρία πρόσφατα βιβλία του Δ. Ν. Μαρωνίτη. Πρόκειται για τα βιβλιάρια 1 και 2 της σειράς «Γραφή και Ανάγνωση» των εκδόσεων Πατάκη, «Διονύσιος Σολωμός - Μελετήματα'' και «Κ. Π. Καβάφης: Μελετήματα», καθώς και το βιβλίο των εκδόσεων Κέδρος «Η πεζογραφία του Γιώργου Χειμωνά». Η συζήτηση είχε την μορφή ισότιμης συνομιλίας ανάμεσα στη συγγραφέα Σοφία Νικολαΐδου και στον Δ. Ν. Μαρωνίτη.



'' Ο Δ. Ν. Μαρωνίτης απέδειξε για άλλη μια φορά το βράδυ της Τρίτης πόσο γοητευτικός συζητητής,ομιλητής αλλά και ερμηνευτής είναι. Στο φιλόξενο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας,με τη Σοφία Νικολαΐδου δίπλα του στο ρόλο του επαρκούς αναγνώστη να διατυπώνει τις ερωτήσεις της, μίλησε για τα τελευταία βιβλία του, διάβασε Καβάφη και Χειμωνά με απαράμιλλο τρόπο, άφησε την συγκίνηση του να φανεί στο τέλος μιλώντας για την επιστροφή του στην πόλη όπου έζησε και δίδαξε επί τόσα χρόνια. Και ένα ευχαριστώ στον Γιώργο Κορδομενίδη, ο οποίος στην εισαγωγική ομιλία του είπε όσα πολλοί θα ήθελαν να πουν στον καθηγητή που ποτέ δεν γνώρισαν και δεν συνομίλησαν μαζί του . ''
Εφημερίδα Μακεδονία, 19-5-2008

ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Gilbert Dagron

Η γέννηση μιας πρωτεύουσας
Η Κωνσταντινούπολη και οι θεσμοί της
από το 330 ως το 451

Μετάφραση: Μαρίνα Λουκάκη.

Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2000
677 σελ., τιμή χαρτόδετου 30.58 €, τιμή πανόδετου 40.77 € / Στο βιβλιοπωλείο μας τιμή χαρτόδετου 24.46 €, τιμή πανόδετου 32.61 €


Από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής της στη θέση της αρχαίας πόλης του Βυζαντίου, η Νέα Ρώμη μοιάζει να τα έχει όλα: τείχη πολύ μεγάλα για τα λιγοστά της σπίτια, μια σύγκλητο από την οποία θα προέλθει πρωθύστερα η συγκλητική τάξη, μια δημοτική αρχή που προϋπάρχει και προετοιμάζει την αστική ανάπτυξη, έναν ιππόδρομο που μεταμορφώνει τον πληθυσμό μιας πόλης της Ανατολής σε populus romanus. Μελετώντας τους θεσμούς της Βασιλεύουσας, βλέπει κανείς πόσο δύσκολα μεταφυτεύτηκε το ρωμαϊκό πρότυπο, πόσες φορές κινδύνευσε να απορριφθεί προτού ευδοκιμήσει, πόσες φάσεις πέρασε επί ενάμιση αιώνα ωσότου διαμορφωθεί μια νέα κοινωνία σ' αυτή την πρώτη μεγαλόπολη του Μεσαίωνα. Η κοινωνία αυτή είναι χριστιανική, όπως και η πόλη, και αυτό το στοιχείο τις κάνει να ξεχωρίζουν, κατά τη νοοτροπία όπως και κατά την τοπογραφία, μέσα σε μια επικράτεια που δεν είναι πλέον η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, χωρίς να είναι ακόμα η Βυζαντινή.

Cyril Mango
Βυζάντιο. Η αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης

Μετάφραση: Δημήτρης Τσουγκαράκης.

Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 1988
477 σελ., τιμή χαρτόδετου 19.36 €, τιμή πανόδετου 29.55 € / Στο βιβλιοπωλείο μας τιμή χαρτόδετου 15.48 €, τιμή πανόδετου 23.64 €

Στη θέση της αρχαίας πόλης του Βυζαντίου ιδρύθηκε το 324 μ.Χ. η Νέα Ρώμη, η Κωνσταντινούπολη, η οποία αποτέλεσε στο εξής το κέντρο ενός πανίσχυρου, αχανούς και ετερογενούς κράτους, που κάποια στιγμή εκτεινόταν από το Γιβραλτάρ ως τον Ευφράτη. Το κράτος αυτό, η «Βυζαντινή Αυτοκρατορία», διαμόρφωσε τον λαμπρό πολιτισμό που αποκαλούμε βυζαντινό. Μολονότι είναι ουσιαστικά αδύνατο να δώσει κανείς σε έναν τόμο τον απολογισμό του πολιτισμού αυτού, που καταύγασε την οικουμένη πάνω από χίλια χρόνια, ο συγγραφέας πετυχαίνει το σκοπό του με μια πρωτότυπη μέθοδο: αδέσμευτος ιδεολογικά από οποιαδήποτε συγκεκριμένη φιλοσοφία της Ιστορίας, χωρίς να υπερτονίζει ορισμένους παράγοντες εις βάρος άλλων, εξετάζει τις βασικές πλευρές της βυζαντινής «πραγματικότητας» υπό το πρίσμα ενός Βυζαντινού, και μάλιστα μέσου ανθρώπου, όχι διανοουμένου. Η θεματική προοπτική του καλύπτει θεμελιώδεις τομείς: λαούς και γλώσσες, κοινωνία και οικονομία, την εξαφάνιση και την αναβίωση των πόλεων, τους αιρετικούς, το μοναχισμό, την εκπαίδευση και τις πεποιθήσεις της εποχής για τον ορατό και τον αόρατο κόσμο, για το καλό και το κακό, για την ανθρωπότητα, το παρελθόν και το μέλλον της, για την ιδανική ζωή και τέλος, τη βυζαντινή κληρονομιά (λογοτεχνία, τέχνη, αρχιτεκτονική).

1453. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης και η μετάβαση
από τους μεσαιωνικούς στους νεώτερους χρόνους

Επιστημονική επιμέλεια: Τόνια Κιουσοπούλου Ηράκλειο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2005

288 σελ. τιμή 24.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 20.40 €

Πότε τελειώνει η βυζαντινή εποχή στις περιοχές που βρίσκονταν στη δικαιοδοσία του βυζαντινού αυτοκράτορα, και πότε αρχίζει η νεότερη; Ή αλλιώς, τι τελειώνει το 1453, πώς και τι αρχίζει αμέσως μετά; Στο βάθος αυτών των ερωτημάτων λανθάνει πάντοτε το απλούστερο αλλά όχι λιγότερο ιστορικό ερώτημα αν και κατά πόσον ο κόσμος έγινε διαφορετικός μετά την Άλωση. Είναι βέβαιο ότι το 1453 αποτελεί μια τομή: καταλύεται το βυζαντινό κράτος, κι ένα άλλο, το οθωμανικό, εγκαθίσταται με κέντρο την Κωνσταντινούπολη. Εκείνο όμως που είναι ενδιαφέρον να εξετασθεί είναι αν η ίδια αυτή τομή ισχύει και για κοινωνικές πραγματικότητες που διαμορφώνονται ανεξάρτητα από τις κρατικές δομές. Και ακόμη περισσότερο, εφόσον δεχόμαστε ότι η τομή πραγματοποιείται κατά επίπεδα που εγγράφονται σε διαφορετικές ιστορικές διάρκειες, είναι σημαντικό να εξετάσουμε ποια ή ποιες τομές και πότε υπήρξαν καθοριστικές. Άλλωστε, η ίδια η έννοια της μετάβασης αποδίδει μια αργή διαδικασία, τα χαρακτηριστικά και τη διάρκεια της οποίας χρειάζεται να αποκρυπτογραφήσουμε. Αυτός ήταν και ο στόχος του διεθνούς συμποσίου που οργάνωσε το Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης το 2002, τα πρακτικά του οποίου δημοσιεύονται στον παρόντα τόμο.

Άλλοι τίτλοι βιβλίων με θέμα το Βυζάντιο που μπορείτε να βρείτε στο βιβλιοπωλείο μας:

· Δήμητρα Παπανικόλα - Μπακιρτζή, Μαρία Ιακώβου (επιστημονική επιμέλεια): Βυζαντινή Μεσαιωνική Κύπρος. Λευκωσία, Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1997, 333 σελ., τιμή πανόδετου 50.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 42.50 €

· Μανόλης Χατζηδάκης - Ευγενία Δρακοπούλου: Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (1450 - 1830). Αθήνα, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών Ε.Ι.Ε. 1997, 468 σελ., τιμή πανόδετου 47.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 39.95 €

· Μανόλης Χατζηδάκης, Ιωάννα Μπίθα: Ευρετήριο βυζαντινών τοιχογραφιών Κυθήρων. Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών 1997, 330 σελ., τιμή πανόδετου 64.50 € / στο βιβλιοπωλείο μας 54.82 €

· Άννα Μαραβά - Χατζηνικολάου, Χριστίνα Τουφεξή - Πάσχου: Κατάλογος Μικρογραφιών βυζαντινών χειρογράφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών 1997, 567 σελ., τιμή 84.65 € / στο βιβλιοπωλείο μας 71.95 €

· Η Βυζαντινή Τέχνη μετά την Τέταρτη Σταυροφορία. Διεθνές Συνέδριο, Ακαδημία Αθηνών, 9 - 12 Μαρτίου 2004. Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών 2007, 250 σελ., τιμή πανόδετου 50.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 42.50 €

· Πάρις Γουναρίδης: Γένος Ρωμαίων. Βυζαντινές και νεοελληνικές ερμηνείες. Αθήνα, Ίδρυμα Γουλανδρή - Χορν 1996, 39σελ., τιμή 6.27 € /στο βιβλιοπωλείο μας 5.32 €

· Σπύρος Ν. Τρωιάνος: Η Θέση του Νομικού / Δικαστή στη Βυζαντινή Κοινωνία. Αθήνα, Ίδρυμα Γουλανδρή - Χόρν 1997, 52 σελ., τιμή 6.27 € / στο βιβλιοπωλείο μας 5.32 €

· Μαρίνα Λουκάκη: Ο Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος και η Πηνελόπη Δέλτα. Αθήνα, Ίδρυμα Γουλανδρή - Χορν 1996, 50 σελ., τιμή 6.27 € / στο βιβλιοπωλείο μας 5.32 €

· Αθηνά Κόλια - Δερμιτζάκη: Συνάντηση Ανατολής και Δύσης στα εδάφη της Αυτοκρατορίας. Αθήνα, Ίδρυμα Γουλανδρή - Χορν 2000, 66 σελ., τιμή 7,32 € / στο βιβλιοπωλείο μας 6.22 €

· Αριστείδη Πασαδαίου: Η Πόλη του Βοσπόρου. Σύντομος συστηματικός οδηγός. Αθήνα, Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας αρ.96, 1981, 166 σελ., τιμή 18.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 15.30 €

· Μανόλης Κ. Χατζηγιακουμής: Η εκκλησιαστική μουσική του ελληνισμού μετά την Άλωση (1453 - 1820). Αθήνα, Κέντρο Ερευνών και Εκδόσεων 1999, 212 σελ., τιμή 21.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 17.85 €

· Μαρία Βασιλάκη (επιμέλεια): Το πορτραίτο του καλλιτέχνη στο Βυζάντιο. Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2000, 209 σελ., τιμή 22,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 18.70 €

· Χρύσα Α. Μαλτέζου (γενική εποπτεία): Οι περιθωριακοί στο Βυζάντιο (πρακτικά ημερίδας). Αθήνα, Ίδρυμα Γουλανδρή - Χορν 1999, 295 σελ., τιμή 15.68 € / στο βιβλιοπωλείο μας 13.32 €

· Σπύρος Ν. Τρωιανός (επιμέλεια): Έγκλημα και τιμωρία στο Βυζάντιο. Αθήνα, Ίδρυμα Γουλανδρή - Χορν 2001, 388 σελ., τιμή 15.68 € / στο βιβλιοπωλείο μας 13.32 € 

· Μαρία Βασιλάκη (επιμέλεια): Βυζαντινές εικόνες. Τέχνη, τεχνική και Τεχνολογία (διεθνές συμπόσιο 20-21 Φεβρουαρίου 1998), Ηράκλειο. Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2002, 380 σελ., τιμή 40.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 34.00 €

· Άννα Αβραμέα, Αγγελική Λαΐου, Ε. Χρυσός (επιστημονική επιμέλεια): Βυζάντιο. Κράτος και κοινωνία. Αθήνα, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών 2003, 600 σελ., τιμή πανόδετου 57.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 48.45 €

· Alexander Kazhdan: A History of Byzantine Literature (650 - 850). Αθήνα, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών 1999, 447 σελ., τιμή πανόδετου 44.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 37.40 €

· Ιωάννα Κολτσίδα - Μακρή: Βυζαντινά Μολυβδόβουλλα. Αθήνα, Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία 1996, 230 σελ., τιμή 31.35 € / στο βιβλιοπωλείο μας 26.64 € 

· Βυζαντινή Μακεδονία 324 - 1430 μ.Χ. Διεθνές Συμπόσιο, Θεσσαλονίκη 29 - 31 Οκτωβρίου 1992. Θεσσαλονίκη, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών 1995, 392 σελ., τιμή πανόδετου 37.19 € / στο βιβλιοπωλείο μας 31.61 €

· Hans-Georg Beck: Ιστορία της Βυζαντινής Δημώδους Λογοτεχνίας. Μετάφραση: Νίκη Eideneier. Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2007, 358 σελ., τιμή χαρτόδετου 18.34 €, τιμή πανόδετου 28.53 € / στο βιβλιοπωλείο μας τιμή χαρτόδετου 14.67 €, τιμή πανόδετου 22.82 €

· Hans - Georg Beck: Η βυζαντινή Χιλιετία. Μετάφραση: Δημοσθένης Κούρτοβικ. Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2005, 503 σελ., τιμή 22.42 € / στο βιβλιοπωλείο μας 17.93 €

· Αγγελική Λαΐου (γενική εποπτεία): Οικονομική ιστορία του Βυζαντίου. Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2006, τόμος Α΄- σελ. 600, τόμος Β΄- σελ. 730, τόμος Γ΄- σελ. 584, τιμή χαρτόδετου 90.00 €, τιμή πανόδετου 122.29 € / στο βιβλιοπωλείο μας τιμή χαρτόδετου 81.00 €, τιμή πανόδετου 97.83 € 

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΣΥΚΟΥΤΡΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (1922-1924)

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΣΥΚΟΥΤΡΗ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (1922-1924)

Φιλολογική επιμέλεια: Φάνης Ι. Κακριδής
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2008
229 σελ., με 17 α/μ εικόνες
Τιμή χαρτόδετου 18.34 €, στο βιβλιοπωλείο μας 14.67 €
Τιμή πανόδετου 28.53 €, στο βιβλιοπωλείο μας 22.82 €

21χρονος Σμυρνιός, "ξένος και μόνος", γράφει

«Η κυπριακή εμπειρία του Ιωάννη Συκουτρή (1901-1937) δεν ήταν μια ρομαντική ανακάλυψη του νησιού. Δεν πήγε εκεί θέλοντας να γνωρίσει την εξωτική πλευρά του, αλλά ως ένας συνειδητοποιημένος πολίτης, ο οποίος πάσχει για τα δεινά του -μην ξεχνάμε ότι η Κύπρος βρισκόταν, τότε, υπό βρετανική κυριαρχία. Ο 21χρονος καθηγητής φιλολογίας, γιατί μ' αυτή την ιδιότητα βρέθηκε εκεί, μόλις έχει αποφοιτήσει από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πρωτοπάτησε το πόδι του στην Κύπρο στα 1922, μια χρονιά ιστορικά φορτισμένη για τον ελληνισμό, λόγω Μικρασιατικής Καταστροφής. Παρέμεινε ώς το 1924, οπότε επέστρεψε στην Ελλάδα, εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή, παντρεύτηκε και έφυγε υπότροφος για μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία.

Ο επίτιμος καθηγητής Πανεπιστημίου, Φάνης Ι. Κακριδής, έφερε στο φως της δημοσιότητας, ανασύροντάς τες από τα κατάλοιπα της μητέρας του, Ολγας Κομνηνού-Κακριδή, και επιμελήθηκε φιλολογικά δεκαπέντε επιστολές που έγραψε ο Ιωάννης Συκουτρής από την Κύπρο. Τα Γράμματα του Ιωάννη Συκουτρή από την Κύπρο (1922-1924) (Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης), εστάλησαν όταν το 1922-1924 ο Συκουτρής δίδασκε στο Ιεροδιδασκαλείο της Λάρνακας και είχε προλάβει να ιδρύσει το λογοτεχνικό περιοδικό Κυπριακά Χρονικά και δύο συλλόγους, τον Σύλλογο των Νέων και τον Φιλολογικό Ομιλο Λάρνακος. Δεν μπορούμε επακριβώς να γνωρίζουμε, αν η φιλία του Συκουτρή και της Κομνηνού-Κακριδή κρατούσε από τα χρόνια της Σμύρνης. Σμυρνιοί και οι δύο είχαν έναν χρόνο διαφορά ως προς την ηλικία τους. Αυτός αποφοίτησε το 1918 από την Ευαγγελική Σχολή, εκείνη το 1917 από το Ελληνογαλλικό Λύκειο Αρώνη. Πάντως, το βέβαιο είναι ότι συνδέθηκαν με φιλία, όταν και οι δύο φοιτούσαν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Οι Σμυρνιοί είχαν δημιουργήσει την «κλίκα των Σμυρνιών», όπως την αποκαλούσαν οι συμφοιτητές τους, στην οποία συμμετείχε, όμως, και ο Αθηναίος Ιωάννης Θ. Κακριδής, μετέπειτα σύζυγος της Ολγας Κομνηνού-Κακριδή και πατέρας του Φάνη Ι. Κακριδή. Ο Ιωάννης Συκουτρής θα γείρει την πλάστιγγα της φιλίας του προς το δίδυμο Κακριδή. Ο σύνδεσμος των τριών, κατά τον Φάνη Ι. Κακριδή, «είχε στήριγμα τα κοινά τους φιλολογικά ενδιαφέροντα, και κανόνα τη μεταξύ των τριών απόλυτη ειλικρίνεια. Φυσικά πίστευαν πως αυτή η ξεχωριστή τους σχέση θα διατηρηθεί για πάντα, αλλά φυσικά ήρθε η ώρα ο σύνδεσμός τους να χαλαρώσει, όταν ακολούθησαν ο καθένας το δρόμο του».

Σ' όλες τις επιστολές του από την Κύπρο ο Ιωάννης Συκουτρής υπογράφει με το ψευδώνυμο Αντιφών, το οποίο είχε επιλέξει όταν ακόμη ήταν μαθητής στη Σμύρνη. Γιατί όμως; Η επιλογή δεν είναι τυχαία εκτιμά ο Φάνης Ι. Κακριδής: «Ο Αθηναίος σοφιστής, ρήτορας και ρητοροδιδάσκαλος Αντιφών (480-411 π.Χ.) ήταν διάσημος για την ικανότητά του να επινοεί και να προβάλλει επιχειρήματα -ικανότητα ιδιαίτερα αναπτυγμένη και στον Συκουτρή, που ήταν στις συζητήσεις ακαταμάχητος, και το ήξερε». Ενας «δύσκολος» άνθρωπος είναι το ψυχογράφημα του Ιωάννη Συκουτρή. Δεν είναι εκτίμηση του φιλολογικού επιμελητή, αλλά του ίδιου του αποστολέα. Ο νέος φιλόλογος μιλάει για «παχύ εγωισμό», «ψυχρότητα και αναισθησίαν» και αυτοχαρακτηρίζεται «μισόκοσμος», «υπερβολικός»,
«κακός και καχύποπτος». Συν τοις άλλοις, διαρκώς παραπονιέται ότι οι άλλοι δεν τον καταλαβαίνουν: «Δεν ευρίσκω κανέναν που να ημπορή να με καταλάβη, και υποφέρω» ή «Δεν παύω να είμαι εις τον ψυχικόν μου κόσμον ξένος και μόνος». Τη γενικότερη κρίση του για την Κύπρο και την κατάστασή της, όπως επισημαίνει ο Φάνης Κακριδής, την καταλαβαίνουμε καλύτερα όταν διαβάζουμε τη βιβλιοκρισία του, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ελληνικά (1930), με αφορμή την έκδοση του βιβλίου τού Φ. Ζανέτου, Η Κύπρος κατά τον αιώνα της παλιγγενεσίας. Γράφει λοιπόν ο Ιωάννης Συκουτρής ότι με το βιβλίο αυτό «μετέχει με του αλυτρώτου τον πόνον των εορτών της Εκατονταετηρίδος και η νήσος εκείνη, την οποία εγωιστική, αφρόντιστος και άστοργος διοίκησις και η λεβαντινική ασυνειδησία των τοπικών της οργάνωσης κρατεί όχι μόνον εις δουλείαν πολιτικήν, αλλά και εις κατάστασιν οικονομικής και πνευματικής στασιμότητας».

Πολιτικά και ιδεολογικά, αν κρίνουμε από τα βιβλία που ζητάει να του αποστείλει η Ολγα Κομνηνού-Κακριδή, ο Συκουτρής αποδεικνύεται ότι ανήκει στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο. «Να μου στείλεις ολόκληρον βιβλιοθήκην σοσιαλιστού» ή «Εις του Βασιλείου θα εύρης και μερικά μικρού σχήματος κομμουνιστικά», της γράφει χαρακτηριστικά. Ας δούμε ορισμένους από τους τίτλους, όπως είναι αποτυπωμένοι στα γράμματά του: «"Marx Το κεφάλαιον", "κάτι του Engels". "Επίσης όλα τα σχετικά με τον σοσιαλισμόν συγγράματα, που θα εύρης", "Ο Ελευθερουδάκης έχει εκδώσει κάτι περί της πάλης των Τάξεων"».Από λογοτεχνία προτιμάει τους αρχαίους δραματουργούς και συγκεκριμένα τους Αισχύλο (Ορέστεια), Σοφοκλή, Αριστοφάνη (Νεφέλες, σε μετάφραση Σουρή), Ευριπίδη (Άλκηστις, Εκάβη, Ανδρομάχη, Βάκχαι, Ιππόλυτος, Μήδεια, Κύκλωψ, Τρωάδες). Να μην ξεχάσουμε να αναφέρουμε ότι στην Κύπρο ο Ιωάννης Συκουτρής μετέφρασε την κλασική μελέτη τού Zielinski «Ημείς και οι Αρχαίοι», που εκδόθηκε το 1928.»

Βασίλης Κ. Καλαμαράς

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 2 Μαΐου 2008

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΤΟΥ ΜΙΕΤ, ΤΣΙΜΙΣΚΗ 11, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Ένα νέο, πρότυπο βιβλιοπωλείο όπου διατίθενται οι εκδόσεις όλων των αξιόλογων μη-κερδοσκοπικών ιδρυμάτων, δημιούργησε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ) στο κέντρο της Θεσσαλονίκης (Τσιμισκή 11). Πρόκειται για ένα ευρύχωρο κατάστημα, καλόγουστα διαμορφωμένο, σε χώρο που γενναιόδωρα παραχώρησε για τον σκοπό αυτό η Διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας.Το νέο βιβλιοπωλείο αποτελεί τη συνέχεια του επιτυχημένου, όπως αποδείχτηκε, εγχειρήματος που ήταν η δημιουργία του αντίστοιχου καταστήματος του ΜΙΕΤ στην οδό Αμερικής, στην Αθήνα.Και στα δύο αυτά βιβλιοπωλεία του Ιδρύματος διατίθενται, για λιανική μόνο πώληση, οι εκδόσεις πολλών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων και οργανισμών, οι περισσότερες από τις οποίες είναι δυσεύρετες (αν όχι ανεύρετες) στα περισσότερα βιβλιοπωλεία.

Η ιδέα για τη δημιουργία των δύο αυτών, ειδικών, βιβλιοπωλείων του ΜΙΕΤ γεννήθηκε από τη συνειδητοποίηση του ότι, πολύ συχνά, μια καθ’ όλα σοβαρή έκδοση γνωρίζει τη φευγαλέα δόξα ολίγων εβδομάδων -καμιά φορά και ημερών- στους πάγκους των εμπορικών βιβλιοπωλείων και ύστερα κατατάσσεται αυτομάτως και απηνώς στα βιβλία «ειδικού ενδιαφέροντος», εξαφανίζεται από τα ράφια και συνεχίζει την ημιλαθραία μεταβίωσή της σε σκονισμένους καταλόγους, προσδοκώντας τον ειδικευμένο αναγνώστη που θα την παραγγείλει. Είναι πεποίθησή μας πως πολλές από τις εκδόσεις αυτές, τις στιγματισμένες ως «ειδικού ενδιαφέροντος», δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο ειδικού ενδιαφέροντος όσο συνήθως θεωρείται αλλά και ότι οι απανταχού «ειδικοί», συμποσούμενοι, ενδέχεται να αποτελούν μια καθ’ όλα αξιοσέβαστη και πάντως υπολογίσιμη μερίδα του αναγνωστικού κοινού.Η εμπειρία της Αθήνας απέδειξε πως είναι βιώσιμο ένα τέτοιο βιβλιοπωλείο, όπου ο φιλαναγνώστης μπορεί να βρει, προσιτά και σε κοινή θέα, όχι μόνο τα τρέχοντα βιβλία αλλά και, ει δυνατόν, το σύνολο των εκδόσεων και των δημοσιευμάτων ενός σοβαρού μη κερδοσκοπικού Ιδρύματος: να τα βρει, να τα ξεφυλλίσει με την ησυχία του, να ενημερωθεί και να τα αποκτήσει, εφόσον το επιθυμεί.Στον χώρο του βιβλιοπωλείου προβλέπεται να πραγματοποιούνται, κατά καιρούς, παρουσιάσεις βιβλίων είτε του ΜΙΕΤ είτε των συνεργαζόμενων ιδρυμάτων αλλά και μουσικές εκδηλώσεις, προβολές, καθώς και εκθέσεις εικαστικών στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του 1ου ορόφου του βιβλιοπωλείου.



ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΑΤΙΘΕΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΕΤ (Τσιμισκή 11, Θεσσαλονικη και Αμερικής 13, Αθήνα).Alpha Bank / Ακαδημία Αθηνών / Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών / Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου / Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας & Τεκμηρίωσης Βόλου / Εθνική Πινακοθήκη- Μουσείο Αλ. Σούτσου / Εθνική Χαρτοθήκη / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών & Μελετών Ελ. Βενιζέλος / Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) / Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.) / Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης / Ελληνικό Λογοτεχνικό & Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ) / Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού / Εμπορική Τράπεζα / Εν Χορδαίς / Ένωση Φίλων Ακροπόλεως / Εταιρεία Βαλκανικών Ερευνών & Σπουδών / Εταιρεία Αξιοποίησης & Διαχείρισης Περιουσίας Α.Π.Θ. / Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών / Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών / Εταιρεία Μελέτης Καθ’ ημάς Ανατολής / Εταιρεία Σπουδών-Σχολή Μωραϊτη / Εταιρεία Φίλων του Λαού / Η Εν Αθήναις Αρχαιολογική ΕταιρείαΊδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης / Ίδρυμα Τριανταφυλλίδη / Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών / Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν / Ίδρυμα Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα / Ίδρυμα Λουκά & Ευαγγέλου Μπελλώνια / Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού / Ίδρυμα Μελετών Ιονίου & Αδριατικής / Ίδρυμα Παναγιώτη & Έφης ΜιχελήΊδρυμα Σάκη Καράγιωργα / Ίδρυμα της Βουλής / Ινστιτούτο Βιβλίου & Ανάγνωσης Κοζάνης / Ιόνιο Πανεπιστήμιο / Ιστορικά (περιοδικό) / Καϊρειος Βιβλιοθήκη Άνδρου / ΚΕ.ΘΕ.Α. / Κέντρο Αιγαιακών Λαογραφικών & Μουσικολογικών Ερευνών / Κέντρο Λόγου & Τέχνης «Διέξοδος» / Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών / Μουσείο Μπενάκη / Μουσείο Φρυσίρα / Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης / Μουσείο Φωτογραφίας Καλαμαριάς / Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (Π.Ε.Κ.) / Πανεπιστήμιο Πατρών / Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου / Ριζάρειος Σχολή / Σύλλογος Προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων / Τελλόγλειο Ίδρυμα Ίδρυμα / Α.Π.Θ. / Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία .