ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2009

Το βιβλιοπωλείο μας κατά την περίοδο των γιορτών θα λειτουργήσει με το εξής ωράριο:

Δευτέρα 14/12 έως Παρασκευή 18/12: 9.00-21.00
Σάββατο 19/12: 9.00-20.00
Κυριακή 20/12: 9.00-20.00
Δευτέρα 21/12 έως Τετάρτη 23/12: 9.00-21.00
Πέμπτη 24/12: 9.00-18.00
Παρασκευή 25/12 & Σάββατο 26/12: ΚΛΕΙΣΤΑ

Δευτέρα 28/12 έως Τετάρτη 30/12: 9.00-21.00
Πέμπτη 31/12: 9.00-16.00
Παρασκευή 1/1/2010 & Σάββατο 2/1/2010: ΚΛΕΙΣΤΑ

Το βιβλιοπωλείο θα παραμείνει κλειστό από την Δευτέρα 4 Ιανουαρίου 2010 έως και την Τετάρτη 6 Ιανουαρίου 2010, λόγω της ετήσιας απογραφής και της αργίας των Φώτων.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

ΚΑΙ

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ

ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ

Χερσέ, βασιλόπιτες και άλλα
Το μικρασιάτικο τραπέζι του Δωδεκαημέρου,
από το Αρχείο Προφορικής Παράδοσης
του Κέντρου Μικραισατικών Σπουδών

Έρευνα-επιλογή: Ελένη Σταματοπούλου
Σχέδια: Μάρκος Καμπάνης
Αθήνα, Εκδόσεις του Φοίνικα 2002
92 σελ., τιμή 25.00 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή 22.50 €


«Για τη βασιλόπιτα ζέσταιναν νερό, καβούρντιζαν το αλεύρι, έκαιγαν το βούτυρο, και τα ζύμωναν όλα αυτά. Αβγά δεν έβαζαν μέσα στο ζυμάρι. Μόνο από πάνω την άλειφαν με αβγό, για να ροδοκοκκινίσει. Έκαμαν και σχέδια πάνω στην πίτα. Είχαν ένα σταυρό ξύλινο που έγραφε πάνω Χριστός, και μ' αυτό την στόλιζαν (με το αποτύπωμά του).

Στην πίτα από κάτω έβαζαν χρυσό μετζίτι. Οι πλούσιοι έβαζαν μεγαλύτερο νόμισμα. Την πίτα την έκοβαν το βράδυ της παραμονής. Την έβαζαν στη μέση στο τραπέζι και ο μεγαλύτερος της οικογενείας αναλαμβάνει να κόψει την πίτα. Την ώρα που κόβεται η πίτα, σηκώνονται όλοι γύρω από το τραπέζι, ανάβουν κεριά και ψέλνουν: Εις πάσαν την γην...


Τα κομμάτια κόβονται διαδοχικώς, από τον μεγαλύτερο στον μικρότερο της οικογενείας. Στο τέλος κόβουν και ένα κομμάτι για την Παναγία, για τον Άι-Βασίλη μαζί, και για το σπίτι. Αυτό το κομμάτι το άφηναν στο εικόνισμα σαράντα μέρες, μετά το έκοβαν μικρά κομμάτια και το μοίραζαν στα παιδιά.

Σ' όποιον από τα μέλη του σπιτιού έπεφτε το νόμισμα, αυτός θα ήταν ο τυχερός της χρονιάς. Την βασιλόπιτα την έλεγαν κετέ (έτσι έλεγαν τη βασιλόπιτα που τη ζύμωναν με αλεύρι, βούτυρο και λίγο αλάτι).»

Λουκάς Λουκίδης

Καισάρεια, περιφέρεια Καισαρείας

(από το αρχείο προφορικής παράδοσης

του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών)

ΤΡΙΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟ

Εννέα Χριστουγεννιάτικες ιστορίες

Επιμέλεια: Μπάμπης Λέγγας
Αθήνα, Εκδόσεις του Φοίνικα 2008
70 σελ., τιμή 18.00 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή 16.20 €

Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1996. Πρόκειται για εννέα πραγματικές Χριστουγεννιάτικες ιστορίες των: Μακρυγιάννη, Κονδυλάκη, Μωραϊτίδη, Κόντογλου, Πλουζιώτη, Σεφέρη, Ιωάννου, Μανιάτη, Καχτίτση.

Στην έκδοση περιλαμβάνονται εννέα χαρακτικά της Φωτεινής Στεφανίδου. Η βιβλιοδεσία έχει γίνει με χειροποίητο χαρτί ασιατικής προέλευσης επεξεργασμένο με χειροποίητους τρόπους. Το δίχρωμο τύπωμα του καλύμματος έχει γίνει σε χρυσοτυπική πρέσα. Οι ακμές του βιβλίου έχουν βαφεί στο χέρι με μπλε χρώμα.


Καλωσορίσματα και καλοπιάσματα

Επιμέλεια: Μπάμπης Λέγγας
Αθήνα, Εκδόσεις του Φοίνικα 2008
64 σελ., τιμή 18,00 €, έκπτωση 10%
Τελική τιμή 16.20 €

Ήθη και έθιμα υποδοχής του Νέου Έτους. Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1999. Τα κείμενα του βιβλίου περιγράφουν την υποδοχή του Νέου Έτους στις παραδοσιακές κοινωνίες στην Ελλάδα και στην Μικρά Ασία. Την έρευνα έχει κάνει η Ελένη Σταματοπούλου.

Η βιβλιοδεσία έχει γίνει με χειροποίητο χαρτί πράσινου χρώματος ασιατικής προέλευσης επεξεργασμένο με χειροποίητους τρόπους. Το δίχρωμο τύπωμα του καλύμματος έχει γίνει σε χρυσοτυπική πρέσα. Οι ακμές του βιβλίου έχουν βαφεί στο χέρι με πράσινο χρώμα.


Καλλικάντζαροι

Επιμέλεια: Μπάμπης Λέγγας
Αθήνα, Εκδόσεις του Φοίνικα 2008

48 σελ., τιμή 18.00 €, έκπτωση 10%

Τελική τιμή 16.20 €

Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1997. Τα κείμενα διηγούνται το μύθο των καλλικάντζαρων, όπως έχει διασωθεί στην προφορική παράδοση διαφόρων περιοχών της Ελλάδας. Η επιλογή των κειμένων έχει γίνει από το βιβλίο του Ν. Γ. Πολίτη, Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού. Τα σχέδια που περιέχονται στην έκδοση είναι του Πάνου Φειδάκη.

Η βιβλιοδεσία έχει γίνει με χειροποίητο χαρτί κόκκινου χρώματος ασιατικής προέλευσης επεξεργασμένο με χειροποίητους τρόπους. Το σχέδιο στις διακοσμητικές ταινίες του καλύμματος με τα «φουσάτα των παγανών», είναι σύνθεση από σχέδιο του Π. Φειδάκη. Οι ακμές του βιβλίου έχουν βαφεί στο χέρι με κόκκινο χρώμα.

Τα τρία παραπάνω βιβλία πωλούνται και σε κασετίνα με τίτλο Δωδεκαήμερο 2008-2009. Τιμή 55.00 €

Έκπτωση 10%

Τελική τιμή 49.50 €

ΤΑΚΗΣ ΣΙΜΩΤΑΣ. ΠΕΡΙ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ

Εκδήλωση για την παρουσίαση του δίτομου έργου του Τάκη Σιμώτα, Περί φαντασίας. Τόμος Α΄: Φασματογονία – Φαντασιολογία. Τόμος Β΄: Φαντασιώσεις πολιτικές, επιστημονικές, φιλοσοφικές, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΄Αγρα, θα πραγματοποιηθεί στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Τσιμισκή 11) την Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου 2009, ώρα 8.00 μ.μ.

Θα μιλήσουν ο καθηγητής Νομικής του Α.Π.Θ. Θανάσης Καΐσης, ο καθηγητής Φιλοσοφίας του Α.Π.Θ. Βασίλης Κάλφας και ο συγγραφέας Μάκης Τρικούκης.

Ο Κώστας Σιμόπουλος γράφει για το βιβλίο του Τάκη Σιμώτα: «Ο Πλάτων ονόμασε ποιητική κάθε δύναμη που γίνεται αιτία να υπάρχουν πράγματα, τα οποία προηγουμένως δεν υπήρχαν. Και οι περισσότεροι, αν όχι και όλοι, θα συμφωνούσαμε ότι η φαντασία είναι μια τέτοια δύναμη. Εντούτοις, τι είναι η φαντασία, πώς εκδηλώνεται η δημιουργικότητά της και πόσο καινούργια μπορούν να είναι τα πράγματα που δημιουργεί;

Κι ακόμα, εφόσον υπάρχουν κι άλλες ποιητικές δυνάμεις (το γίγνεσθαι, η φύσις ή ακόμα και ο Θεός), σε τι διαφέρει η φαντασία από αυτές; Επιπλέον, ποια είναι η σχέση της φαντασίας με τη μνήμη, τη συνείδηση, τη σκέψη, το λόγο και τη γλώσσα, ποια η διαπλοκή της με την κοινωνία και την ιστορία και ποιοι οι παράγοντες που επηρεάζουν τη δημιουργικότητά της και ασκούν καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση των «φαντασμάτων» της; Με όποιο ζήτημα κι αν ασχολιόμουν, σκόνταφτα στα παραπάνω ερωτήματα, τα οποία και επέβαλαν εντέλει τη θεματοποίησή τους. Πρόκειται εξάλλου για ερωτήματα ουσιώδη, εφόσον η πορεία μας ως έλλογου είδους εξαρτήθηκε και θα εξαρτηθεί από την ικανότητά μας να ακούμε (και να εφαρμόζουμε στη ζωή μας) τα ψιθυρίσματα της ομηρικής μούσας.

Για να τα αντιμετωπίσω χρειάστηκε να «επιστρατεύσω» προπαντός αυτά που δεν ήξερα (και που συνεχίζω να αγνοώ), αν και τα μεγάλα προβλήματα και οι ανατροπές εκδηλώθηκαν σ’ αυτά που νόμιζα ότι γνώριζα και στις «εδραίες» «προσωπικές» μου απόψεις. Όλα αυτά εξηγούν δίχως και να δικαιολογούν το μέγεθος του βιβλίου. Τολμώ να ελπίζω ωστόσο το ελάχιστο και το μέγιστο: ότι η εμπλοκή μου στα ως άνω ερωτήματα προσέδωσε στην ανάπτυξή τους έναν περιπετειώδη χαρακτήρα, ώστε αυτός που θα διεξέλθει τις πρώτες εκατόν πενήντα σελίδες θα διαβάσει και τις υπόλοιπες, κατανεύοντας στο ότι πρέπει να εξωθούμε (και να ακολουθούμε) τις ιδέες μας ως τα άκρα κι ακόμα πιο μακριά, κι όπου μας βγάλουν ή όπου δεν μας βγάλουν.

Το μεγάλο αυτό κείμενο είναι το σκίτσο μιας αέναης συζήτησης κι έτσι κι ένα φανταστικό ταξίδι. Το θέμα του είναι η «λογοτεχνία» της φιλοσοφίας και της επιστήμης. Από όλα τα αξιόλογα βιβλία που έχουν γραφεί πρόσφατα, τα περισσότερα αφορούν περιορισμένα και ειδικά θέματα. Πού και πού όμως συμβαίνει να εμφανίζεται ένα πραγματικό λογοτεχνικό επίτευγμα. Αυτή είναι και η περίπτωση του Περί φαντασίας.

Ο συγγραφέας ανα-θεωρεί την τάση να αντιμετωπίζουμε τον πολιτισμό ως κάτι συμπαγές, αυτονόητο και εξωτερικό, υπενθυμίζοντάς μας ότι στο βάθος δεν είναι παρά ένα συλλογικό όνειρο. Όσο η ψυχή σκέφτεται με φαντάσματα (Αριστοτέλης), όσο η ψυχή βρίσκεται μέσα στο σώμα (Πλωτίνος), όσο η φαντασία ενώνει τις αισθητηριακές αντιλήψεις με τις διανοητικές μας συλλήψεις (Καντ), όσο βρισκόμαστε σε βαθύ ύπνο και στο σκοτάδι του σπηλαίου (Πλάτων) και εφόσον ισχύει η ρήση του Σαίξπηρ ότι είμαστε φτιαγμένοι από τα υλικά του ονείρου, το όνειρο του ανθρώπου προσπαθεί να γίνει πραγματικότητα. Και η ουσία αυτού του ονείρου χάρη στη λογο-φαντασία μας είναι ένας μύθος, μια φαντασιακή ερμηνεία της ανθρώπινης ύπαρξης, η πρόσληψη (και η αισθητική φανέρωση) κι όχι η λύση του μυστηρίου της ζωής.

Αν σκεφτούμε για μια στιγμή τη σχέση μύθου και επιστήμης, θα βρεθούμε σ’ έναν σοφόκλειο ορίζοντα. Ο λόγος μετατρέπει το μυστήριο σε αίνιγμα και ο Οιδίπους το λύνει. Το μυστήριο εκδικείται και μαζί μ’ αυτό επιβεβαιώνεται και ο Τειρεσίας. Άρα, επιστήμονας και ιεροφάντης μάγος είναι μια διαλεκτική αντίφαση, που στις καλύτερες περιπτώσεις του πολιτισμού βρίσκει την εύθραυστη συμφιλίωσή της. Ίχνος ελπίδας, που ο συγγραφέας εντοπίζει γεωμετρικά σημεία, που καταγράφει.
Αυτή είναι η προσφορά.»

Ο Τάκης Σιμώτας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και κατοικεί. Έχει εκδώσει δύο τόμους με δοκίμια, έναν τόμο με ποιήματα και πεζά και ένα μυθιστόρημα. Στις εκδόσεις Άγρα κυκλοφορεί το μυθιστόρημά του Ο Λάκκος (1997).

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΠΑΖΑΡΙ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Ε.Λ.Ι.Α. – Μ.Ι.Ε.Τ.

Παρασκευή & Σάββατο

5 Δεκεμβρίου 2009,

από 12:00 έως 17:00
Κυριακή 6 Δεκεμβρίου,

από 12:00 έως 15:00

Στο χριστουγεννιάτικο παζάρι του Ε.Λ.Ι.Α. – Μ.Ι.Ε.Τ. θα βρείτε όλες τις εκδόσεις του Ε.Λ.Ι.Α. με έκπτωση έως και 50%, είδη δώρων εμπνευσμένα από τις συλλογές του, χριστουγεννιάτικα στολίδια και κάρτες, το ημερολόγιο του 2010 και όπως πάντα, το γούρι του 2010, ασημένιο μάτι, αντίγραφο τάματος των αρχών του 20ού αιώνα.

Ένα τριήμερο φιλικής συνάντησης με καφέ και χριστουγεννιάτικα κεράσματα στο βιβλιοπωλείο του Μ.Ι.Ε.Τ., Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 288036

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ. ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ (1935-2009)

Εκδήλωση για την παρουσίαση του τόμου «Μουσείο Μπενάκη. Οι εκδόσεις (1935-2009)» θα πραγματοποιηθεί στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Τσιμισκή 11) την Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2009, ώρα 7.00 μ.μ.

Για την έκδοση αυτή θα μιλήσουν: ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Άγγελος Δεληβορριάς, ο καθηγητής ιστορίας της Τέχνης του Α.Π.Θ. Αντώνης Κωτίδης, ο έφορος βυζαντινών αρχαιοτήτων έ.τ. Χαράλαμπος Μπακιρτζής, η καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. Θεοδοσία Στεφανίδου - Τιβερίου και ο επιμελητής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης Ηρακλής Παπαϊωάννου. Την εκδήλωση θα συντονίσει ο υπεύθυνος εκδόσεων του Μουσείου Μπενάκη Δημήτρης Αρβανιτάκης.

Ταυτόχρονα, στον ίδιο χώρο θα λειτουργήσει μια μικρή έκθεση σπάνιων εκδόσεων του Μουσείου Μπενάκη και θα εγκαινιαστεί το «Δεκαήμερο των εκδόσεων του Μουσείου Μπενάκη στο ΜΙΕΤ», κατά το οποίο οι εκδόσεις του θα προσφέρονται σε ειδικές τιμές.

Ο «ιστορικός κατάλογος» των εκδόσεων του Μουσείου Μπενάκη, τον οποίο επιμελήθηκε ο Δημήτρης Αρβανιτάκης, με τη συνεργασία της Σοφίας Χανδακά και του ιστορικού Τάσου Σακελλαρόπουλου, αποτελεί τον πρώτο συγκεντρωτικό κατάλογο της εκδοτικής δραστηριότητας του Ιδρύματος. Η έκδοση αποτέλεσε και τον κατάλογο ομότιτλης έκθεσης, η οποία πραγματοποιείται στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη (Κουμπάρη 1, Αθήνα), από τις 12 μέχρι τις 29 Νοεμβρίου 2009.

Η εκδοτική παραγωγή του Μουσείου Μπενάκη, είτε σε συνάρτηση με την εκθεσιακή του πολιτική είτε συνδεόμενη με άλλες, κυρίως ερευνητικές δραστηριότητες, αποτέλεσε και αποτελεί ένα βασικό συστατικό της φιλοσοφίας και της πολιτικής του: Οδηγοί του Μουσείου, κατάλογοι εκθέσεων και κατάλογοι συλλογών, λευκώματα, μονογραφίες, πρακτικά συνεδρίων, ηλεκτρονικές εκδόσεις. Βιβλία τα οποία θεματικά κατοπτρίζουν τη δομή και τη φυσιογνωμία του ιδρύματος, εφόσον συνδέονται οργανικά, όπως είναι φυσικό, αφενός με τις συλλογές του και αφετέρου με τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα. Το σύνολο των τίτλων κατά συνέπεια, συγκροτεί μια συνεκτική σειρά θεματικών ενοτήτων: αρχαία ελληνική, ρωμαϊκή και βυζαντινή αρχαιολογία· υλικός βίος των νεότερων ελλήνων· νεοελληνική και σύγχρονη ευρωπαϊκή τέχνη· ανατολικοί πολιτισμοί - ισλαμική τέχνη· φωτογραφία· νεοελληνική ιστορία και φιλολογία· αρχιτεκτονική.

Αν η ανάγκη της εκδοτικής παραγωγής, όπως είναι φυσικό, εντοπίζεται ήδη από την εποχή της δημιουργίας του Μουσείου Μπενάκη, οι τεχνολογικές δυνατότητες και η συσσωρευμένη εμπειρία κατέστησαν δυνατόν τον πολλαπλασιασμό των εκδόσεων και τη σημαντική βελτίωση του αισθητικού αποτελέσματος από τα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια και μετά, ιδιαίτερα δε από το 2000, χρονιά της επαναλειτουργίας του Μουσείου. Σ’ αυτήν την τελευταία περίοδο, στοιχεία που αναδεικνύουν ανάγλυφα το σταθερό ενδιαφέρον για μια σοβαρή εκδοτική παρουσία είναι, μεταξύ άλλων:

· η δημιουργία του Τμήματος Εκδόσεων, με σκοπό τον καλύτερο συντονισμό της εκδοτικής δραστηριότητας
· η δημιουργία ειδικής σειράς μελετών με τίτλο: «Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη» (2006), στην οποία στεγάζονται μελέτες σχετικές με τις παραπάνω πτυχές των ενδιαφερόντων του
· η έκδοση του ετήσιου περιοδικού Μουσείο Μπενάκη (2001) και η συνεργασία με τις εκδόσεις «Μέλισσα» για τη συνέχιση της έκδοσης του περιοδικού Τα Ιστορικά (2007)
· ο πολλαπλασιασμός των ηλεκτρονικών εκδόσεων και εκείνων που απευθύνονται στις νεότερες γενιές, με αιχμή τις εκδόσεις των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

ΜΙΕΤ & 50ό ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Συνεχίζεται με εντυπωσιακή προσέλευση κοινού η μεγάλη έκθεση φοιτητών των Σχολών Καλών Τεχνών της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Φλώρινας, με ευκαιρία τα 50 χρόνια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Βασ. Όλγας 108).
Πρόκειται για έκθεση ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικών, βίντεο και κατασκευών, η οποία οργανώνεται από το 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.

Καλλιτέχνες και κοινό στην αυλή
του Πολιτιστικού Κέντρου Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ

Μιλώντας στα εγκαίνια της έκθεσης, που αποτέλεσαν ένα από τα πιο “ζωντανά” και πολυπληθή γεγονότα που συνέβησαν εκτός της “έδρας” του Φεστιβάλ, ο Γιάννης Χρυσάφης, μέλος του Δ.Σ. του Φεστιβάλ, τόνισε μεταξύ άλλων: «Η έκθεση αυτή παρουσιάζει εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον. Θέλαμε να θέσουμε το ερώτημα για το ποιόν κινηματογράφο επιθυμούμε σήμερα σε όλες τις μορφές της τέχνης. Να μεταφέρουμε τον διάλογο και εκτός των ορίων του σινεμά, αλλά και να αφουγκραστούμε διαφορετικές απόψεις, προτάσεις και ιδέες. Στην έκθεση αυτή, φοιτητές των Σχολών Καλών Τεχνών Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Φλώρινας καταθέτουν με έμπνευση και ανοιχτή ματιά τις δικές τους σκέψεις, μέσα από τα έργα που παρουσιάζουν. Εμπνέονται από το ερώτημα που θέσαμε “γιατί σινεμά τώρα;” και παρουσιάζουν έργα μέσα από το συνειρμό, τη μεταφορά και την ελευθερία που παρέχει η καλλιτεχνική δημιουργία. Είναι έργα με ένταση, χιούμορ, αγωνία, θυμό, χρήσιμα, των οποίων η αποκωδικοποίηση συνιστά ενδιαφέρουσα παλέτα απόψεων και ιδεών».

Στιγμιότυπο από τα εγκαίνια της έκθεσης

«Ο κινηματογράφος είναι ένα πάρα πολύ ακριβό σπορ..., η ζωγραφική είναι φτηνότερη στην κατασκευή της», είπε από την πλευρά του ο καθηγητής Κυριάκος Κατζουράκης, Πρόεδρος της Σχολής Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης. Και συνέχισε: «Το πρόβλημα είναι ότι ο κινηματογράφος είναι μία λαϊκή τέχνη, και ενώ είναι λαϊκή τέχνη, είναι πολύ ακριβός ο τρόπος για να γίνει. Αυτό σημαίνει ότι αποτελεί μια ευκαιρία να βλέπουμε στη ζωγραφική, με την προσέγγιση “γιατί σινεμά σήμερα;”, πώς οι νέοι ζωγράφοι σήμερα τολμούν να κάνουν πράγματα που στον κινηματογράφο είναι πολύ δύσκολο κανείς να κάνει, γιατί ακριβώς είναι πολύ ακριβό σπορ. Για μένα αυτό είναι και το focus, το σημείο που επικεντρώνεται αυτή η έκθεση και το ενδιαφέρον της είναι ακριβώς αυτό».

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες μαζί με την επιμελήτρια Μάριον Ιγγλέση (στο κέντρο), τον Γιάννη Χρυσάφη (όρθιος αριστερά) και τον Κυριάκο Κατζουράκη (όρθιος δεξιά)

Η υπεύθυνη των εικαστικών εκθέσεων του 50ού Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Μάριον Ιγγλέση, στον χαιρετισμό που απηύθυνε, ευχαρίστησε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, που πίστεψε σε αυτό το project και φιλοξένησε την έκθεση. Επίσης ευχαρίστησε όλους τους συνεργάτες, αλλά και τους σπουδαστές που έλαβαν μέρος και ήρθαν και στα εγκαίνια. «Ζούμε», είπε, «σε μια χώρα όπου όταν είσαι νέος θεωρείσαι μικρός, επικρατεί η άποψη ότι οι μεγάλοι ξέρουν καλύτερα… Για μένα η έκθεση αυτή δίνει ελπίδα, και οι μεγάλοι θα πρέπει να παραλάβουν το μήνυμα ότι οι νέοι “ενθαρρύνουν” τους μεγαλύτερους με όσα έχουν να πουν».

Καλλιτέχνες και κοινό στην αυλή
του Πολιτιστικού Κέντρου Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ

Η έκθεση θα διαρκέσει έως την Κυριακή 20 Δεκεμβρίου, και λειτουργεί με το εξής ωράριο: Τρίτη έως Πέμπτη, Σάββατο, Κυριακή 10:00-18:00, Παρασκευή 10:00-14:00 και 18:00-21:00. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό. Για ομαδικές επισκέψεις πρέπει να προηγείται συνεννόηση με το ΜΙΕΤ, τηλ. 2310 295.170-1.

ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Τα ΧΑΡΑΚΤΙΚΑ της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
από τον 15ο έως και τον 19ο αιώνα
από τις συλλογές των
Γιώργου Πατιερίδη και Κώστα Σταμάτη

Κείμενα - σχολιασμός: Γιώργος Πατιερίδης,
Κώστας Σταμάτης
Γενική επιμέλεια και εποπτεία έκδοσης:
Χρήστος Καλεμκερής
Θεσσαλονίκη, Μουσείο Φωτογραφίας «Χρήστος Καλεμκερής» Δήμου Καλαμαριάς 2009, 205 σελ.
Τιμή 36.58 €, έκπτωση 10%, τελική τιμή 32.92 €


Πρόκειται για τον κατάλογο της ομότιτλης έκθεσης που πραγματοποιείται στην πινακοθήκη της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (Ν. Γερμανού 1) και περιλαμβάνει χαρακτικά μεγάλης ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας από τις συλλογές του Γιώργου Πατιερίδη και Κώστα Σταμάτη, που αποτυπώνουν τη ζωή στη Θεσσαλονίκη από τον 15ο μέχρι το 19ο αιώνα. Την έκθεση που διαρκεί από 23 Οκτωβρίου 2009 έως 26 Νοεμβρίου 2009, συνδιοργανώνουν το Μουσείο Φωτογραφίας «Χρήστος Καλεμκερής» του Δήμου Καλαμαριάς, η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών και ο Δήμος Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο των 44ων Δημητρίων.

Η Θεσσαλονίκη από τη θάλασσα
Ατσαλογραφία επιχρωματισμένη 21 x 13 εκ.
Από το βιβλίο Family Bible, Λονδίνο 1835

«…Τα χαρακτικά που παρουσιάζονται στο παρόν βιβλίο καλύπτουν την κλασική περίοδο της εγχάρακτης απεικόνισης, από τα τέλη του 15ου αιώνα μέχρι το πέρας του 19ου. Χαρακτικά του 20ού αιώνα δεν έχουν συμπεριληφθεί, μολονότι οι συμπράττοντες συλλέκτες διαθέτουν και τέτοια στις συλλογές τους. Τα χαρακτικά του βιβλίου έχουν κατανεμηθεί στις ακόλουθες επτά θεματικές ενότητες: Χάρτες και λιμενοδείκτες, Απόψεις της πόλης ιδίως από το θαλάσσιο μέτωπό της, Ενδυμασίες των ανθρώπων της, Μνημεία και αρχιτεκτονικά σχέδια ναών της, Σημαντικά γεγονότα, Προσωπικότητες της πόλης και Σκηνές καθημερινής ζωής. Σημειωτέον ότι αρκετά από τα μνημεία αυτά, κάποια μάλιστα ιδιαίτερα σημαντικά, δεν υπάρχουν πια, όπως η κιονοστοιχία με τα οκτώ αγάλματα των Μαγεμένων (Las Incantadas), η Χρυσή Πύλη (Πύλη του Αντωνίου και του Οκταβίου), το παραθαλάσσιο, το δυτικό, το ανατολικό τείχος της πόλης, το περιτείχισμα του Λευκού Πύργου, οθωμανικοί μιναρέδες.

Ένδυμα Θεσσαλονικιάς κόρης
Χαλκογραφία επιχρωματισμένη 21 x 27 εκ.
Από το βιβλίο του Thomas Jefferys,

Les Costumes Anciens et Modernes du Monde
Λονδίνο 1757

Τα περισσότερα από τα χαρακτικά αυτά ήσαν ένθετα μέσα σε περιηγητικά ή εγκυκλοπαιδικά βιβλία ή αποτυπώθηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες, ιδίως του 19ου αιώνα. Η εκτύπωσή τους σε περισσότερα αντίτυπα, περιορισμένου πάντως αριθμού, έχει γίνει με τους γνωστούς τρόπους χάραξης ζωγραφικών σχεδίων σε μήτρες από διάφορα υλικά, με τεχνικές επιλογές όπως η ξυλογραφία, η χαλκογραφία, η λιθογραφία, η ατσαλογραφία, η χρωμολιθογραφία, η ψευδαργυρογραφία. ΄Ηδη από τα μέσα του 19ου αιώνα, αντί του κλασικού ζωγραφικού σχεδίου, ως βάση για εγχάρακτη απεικόνιση άρχισε να χρησιμοποιείται ολοένα ευρύτερα η φωτογραφία, αρχικά με την τεχνική της ξυλογραφίας και λίγο αργότερα με ψευδαργυρογραφία (τσιγγογραφία), η οποία διέθετε έτσι πολύ μεγαλύτερη απεικονιστική ακρίβεια. Η περίοδος αυτή, λοιπόν, εκτός των άλλων, σημαδεύεται από μία σπουδαία καμπή ως προς τη σταδιακή επικράτηση της φωτογραφίας σε έντυπη μορφή, σε εφημερίδες, βιβλία, εγκυκλοπαίδειες.

Η σκηνή του φόνου των Προξένων Γαλλίας (Moylin)
και Γερμανίας (Abbot) στη Θεσσαλονίκη. Το φονικό έγινε στην πλατεία του Ωρολογίου, μπροστά στο Σαατλή τζαμί, κοντα στο παλαιό Διοικητήριο. Το Σαατλή τζαμί κάηκε στην πυρκαγιά του 1917. Ξυλογραφία 15 x 21 εκ. από την εφημερίδα The Illustrated London News Μάιος 1876

Πολλά από αυτά τα χαρακτικά έχουν επιχρωματισθεί σε πολύ μεταγενέστερο χρόνο. Ικανός αριθμός από αυτά διαθέτουν, εκτός από ιστορική σπουδαιότητα, και εικαστική αξία διόλου αμελητέα [...]Οι χώρες της προέλευσής τους είναι η Γερμανία, η Ιταλία, η Αγγλία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Ρωσία. Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι και η ίδια η Θεσσαλονίκη στάθηκε πρωτοπόρος σε αυτό το είδος τέχνης, χωρίς όμως περαιτέρω συνέχεια. Ήδη στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα στην πόλη λειτούργησε τυπογραφείο, ίσως το πρώτο στη Βαλκανική Χερσόνησο, από Εβραίους ισπανικής προέλευσης και ορισμένα από τα εκδοθέντα τότε βιβλία ήταν διακοσμημένα με χαρακτικά έργα, εξαιρετικά δυσεύρετα σήμερα.

Πάνω: Η μεγάλη πυρκαγιά της 4ης Σεπτεμβρίου 1890
στην αγορά της Θεσσαλονίκης. Κάτω: Άποψη της πόλης
και του κόλπου κατά το δειλινό, από το ύψος ενός μιναρέ. Ξυλογραφία ολοσέλιδη επιχρωματισμένη 22 x 21 εκ. και 22 x 9,5 εκ. αντίστοιχα. Από τη γαλλική εφημερίδα Le Mondé Illustré, 1890

Στους Νέους Χρόνους το ενδιαφέρον Ευρωπαίων για την πόλη της Θεσσαλονίκης προκλήθηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 17ου αιώνα, με ζητούμενο μήπως θα ήταν δυνατόν να αναληφθεί στρατιωτική δράση εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ιδίως από τη Γαλλία, για την κατάληψη της πόλης και της ενδοχώρας της. Ένα από τα στοιχεία που έλκυσαν ακολούθως το ενδιαφέρον αλλοδαπών περιηγητών ήταν ο έντονος πολυπολιτισμικός χαρακτήρας της Θεσσαλονίκης και αντίστοιχα η εντυπωσιακή συμπαράταξη αρχιτεκτονικών ρυθμών με διαφορετικούς πολιτισμικούς ορίζοντες.»

(Από το προλογικό σημείωμα των συλλεκτών

Γιώργου Πατιερίδη και Κώστα Σταμάτη)

Πέρα από τον κατάλογο, έχει εκδοθεί και φάκελος με σαράντα τέσσερα πολυτελή μονόφυλλα χαρακτικά της Θεσσαλονίκης από τον 15ο έως και τον 19ο αιώνα, ο οποίος πωλείται χωριστά στην τιμή των 20.23 €

ΑΓΑΠΗ ΜΟΛΥΒΙΑΤΗ-ΒΕΝΕΖΗ

Αγάπη Μολυβιάτη-Βενέζη
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΔΕΚΑ ΗΜΕΡΩΝ
ΑΪΒΑΛΙ (ΚΥΔΩΝΙΕΣ) 1922

Επιμέλεια: Ελένη Σαριόγλου-Scott
Αθήνα, Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο 2007
222 σελ., τιμή πανόδετου 16.00 €
Τιμή χαρτόδετου 12.00 €, έκπτωση 20%
Τελική τιμή πανόδετου 12.80 €
Τελική τιμή χαρτόδετου 9.60 €


« Χρονικό μιας τραγωδίας. Και χρονικό ενός ανθρώπινου μεγαλείου… Έτσι θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε το κείμενο αυτό, της Αγάπης Μολυβιάτη-Βενέζη. Κείμενο γραμμένο με αίμα καρδιάς. Κείμενο, που μέσα από τα σκοτάδια και τις φλόγες· μέσα από τον τρόμο και τους αναρίθμητους θανάτους της Μικρασιατικής Καταστροφής, υψώνει μπροστά μας, σαν μακρόμισχο κρίνο, λουσμένο άσπιλο φως, τη μορφή ενός ανθρώπου. Τη μορφή ενός νέου ─στην ηλικία─ Τούρκου.

Μορφή ικανή να διδάξει τους μεγαλόσχημους του κόσμου κάτι σημαντικό: ότι αυτά τα μυριοπροδομένα ιδανικά της αγάπης και του σεβασμού προς τους άλλους, τα έκαμε πράξη κάποιος που είχε λόγους σοβαρούς, και ισχυρές δικαιολογίες, να μην τα σεβασθεί.

Και εδώ υπάρχει το “παράδοξο” αυτής της εκπληκτικής ιστορίας, που αφηγείται η ποιήτρια Αγάπη Μολυβιάτη-Βενέζη, με τον συγκινημένο, παλλόμενο, λόγο της. Λόγο που συγκλονίζει και αναγεννά.

Μαζικός ξεριζωμός από τα Μικρασιατικά παράλια το 1922
(Αρχείο Ε. Λ. Ι. Α.)

[…] Κάτι ακόμη: Η συγγραφέας δεν κάνει, εδώ, τέχνη. Θυμάται μονάχα. Και κάνει τις μνήμες της μνήμες ─εκ βαθέων─ πνευματικό κεφάλαιο, ικανό να ρίξει φως στα ερέβη της παγκόσμιας ψυχής. Κεφάλαιο προορισμένο, απ’ το αντικείμενό του, να συμβάλλει και αυτό, από την πλευρά του, στη συνεννόηση των λεγόμενων "λογικών όντων". Δηλαδή, στη συμφιλίωση όλων μας που ζούμε την κόλαση του μίσους, ενώ πλάι μας βρίσκεται ο παράδεισος της αγάπης. Και περιμένει, με ανοιχτές, όλες τις πύλες του, εμάς.»

(Κριτική εισαγωγή
Στέλιος Αρτεμάκης)

Γράμματα χωρίς Παραλήπτη
Letters never Received

Σκηνοθεσία: Ηλίας Δημητρίου
Μουσική: Ευανθία Ρεμπούτσικα
Αθήνα, Ελληνικό Λογοτεχνικό & Ιστορικό Αρχείο -

Ειρήνη Σαρίογλου Scott 2007
42’, έγχρωμο, τιμή 10.00 €, έκπτωση 20%

Τελική τιμή 8.00 €


Με αφορμή τη συμπλήρωση 85 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε. Λ. Ι. Α.) κυκλοφόρησε το 2007 σε DVD το παρόν ιστορικό ντοκιμαντέρ, βασισμένο στο βιβλίο της Αγάπης Μολυβιάτη-Βενέζη με επιμέλεια της ιστορικού Ειρήνης Σαρίογλου-Scott. Μέσα από προφορικές μαρτυρίες και εικόνες παρουσιάζεται η ιστορία της διάσωσης της συγγραφέως από τον Τούρκο Kemalettin, που δεν δίστασε να διακινδυνεύσει ζωή και καριέρα προσπαθώντας να απελευθερώσει τον αιχμάλωτο αδελφό της Ηλία Βενέζη.

Η Αγάπη Μολυβιάτη-Βενέζη γεννήθηκε στο Αϊβαλί το 1900 (Κυδωνίες της Μικράς Ασίας) και πέθανε το 1995 στην Αθήνα. Είναι μια από τις πέντε κόρες του Μιχαήλ και της Βασιλικής Μέλλου-Βενέζη. Αμέσως μετά τη Μικρασιατική καταστροφή (Σεπτέμβριος 1922), η οικογένεια Βενέζη καταφεύγει στη Μυτιλήνη.

Σύζυγος του Κυδωνιάτη Γεωργίου Μολυβιάτη, η Αγάπη Μολυβιάτη-Βενέζη απέκτησε δυο γιούς, τον Πέτρο ─μετέπειτα Υπουργό Εξωτερικών─ και τον Αντώνη. Παράλληλα συνέχισε την λαμπρή πορεία της σαν ποιήτρια και λογοτέχνιδα. Το 1976 εξέδωσε την πρώτη της ποιητική συλλογή Το πρόσωπο της ζωής και δυο χρόνια αργότερα τα Σονέτα, για τα οποία απέσπασε εξαιρετικές κριτικές από κορυφαίους ποιητές και λογοτέχνες της εποχής. Τα 1981 εξέδωσε Το Χρονικό των Δέκα Ημερών, το οποίο έλαβε το Α΄ Βραβείο Ειρήνης και Φιλίας Αμπντί Ιπεκτσί και το Α΄ Βραβείο Εστίας Νέας Σμύρνης. Επανεκδόθηκε το 1986. Το 2005 μεταφράστηκε και εκδόθηκε στα τουρκικά.

ΜΙΕΤ & ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Τσιμισκή 11) διατίθενται οι εκδόσεις του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Για τον πλήρη κατάλογο των εκδόσεων του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, πατήστε εδώ http://www.filmfestival.gr/default.aspx?page=695&item=8&mode=1

ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΥ BEAT PRESSER

WERNER HERZOG

Ο κινηματογράφος οφείλει να είναι σωματική άσκηση

Βιβλιοπωλείο ΜΙΕΤ, Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη
Εγκαίνια: Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2009,

ώρα 13:30

Διάρκεια: 13 Νοεμβρίου - 21 Νοεμβρίου 2009

Ο Ελβετός φωτογράφος Beat Presser δούλεψε σε τρεις ταινίες του Βέρνερ Χέρτσογκ, Φιτσκαράλντο (1982), Cobra Verde (1987), και Ανίκητος (2001). Αποτυπώνει με επιτυχία τη σωματική διάσταση της δουλειάς του Χέρτσογκ, απεικονίζοντας τον σκηνοθέτη εν κινήσει, καθώς τρέχει και δίνει οδηγίες. Παθιασμένος δημιουργός και κινητήρια δύναμη των ταινιών του, υποστηρίζει ότι για να είναι μια εικόνα πιστευτή πρέπει να την έχεις βιώσει, διαδικασία που τον οδηγεί στα όρια της αντοχής του. Ο Χέρτσογκ περιγράφει τη σκηνοθεσία σαν "αθλητική δουλειά". Η έκθεση παρουσιάζει 50 φωτογραφίες, εκ των οποίων οι 12 προέρχονται από το αρχείο της Film GmbH.


Ο Βέρνερ Χέρτσογκ γεννήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1942 στο Μόναχο. Οι γονείς του ήταν χωρισμένοι. Μεγάλωσε με τη μητέρα και τα δύο αδέλφια του στα βουνά της Άνω Βαυαρίας. Το 1953 η οικογένεια μετακόμισε σε μια πανσιόν στο Μόναχο, όπου ο Χέρτσογκ πρωτοσυνάντησε τον νέο Κλάους Κίνσκι, ο οποίος έζησε εκεί για 3 μήνες. Ο Χέρτσογκ τέλειωσε το σχολείο το 1961 και ξεκίνησε σπουδές φιλολογίας, ιστορίας και θεάτρου. Συνεχίζει τις σπουδές του στο Πίτσμπουργκ. Αυτοδίδακτος, ολοκλήρωσε την πρώτη ταινία του το 1962 και το 1963 ίδρυσε τη δική του εταιρία παραγωγής. Η πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους, Σημάδια ζωής (1968), απέσπασε το Πρώτο Γερμανικό Bραβείο Kινηματογράφου και την Αργυρή Άρκτο πρώτης ταινίας.

Ταινίες όπως Αγκίρε, η οργή του θεού (1972) και Tο Αίνιγμα του Κάσπαρ Χάουζερ (1974) εξασφάλισαν τη διεθνή του φήμη. Παρ’ όλα αυτά, ειδικά στη Γερμανία οι ταινίες του παρέμειναν αμφισβητούμενες. Το 1978 ο Χέρτσογκ ξεκίνησε στενή συνεργασία με τον Κλάους Κίνσκι και οι ταινίες που έκαναν μαζί, Noσφεράτου, Το φάντασμα της νύχτας και Βόιτσεκ, τους έκαναν γνωστούς ακόμα και στη Γερμανία. Το φιλόδοξο σχέδιο του Φιτσκαράλντο (1982) έκανε θραύση, ειδικά λόγω των δυσμενών συνθηκών παραγωγής στο Περού. Αναπτύχθηκε σιγά σιγά η δημόσια αντίληψη για τον Χέρτσογκ ως αδίστακτο και εκκεντρικό σκηνοθέτη.

Από το 1969 ο Χέρτσογκ γύρισε πάνω από είκοσι τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ. Ακόμα και σ’ αυτόν τον τομέα, το ενδιαφέρον του εστιάζεται σε ασυνήθιστες ιστορίες ανά τον κόσμο. Από το 1986 σκηνοθετεί με επιτυχία μια σειρά από όπερες. Ο Βέρνερ Χέρτσογκ ζει στο Λος Άντζελες.

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ / FILMOGRAPHY

• Herakles / Ηρακλής (1962)
  
  
• Spiel im Sand / Παιχνίδι στην άμμο / Game in the Sand (1964)
  


• Die beispiellose Verteidigung der Festung Deutschkreuz / Η πρωτοφανής άμυνα του οχυρού

• Ντόϊτσκροιτς / The Unprecedented Defense of the Fortress Deutschkreuz (1966)
  


• Letzte Worte / Τελευταίες λέξεις / Last Words (1968)
  


• Lebenszeichen / Σημάδια ζωής / Signs of Life (1968)
  


• Massnahmen gegen Fanatiker-Μέτρα εναντίον των φανατικών / Precautions against Fanatics (1969)
  


• Die fliegenden Ärzte von Ostafrika / Οι ιπτάμενοι γιατροί της Ανατολικής Αφρικής / The Flying Doctors of East Africa (1969)
  

• Fata Morgana (1970)
  

• Auch Zwerge haben klein angefangen / Ακόμα και οι νάνοι ξεκίνησαν μικροί / Even Dwarfs Started Small (1970)
  


• Behinderte Zukunft / Ανάπηρο μέλλον / Handicapped Future (1971)
  


• Land des Schweigens und der Dunkelheit / Χώρα της σιωπής και του σκότους / Land of Silence and Darkness (1971)
  


• Aguirre, der Zorn Gottes / Αγκίρε, η οργή του θεού / Aguirre, the Wrath of God (1972)
  


• Die Grosse Ekstase des Bildschnitzers Steiner / Η μεγάλη έκσταση του ξυλογλύπτη Στάινερ / The Great Ecstasy of Woodcarver Steiner (1973)
  


• Jeder für sich und Gott gegen alle / Το αίνιγμα του Κάσπαρ Χάουζερ / The Enigma of Kaspar Hauser (1974)
  

• Herz aus Glas / Καρδιά από γυαλί / Heart of Glass (1976)
  Stroszek / Στρότσεκ (1976)
  


• Mit mir will keiner spielen / Κανείς δεν θέλει να παίξει μαζί μου / No One Will Play with Me (1976)
  


• How Much Wood Would a Woodchuck Chuck / Άσπρη πέτρα ξέξασπρη (1976)
  
  
• La Soufrière (1977)
  


• Nosferatu-Phantom der Nacht / Noσφεράτου, το φάντασμα της νύχτας / Nosferatu: the Vampyre (1978)
  

• Woyzeck / Βόιτσεκ (1979)
  

• Glaube und Währung / Πίστη και χρήμα / God’s Angry Man (1980)
  


• Huie’s Predigt / Το κήρυγμα του Χιούι / Huie’s Sermon (1980)
  


• Fitzcarraldo / Φιτσκαράλντο (1982)
  


• Ballade vom kleinen Soldaten / Η μπαλάντα του μικρού στρατιώτη / Ballad of the Little Soldier (1984)
  


• Gasherbrum-Der leuchtende Berg / Η σκοτεινή λάμψη των βουνών Γκάσερμπρουμ / The Dark Glow of the Mountains (1984)
  


• Wo die grünen Ameisen träumen / Εκεί που ονειρεύονται τα πράσινα μυρμήγκια / Where the Green Ants Dream (1984)
  


• Portrait Werner Herzog / Πορτραίτο του Βέρνερ Χέρτσογκ (1986)
  


• Cobra Verde (1987)
  


• Les Francais vus par...: Les Gaulois / Οι Γάλλοι έτσι όπως τους είδαν…: Οι Γαλάτες (1988)
  
  
• Wodaabe-Die Hirten der Sonne / Ουοντάαμπε, οι βοσκοί του ήλιου / Wodaabe: Herdsmen of the Sun (1989)
  


• Echos aus einem düsteren Reich / Απόηχοι μιας ζοφερής αυτοκρατορίας / Echoes from a Sombre Empire (1990)
  


• Jag Mandir. Das exzentrische Privattheater des Maharadjah von Udaipur / Τζαγκ Μαντίρ: το εκκεντρικό ιδιωτικό θέατρο του Μαχαραγιά του Ουνταϊπούρ / Jag Mandir: The Eccentric Private Theater of the Maharaja of Udaipur (1991)
  
  
• Schrei aus Stein / Κραυγή της πέτρας / Scream of Stone (1991)
  


• Film Lesson / Μάθημα κινηματογράφου (1991)
  


• Lektionen in Finsternis / Μαθήματα στο σκοτάδι / Lessons of Darkness (1992)
  


• Glocken aus der Tiefe / Καμπάνες από τα βάθη / Bells from the Deep (1993)
  


• Die Verwandlung der Welt in Musik / Η μεταμόρφωση του κόσμου σε μουσική / The Transformation of the World into Music (1994)
  


• Gesualdo-Tod für fünf Stimmen / Τζεζουάλντο, θάνατος για πέντε φωνές / Gesualdo: Death for Five Voices (1995)
  


• Flucht aus Laos / Ο μικρός Ντίτερ θέλει να πετάξει / Little Dieter Needs to Fly (1997)
  


• Julianes Sturz in den Dschungel / Η Γιουλιάνε πέφτει στη ζούγκλα / Wings of Hope (1999)
  


• Mein liebster Feind-Klaus Kinski / Ο καλύτερος εχθρός μου / My Best Fiend (1999)
  


• Gott und die Beladenen / Δαίμονες και Χριστιανοί στο Νέο Κόσμο / Christ and Demons in New Spain (1999)
  

• Invincible / Ανίκητος (2000)
  

• Pilgrimage / Προσκύνημα (2001)
  


• Ten Minutes Older: The Trumpet - Ten Thousand Years Older / Δέκα χιλιάδες χρόνια μεγαλύτερος (2001)
  


• Wheel of Time / Ο τροχός του χρόνου (2003)
  


• The White Diamond / Το άσπρο διαμάντι (2004)
  


• Grizzly Man (2005)
  


• The Wild Blue Yonder (2005)
  


• Rescue Dawn / Η αυγή της απόδρασης (2006)
  


• Encounters at the End of the World / Συναντήσεις στο τέλος του κόσμου (2007)
  
  
• Bad Lieutenant: Port of Call New Orleans / Διαφθορά στη Νέα Ορλεάνη (2009)
  
  
• La bohème / Λα μποέμ (2008)
  
  
• My Son, My Son, What Have Ye Done / Γιε μου, γιε μου, τι έκανες; (2009)

Επιμέλεια: Μάριον Ιγγλέση

Συνδιοργάνωση: 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ινστιτούτο Γκαίτε και Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

Η έκθεση θα λειτουργεί με το εξής ωράριο: Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00-15:00, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00-21:00, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2310 288.036, fax: 2310 226.460
Email: bookstore-thessaloniki@miet.gr
http://www.miettsimiski11.blogspot.com

50ό ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ & ΜΙΕΤ

Έκθεση φοιτητών των Σχολών Καλών Τεχνών της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Φλώρινας, με ευκαιρία τα 50 χρόνια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, βίντεο και κατασκευές

Μορφωτικό 'Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης / Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης (Βασ. Όλγας 108). Εγκαίνια: Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2009, ώρα 14:30.
Διάρκεια:13 Νοεμβρίου 2009 - 20 Δεκεμβρίου 2009


«Για να παραμείνει ο κινηματογράφος ζωντανός θα έπρεπε να επινοεί τα πάντα από την αρχή.»

Ζαν Ρενουάρ


Το να επινοείς τα πάντα από την αρχή είναι δύσκολη υπόθεση. Είναι ταυτόχρονα και η πιο αναγκαία συνθήκη δημιουργίας σε μια εποχή παγκόσμιας γενικευμένης κρίσης που θέτει σε αμφισβήτηση ακόμη και την ίδια την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Σήμερα περισσότερο από ποτέ έχουμε την ανάγκη να ξανασκεφτούμε τα πάντα από την αρχή. Να σκεφτούμε τον κινηματογράφο και τον κόσμο από την αρχή. Να σκεφτούμε τον εαυτό μας από την αρχή. Αυτό είναι και το αίτημα ενός φεστιβάλ που γιορτάζει την επέτειο μισού αιώνα ζωής.

Φέτος το 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης γιορτάζει θέτοντας ξανά ερωτήματα που αφορούν τη φύση και τον ρόλο του κινηματογράφου. Τα διαχρονικά λόγια του Ζαν Ρενουάρ, συνοψίζουν με τον καλύτερο τρόπο το σκεπτικό της επετειακής του διοργάνωσης.

Με κεντρικό σύνθημα το ερώτημα «Why cinema now?», το 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θέλει να αποτελέσει μια ριζική πρόταση. Μια αφορμή για σκέψη, διάλογο, επικοινωνία, διάδραση. Μια γιορτή διαφορετική που θα κορυφωθεί τον Νοέμβριο.

Στην ερώτηση απάντησαν πρώτα οι κινηματογραφιστές που έχουν επισκεφθεί το Φεστιβάλ από την ίδρυσή του, όπως οι Atom Egoyan, Abbas Kiarostami, Niki Karimi, Francis Ford Coppola, Wim Wenders, Yasmin Ahmad, Fatih Akin, Peter Greenaway, Nandita Das, Walter Salles, Nuri Bilge Ceylan, Kutlug Ataman. Οι απαντήσεις τους θα κυκλοφορήσουν σε μια ειδική έκδοση του 50ού Φεστιβάλ.

Στην ερώτηση απαντούν και οι «ομάδες πόλης» οι οποίες θα μετατρέψουν την ίδια τη Θεσσαλονίκη σε κινηματογράφο, κάνοντας μικρές κινηματογραφικές δράσεις στον δρόμο, πριν και κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ.

Τέλος, στην ερώτηση απαντούν οι φοιτήτριες και οι φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών με το δικό τους μέσον, χωρίς λόγια, με ισχυρότερη φωνή. Με θυμό, τρυφερότητα, χιούμορ, πόνο, ειρωνεία, λυρισμό, ένταση στην σύνθεση και στο χρώμα, η απάντηση τους είναι συνειρμική, μεταφορική, εκρηκτική, σατιρική, εσωστρεφής, επίκαιρη, φανταστική, σαφής, ή μας υπενθυμίζει απλώς ότι οφείλουμε να συνεχίσουμε τον προβληματισμό.

Τα πολιτικά γεγονότα, η οικονομική κρίση, το περιβάλλον, είχαν ως συνέπεια την απομυθοποίηση πολλών θεσμών. Στη θέση τους έμεινε ένα κενό: και τώρα τι; Ποιος ο ρόλος του καλλιτέχνη σε μια τέτoια περίοδο; Ποιος ο ρόλος του κινηματογράφου; Δεν θέλαμε να γιορτάσουμε τα 50 χρόνια του φεστιβάλ νοσταλγικά, αλλά ουσιαστικά, όχι με αναδρομή στο παρελθόν αλλά με προβολή στο μέλλον.

Ένα έργο του Δημήτρη Παπουτσάκη, το ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝ, συνοψίζει τη φετινή κατεύθυνση του Φεστιβάλ με την ερμηνεία της γνωστής σε όλους μας εικόνα των θερινών κινηματογράφων. Η φράση δραπετεύει από την αίθουσα και προβάλλεται σε διάφορα σημεία της πόλης, προκαλώντας ένταση και προσμονή.

Συνδιοργάνωση: 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

Επιμέλεια: Μάριον Ιγγλέση

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης / Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης (Βασιλίσσης Όλγας 108)

Η έκθεση θα λειτουργεί με το εξής ωράριο: 10:00-21:00, με ελεύθερη είσο­δο για το κοινό. Για ομαδικές επισκέψεις πρέπει να προηγείται συνεννόηση με το ΜΙΕΤ, τηλ. 2310 295.170-1.

Η ΧΩΡΑ ΤΟΥ MARLBORO ΚΑΙ Η ΧΛΙΑΡΗ ΑΓΡΙΑ ΔΥΣΗ

Εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου του Ηρακλή Παπαϊωάννου Η χώρα του Marlboro και η χλιαρή Άγρια Δύση (εκδόσεις ΄Αγρα) θα πραγματοποιηθεί στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Τσιμισκή 11) την Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2009, ώρα 8.00 μ.μ.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν: ο καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Λόης Παπαδόπουλος, ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Δημοσιογραφίας & Μ.Μ.Ε. του Α.Π.Θ. Γρηγόρης Πασχαλίδης και ο συγγραφέας.

Η Άγρια Δύση λειτούργησε τον 19ο αιώνα ως συμβολισμός του έσχατου συνόρου ανάμεσα στον επεκτατικό ανθρώπινο πολιτισμό και την παρθενική φύση. Οι φωτογραφίες των εξερευνητικών αποστολών της εποχής αποκάλυψαν στα μάτια του κοινού ένα τοπίο συχνά απόκοσμο και μεγαλειώδες. Καθόλου παράδοξα, η Άγρια Δύση παρέμεινε ενεργή ως μυθολογία ακόμη και όταν είχε πλέον αποικιστεί, κυρίως μέσα από την κινηματογραφική γενεαλογία του ουέστερν και την οικουμενική της διάδοση.

Ποιες ευαίσθητες χορδές αγγίζουν οι φωτογραφίες της πιο πετυχημένης εκστρατείας στην ιστορία της διαφήμισης με τα καταπράσινα λιβάδια και τα συναρπαστικά τοπία που ακροβατούν μεταξύ Αρκαδίας και Oυτοπίας; Πώς στρατολογούνται η τέχνη και η φωτογραφία, ο κινηματογράφος και η σύγχρονη ιστορία, για να οικοδομήσουν ένα χλιαρό εικονογραφικό ισοδύναμο της Άγριας Δύσης; Με ποιον τρόπο μας κατοικεί η ειδυλλιακή και ξένοιαστη χώρα του Marlboro και η αρρενωπή μορφή του σκληροτράχηλου καουμπόυ εδώ και μισόν αιώνα; Πώς ο κόσμος αυτών των φωτογραφιών επιχειρεί να εξελιχθεί παραμένοντας ίδιος;

Το δοκίμιο του Ηρακλή Παπαϊωάννου επιχειρεί να ερμηνεύσει αυτές τις φαινομενικά απλές φωτογραφίες και να καταδείξει ορισμένες αιτίες για την αξιοθαύμαστη αντοχή τους και τη διεισδυτικότητά τους στη συλλογική συνείδηση.


Ο Ηρακλής Παπαϊωάννου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1962. Σπούδασε Φυσική στο ΑΠΘ, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές φωτογραφίας στο New York University, ενώ είναι διδάκτωρ του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ. Από το 2001 εργάζεται ως επιμελητής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, ενώ το διάστημα 1994-2006 υπήρξε οργανωτικό στέλεχος του διεθνούς φεστιβάλ Photosynkyria. Έχει επιμεληθεί μεγάλο αριθμό εκθέσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει γράψει πολλά άρθρα, κείμενα και κριτικές για τη φωτογραφία.

Έχει εκδώσει τα λευκώματα Κοσμοτοπία (1994), Εκτός παιδιάς (2000). Στις φωτογραφικές εκδόσεις τις οποίες έχει επιμεληθεί περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων: Transphotometafores (2000)· Γιάννης Στυλιανού, Η διαυγής όραση και η ευγενής αντινομία (2002)· Κώστας Μπαλάφας, Τα αντίρροπα ρεύματα του Αχελώου (2002), Περι(γε)γραμμένοι κόσμοι (2004)· Δημήτρης Λέτσιος, Οδοιπορία στο φως και τη σκιά της Ελλάδας (2005), post-doc (2006)· Στέργιος Τσιούμας, Μια ανήσυχη βόλτα (2006), Ένας τόπος χωρίς τόπο (2007). Μετέφρασε τα έργα Περί φωτογραφίας της Susan Sontag (1994), Φωτογραφία, μια συνοπτική ιστορία του Ian Jeffrey (1997) και το Για μια φιλοσοφία της φωτογραφίας του Villem Flusser με τον Ingo Duennebier (1998).

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΞΑΝΘΗΣ

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ

ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΞΑΝΘΗΣ
RELIGIOUS MONUMENTS
IN THE PREFECTURE OF XANTHI

Επιστημονική επιμέλεια: Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας

Μετάφραση: Andrew Watson,

π. Φίλιππος Ζυμάρης

Φωτογραφίες: Δήμος Κουκλάς

Σχέδια: Κωνσταντίνα Λαντίτσου
Ξάνθη, Ιερά Μητρόπολις Ξάνθης και Περιθεωρίου - Μουφτεία Ξάνθης 2009
303 σελ., δίγλωσσο (ελληνικά - αγγλικά)
Τιμή 40.00 €, στο βιβλιοπωλείο μας 36.00 €

H δίγλωσση αυτή έκδοση αποτελεί μια προσπάθεια συστηματικής καταγραφής της θρησκευτικής κληρονομιάς της περιοχής της Ξάνθης. Αναδεικνύει τα χριστιανικά ─ορθόδοξα, ρωμαιοκαθολικά και αρμενικά─, τα μουσουλμανικά και τα εβραϊκά μνημεία του νομού, τεκμηριώνοντας έτσι τη μακρόχρονη ειρηνική συνύπαρξη των τριών μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών στην περιοχή. Μετά από μια εκτενή ιστορική εισαγωγή, παρουσιάζονται τα μνημεία με όλα τα διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία, πορίσματα επιτόπιων ερευνών και αρχαιολογικών ανασκαφών και με όσο το δυνατόν ολοκληρωμένη βιβλιογραφία.

Σ’ αυτό τον τόμο συνεργάστηκαν οι: Γεώργιος Βογιατζής, Βασιλική Γεωργιάδου, Δημήτριος Κασαπίδης, Φωκίων Κοτζαγεώργης, αρχιμανδρίτης Παντελεήμων (Σταύρος) Μουτάφης, Ιωάννης Μπακιρτζής, Εμίν Σερήφ, Γιασάρ Σερήφ-Δαμάντογλου, Διονύσιος Τσεντικόπουλος, Χριστόφορος Χατζίδης.

Το πλούσιο φωτογραφικό υλικό προέρχεται από τη συλλογή του Δημήτρη Μαυρίδη, της Εριφύλης Κοντοπούλου, του Δημήτρη Κασαπίδη, από την Αρμένικη Κοινότητα Ξάνθης, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδας, τους Γιώργο Μυτακίδη, Νίκο Κόκκα και από τα βιβλία: Καλλίντζη - Τερζοπούλου - Ζήκος - Δαδάκη, Άβδηρα-Πολύστυλον, 1998 και Π. Α. Γεωργαντζής, Ξάνθη. Η κυρά της Θράκης, 1991.

 Άποψη της Μονής Παναγίας Αρχαγγελιωτίσσης
σε φωτογραφία των αρχών του 20ου αιώνα

«Τα πολιτιστικά μνημεία αποτελούν έκφραση του τρόπου ζωής μιας κοινωνίας, των αναζητήσεων και επιτευγμάτων της σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, ταυτόχρονα όμως αποτελούν και πολύτιμη παρακαταθήκη για τις μεταγενέστερες γενιές. Ειδικότερα, τα θρησκευτικά μνημεία εκφράζουν τις θρησκευτικές ανάγκες και αναζητήσεις συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων αλλά και τις πολιτιστικές κατευθύνσεις τους, οι οποίες αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού εκφράζουν μία δυναμική με εξαιρετική εμβέλεια μέσα στο χρόνο και παραμένουν ζωντανές στο παρόν.

 Αχριάν Τζαμί
Εσωτερική άποψη

Τα χριστιανικά, μουσουλμανικά και εβραϊκά θρησκευτικά μνημεία που έχουν διασωθεί στο νομό Ξάνθης, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται σε λειτουργία ως κέντρα λατρείας και προσευχής, αποτελούν ζωντανές μαρτυρίες της θρησκευτικής και πολιτιστικής ιστορίας της περιοχής. Βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την περιοχή με ιδιαίτερη πυκνότητα στους οικισμούς που διαδραμάτισαν σημαίνοντα ιστορικό ρόλο τόσο κατά τη βυζαντινή όσο και κατά την οθωμανική περίοδο. Πρόκειται για μνημεία που βρίσκονται στο Πολύστυλο (Άβδηρα-Μπουλούστρα), στην Ξάνθη (Ξάνθεια) και στη Γενισέα (Γενιτζέ Ι Καρασού). Δεν λείπουν όμως μνημεία και στη βόρεια ορεινή περιοχή του νομού, όπου σήμερα κυριαρχούν τα μουσουλμανικά· αν και διασώζονται και ερείπια χριστιανικών ναών, σπαράγματα και τεκμήρια της ιστορικής πορείας της περιοχής.

Το κατεδαφισμένο σήμερα κτήριο
της Συναγωγής της Ξάνθης

Η μελέτη των θρησκευτικών μνημείων του νομού Ξάνθης έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί προάγει τη γνώση μας για την ιστορία της τέχνης του ευρύτερου χώρου της Θράκης, καθώς στα μνημεία αυτά αποτυπώνεται μία πολυκύμαντη ιστορική διαδρομή. Παράλληλα, αναδεικνύει και άλλες παραμέτρους πολιτιστικές και θρησκευτικές, οι οποίες σχετίζονται με τη συνύπαρξη των θρησκευτικών ομάδων στην περιοχή και την προσφορά τους στην πνευματική και πολιτιστική πρόοδο της περιοχής.

 Η Μαντολινάτα της Αρμενικής Κοινότητας
στα τέλη της δεκαετίας του 1920

Είναι σήμερα γενικά αποδεκτό ότι τα θρησκευτικά μνημεία, πέρα από τη βασική τους χρήση ως τόποι λατρείας και προσευχής, λειτούργησαν στο παρελθόν και λειτουργούν μέχρι σήμερα ως παιδευτικά και πολιτιστικά κέντρα, ενώ επίσης αποτέλεσαν πυρήνες της πολεοδομικής συγκρότησης και σχεδιασμού των πόλεων και των οικισμών, αλλά και κέντρα της ιστορίας και της τέχνης. Τα θρησκευτικά μνημεία που σώζονται σήμερα μέσα στα διοικητικά όρια του νομού Ξάνθης προσφέρουν απτή μαρτυρία του πολιτισμού της θρησκευτικότητας και ταυτόχρονα αποτελούν τεκμήρια της πολυκύμαντης ιστορίας της περιοχής από την παλαιοχριστιανική και βυζαντινή περίοδο μέχρι την απελευθέρωση της Ξάνθης τον Οκτώβριο του έτους 1919. Τα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν αλλά και φυσικές καταστροφές, όπως συχνές πυρκαγιές και οι καταστρεπτικοί σεισμοί του έτους 1829, αποτελούν την κύρια αιτία της καταστροφής των μνημείων της Ξάνθης…»

(Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας
από τα προλεγόμενα του βιβλίου)

 Ο τεκκές Κιουτουκλού Μπαμπά
Χωριό Σέλινο. Εξωτερική άποψη

Ο Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας γεννήθηκε στην Πάτρα. Σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Βυζαντινολογία στο Πανεπιστήμιο Βιέννης. Είναι διδάκτορας Θεολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Βυζαντινολογίας του Πανεπιστημίου Βιέννης. Υπηρετεί ως θεολόγος στο 4ο Ενιαίο Λύκειο Ξάνθης.

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ
ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ
(15ος-20ος αιώνας)
Ανθολόγιο από τη Συλλογή

του Δημητρίου Κοντομηνά

 Εισαγωγή - σχόλια: Ιόλη Βιγγοπούλου
Σχεδιασμός - επιμέλεια έκθεσης:

Κωνσταντίνος Σπ. Στάικος
Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Κότινος 2005
148 σελ., τιμή 20.00 €
Στο βιβλιοπωλείο μας 17.00 €

 Πρόκειται για τον κατάλογο ομότιτλης έκθεσης που φιλοξενήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη (8/2-6/3/2005). Στην έκθεση παρουσιάστηκαν 140 τίτλοι βιβλίων, από τη συλλογή του Δημήτρη Κοντομηνά, που περιέχουν τις προσωπικές καταγραφές των ταξιδιωτών που βρέθηκαν στους ιστορικούς τόπους του Ελληνισμού, από την Κάτω Ιταλία μέχρι και τη Μαύρη Θάλασσα.

 Ο F. C. H. L. Pouqueville (1770-1838), έργο του L. Dupre
Προμετωπίδα, λιθογραφία, 28,5 x 21,5 εκ.

«Τα βιβλία που παρουσιάζονται στην έκθεση με τον τίτλο Ο ελληνικός κόσμος μέσα από το βλέμμα των περιηγητών (15ος-20ός αιώνας) αποτελούν ανθολόγιο από τη συλλογή του Δημήτρη Κοντομηνά και επιλέχθηκαν με γνώμονα να αποτελέσουν ανεξάρτητες ενότητες, που προβάλλουν διαχρονικά το ενδιαφέρον του πνευματικού κόσμου της Δύσης κυρίως.

Η συγκρότηση κάθε βιβλιοθήκης, κάποια δεδομένη στιγμή, αντιπροσωπεύει όχι μόνο τον βίο και τα έργα του δημιουργού της, αλλά, είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο, μια γενικότερη στάση ζωής.

Η Ζωοδόχος Πηγή με τα θαυματουργά ψάρια, το Μπαλουκλί στην Κωνσταντινούπολη, χάραξη σε ατσάλι, 18,5 x 14 εκ.

Η βιβλιοθήκη του Δ. Κοντομηνά στις αρχές της δεκαετίας του '80 δεν αποτελούσε παρά μια συλλογή βιβλίων που εξυπηρετούσαν μάλλον τα γενικότερα εγκυκλοπαιδικά του ενδιαφέροντα και τα ειδικά θέματα που περιστρέφονταν γύρω από τις επαγγελματικές του ενασχολήσεις. Περίπου δέκα χρόνια αργότερα, γύρω στο 1992, η βιβλιοθήκη του εμπλουτίστηκε με μια ιδιαίτερα σημαντική συλλογή, τουλάχιστον 400 τίτλους, το κύριο σώμα της οποίας απαρτιζόταν από περιηγητικά βιβλία, ενώ ένας σχετικά μικρός αριθμός αφορά εκδόσεις αρχαίων Ελλήνων και Βυζαντινών συγγραφέων αλλά και κλασικά έργα της ιστορίας του βυζαντινού πολιτισμού, όπως του Ch. Diehl και του G. Schlumberger.

 Ελληνίδα από τη νήσο του Μαρμαρά, Προποντίδα
Χαλκογραφία-ακουατίντα, 26 x 36 εκ.

[...] Ανάμεσα στο πλούσιο βιβλιολογικό υλικό δεν ξεχωρίζει κανείς μόνο τα "κλασικά" περιηγητικά βιβλία, όπως των Clarke, Dodwell, Haygarth, Pococke, Drummond, Spon, Wheler, Dapper, Le Bruyn και άλλων, αλλά και ομάδες βιβλίων με φιλελληνικά θέματα, όπως και κείμενα γύρω από την κλασική γεωγραφία και την περιηγητική λογοτεχνία. Μεταξύ αυτών διακρίνει κανείς, σε πολλές εκδόσεις, τον Τηλέμαχο του Fenelon και τον Ανάχαρση του αββά Barthelemy, την Περιήγηση της Οικουμένης του Διονυσίου Περιηγητή και τη Γεωγραφία του Στράβωνα (σε πολλές και σπάνιες εκδόσεις), αλλά και τον Ανάπλου του Νεάρχου (ναυάρχου του Μ. Αλεξάνδρου), όπως και τον Περίπλου του Μαρκιανού από την Ηράκλεια. Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα τμήματα της βιβλιοθήκης περιλαμβάνει γαλλικά δοκίμια πολιτικών των αρχών του 20ού αιώνα, τα οποία αντανακλούν την αλλαγή της στάσης της Γαλλίας απέναντι στην Ελλάδα κατά την περίοδο πριν από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Φιλελληνικά φυλλάδια και βιβλίδια δεν λείπουν από την συλλογή, καθώς και άλλα της εποχής του ρομαντισμού ─ ας μνημονεύσουμε εδώ την Προσευχή στην Ακρόπολη του E. Renan.

Εγχάρακτη σελίδα τίτλου

Σήμερα η βιβλιοθήκη αυτή, με τους 900 τίτλους και τους 1500 τόμους της, αντιπροσωπεύει μια από τις σημαντικότερες γνωστές ιδιωτικές συλλογές, εμπεριέχοντας μεγάλο αριθμό βιβλίων τα οποία εντάσσονται σε μια βιβλιογραφική αντίστοιχη θεματική για πρώτη φορά...»

Προς τον αναγνώστη
Κωνσταντίνος Σπ. Στάικος
(Από τον κατάλογο της έκθεσης)