Η ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΛΥΔΙΑ ΣΑΠΟΥΝΑΚΗ-ΔΡΑΚΑΚΗ 
ΜΑΡΙΑ ΛΟΥΙΖΑ ΤΖΟΓΙΑ-ΜΟΑΤΣΟΥ 
Η ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ

Εισαγωγικά σημειώματα: Σπύρος Ευαγγελάτος,
Βίκτωρ Αρδίττης
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2011
539 σελ. με 46 α/μ εικόνες
ISBN: 978-960-250-483-3 (χαρτόδετο)
         978-960-250-484-0 (πανόδετο)
Τιμή χαρτόδετου 40.00 €, τιμή πανόδετου 50.00 € 
Στο βιβλιοπωλείο μας τιμή χαρτόδετου 36.00 € / τιμή πανόδετου 45.00 €

Η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου ιδρύθηκε το 1930, συγχρόνως με το Εθνικό Θέατρο και αφού είχαν προηγηθεί πολύχρονες, αποσπασματικές και συνήθως αναποτελεσματικές προσπάθειες εκπαίδευσης των ηθοποιών, κυρίως από ιδιώτες. Ως παράρτημα του Θεάτρου συνδέθηκε –και συνδέεται– στενά με την ιστορία της πόλης, δεδομένου ότι αντικατόπτριζε τις αξίες της τοπικής κοινωνίας και του αστικού πολιτισμού.

Ο Αιμίλιος Βεάκης και ο Θεόδωρος Συναδινός περιστοιχισμένοι

 από μαθητές της Επαγγελματικής Σχολής Θεάτρου.

Γύρω στα 1929. ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ, Αρχείο Θ. Συναδινού 

Από την πρώτη στιγμή της λειτουργίας της η σχολή συμπεριέλαβε στο διδακτικό προσωπικό της σημαντικούς ανθρώπους των γραμμάτων και της τέχνης, οι οποίοι άφησαν πολύτιμο έργο στα θεατρικά δρώμενα του τόπου. Άλλωστε, πολλοί από τους αποφοίτους της υπήρξαν οι κατοπινοί πρωταγωνιστές του Εθνικού αλλά και του ελεύθερου θεάτρου, σκηνοθέτες, θεατρικοί κριτικοί, ενδυματολόγοι, σκηνογράφοι, ηθοποιοί του κινηματογράφου και, αργότερα, της τηλεόρασης. Η εφαρμογή των προγραμμάτων διδασκαλίας της σχολής, σε συνάρτηση με τις στεγαστικές ανάγκες της, αντιμετωπίστηκε κατά περιόδους με διάφορους και συχνά περιπετειώδεις τρόπους.

Η Κατίνα Παξινού το 1958 περιστοιχισμένη από τους τελειόφοιτους μαθητές της

Θάνο Λειβαδίτη, Νίκο Κούρκουλο, Ελένη Καρπέτα και Γιώργο Πάντζα.

Πρακτορείο Ηνωμένων Φωτορεπόρτερ, ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ

Αρχείο Κατίνας Παξινού - Αλέξη Μινωτή 

Μέσα από την ενδελεχή μελέτη των ανέκδοτων πρακτικών των συνεδριάσεων του συλλόγου καθηγητών της σχολής και άλλων πηγών καταγράφεται η εξελικτική πορεία της, διερευνώνται συστηματικά οι μηχανισμοί υλοποίησης της θεατρικής εκπαίδευσης τα τελευταία 80 χρόνια και αποδεικνύεται η διαχρονικότητα των ευρύτερων προβληματισμών σχετικά με την εκπαίδευση των ηθοποιών. Η έρευνα επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε μια σειρά ερωτήματα σχετικά με τη διδακτική προσέγγιση της δραματικής τέχνης. Εφάρμοσε η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου δικές της μεθόδους; Ποιο δόγμα έδινε πνοή στη διδασκαλία; Οι μαθητές ενδιαφέρονταν με τη φοίτηση να αποκτήσουν απλώς τυπικά προσόντα για κοινωνική και επαγγελματική ανέλιξη ή να γίνουν «επαναστάτες της θεατρικής τέχνης»; Κατά πόσο το τρίπτυχο, στο οποίο αναφέρθηκε το 1924 ο Σπύρος Μελάς, «καινούργιο πνεύμα, καινούργια πίστη και καινούργια αντίληψη» επικράτησε διαχρονικά στη Δραματική Σχολή του Εθνικού; Ποια ήταν δηλαδή η κατεύθυνση της σχολής και ποια η συμβολή της στην επίτευξη των στόχων του Εθνικού Θεάτρου; Τι είδους δραματικές μορφές πίστευαν ότι θα έπρεπε να ενσαρκώσει ο σπουδαστής για να προσεγγίσει αυτόν το σκοπό και ποια έννοια έπρεπε να δοθεί στον δραματικό χαρακτήρα για να επιτευχθεί καλύτερα η ενσάρκωση αυτών των μορφών; Πώς και τι δίδαξε η σχολή, σε ποιο θέατρο επιδίωξε να οδηγήσει, πώς συγκρότησε και κατηύθυνε το ανθρώπινο υλικό και πώς διαχειρίστηκε το άψυχο, δηλαδή την υλικοτεχνική υποδομή;

Κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας της σχολής από τον διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Αλέξη Μινωτή το 1980. Παρόντες οι καθηγητές Νίκος Τζόγιας, Τάσος Ρούσσος, Μαίρη Αρώνη, το μέλος του ΔΣ του Εθνικού Θεάτρου Μ.Καρύδης και στο βάθος ο γραμματέας της σχολής Τάκης Ταραμπίκος. Αρχείο Τάσου Ρούσσου

Η Λυδία Σαπουνάκη-Δρακάκη σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έλαβε το διδακτορικό της στην Ιστορία από το πανεπιστήμιο Paris I-Σορβόννη. Είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια της Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας του Αστικού Χώρου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης), όπου διδάσκει ιστορία των πόλεων, αστική γεωγραφία και πολιτιστική πολιτική. Διετέλεσε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας των Ιστορικών των Πόλεων (EAUH) και σήμερα είναι επίτιμο μέλος της. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στην ιστορία των αστικών πολιτικών και της δημόσιας υγείας και πρόσφατα στην πολιτιστική ιστορία και πολιτική. Έχει συγγράψει βιβλία, έχει επιμεληθεί συλλογικούς τόμους και έχει δημοσιεύσει σημαντικό αριθμό επιστημονικών άρθρων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Η Μαρία Λουίζα Τζόγια-Μοάτσου είναι κόρη του Νίκου Τζόγια, πρωταγωνιστή και διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, καθηγητή και διευθυντή της Δραματικής Σχολής του. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, όπου η πτυχιακή εργασία της είχε θέμα τη μελέτη κτιρίου για τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου στην Αθήνα. Εργάστηκε στην τεχνική υπηρεσία του Εθνικού Θεάτρου και συμμετείχε στην ομάδα μελέτης του νέου κτιρίου του Εθνικού Θεάτρου υπό την εποπτεία του καθηγητή Χρήστου Αθανασόπουλου. Εργάζεται ως μελετήτρια αρχιτέκτων στην Αθήνα. Έχει εκπονήσει μελέτες για κατοικίες, κτίρια γραφείων, εμπορικούς χώρους και σχολεία. Παράλληλα συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα και αρθρογραφεί σε αρχιτεκτονικά περιοδικά.     

ΑΓΝΕΙΑΣ ΠΕΙΡΑ

ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ
ΑΓΝΕΙΑΣ ΠΕΙΡΑ

Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2011

299 σελ. με 13 α/μ και έγχρωμες εικόνες

ISBN: 978-960-250-485-7

Τιμή 32.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 28.80 €

Σε αυτή την άρτια επιστημονική μελέτη, που συνυφαίνει την προσέγγιση της ιστορίας της τέχνης με τη φιλολογία και τη λαογραφία, ο Αδαμάντιος Αδαμαντίου ανασύρει από τη λήθη μια σπάνια και δυσερμήνευτη (και γι’ αυτό συχνά παρερμηνευόμενη) παράσταση από τον κύκλο της θεομητορικής εικονογραφίας: την παράσταση με τη δοκιμασία (πείρα) της αγνείας της Θεοτόκου. Στο πρώτο μέρος της μελέτης του ο συγγραφέας εντοπίζει και ταξινομεί όλες τις σχετικές απεικονίσεις σε χριστιανικά μνημεία (ελεφάντινα μνημεία της Ραβέννας του 5ου και 6ου αιώνα, καππαδοκικοί ναοί του 10ου και 11ου αιώνα, ψηφιδωτά του Αγίου Μάρκου του 12ου αιώνα, ιστορημένα χειρόγραφα κ.α.) και ερμηνεύει την παράσταση βάσει αναφορών κυρίως στα Απόκρυφα Ευαγγέλια και σε άλλα εβραϊκά κείμενα, συνδέοντάς την με τον μωσαϊκό νόμο της ζηλοτυπίας. Στο δεύτερο μέρος ανιχνεύει τις σχετικές αναφορές στα υμνογραφικά κείμενα της βυζαντινής παράδοσης, και στο τρίτο, το επιγραφόμενο «Λαογραφικόν», συνδέει την «αγνείας πείρα» της Θεοτόκου με τον έλεγχο της παρθενίας των γυναικών σε αντίστοιχες παραδόσεις άλλων πολιτισμών, στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική, από τα βάθη της αρχαιότητας ίσαμε τα μεσαιωνικά χρόνια.

Δοκιμασία της Παρθένου. Χειρόγραφον Ιακώβου, Παρ. φ. 251β.

[Ψηφιακή αναπαραγωγή: Bibliotheque nationale de France, fol. 251V, Grec 1208]

Στο σοφό αυτό βιβλίο, όπως το αποκαλεί ο Παύλος Νιρβάνας, ο Αδαμαντίου εισάγει στην ελληνική γλώσσα τη λέξη ορδαλία (από το λατινικό ordalium, πβ. αγγλικό ordeal, γαλλικό ordalie) για τις λεγόμενες «θεοκρισίες», ή γενικότερα δοκιμασίες, που εγγράφονται στις παραδόσεις όλων των πολιτισμών, με συνηθέστερες τις δια πυρός και δια ύδατος. Μέσα από τη «διεπιστημονική» προσέγγισή του, ο συγγραφέας ιστορικοποιεί μια θρησκευτική παράσταση που είχε αποκοπεί από συγκεκριμένες πολιτιστικές πρακτικές και είχε αναχθεί σε ακατανόητο θρησκευτικό σύμβολο.


Ο Αδαμάντιος Αδαμαντίου (1875-1937) διετέλεσε τακτικός καθηγητής της βυζαντινής τέχνης και του βυζαντινού πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1912-1937) και πρώτος διευθυντής του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου στην Αθήνα (1914-1923). Εργάστηκε για την προστασία και τη συντήρηση πολλών βυζαντινών μνημείων (στον Μιστρά, τα Μετέωρα, το Γεράκι και το Δαφνί). Έγραψε πολλές μελέτες και άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και εισήγαγε τη μελέτη του βυζαντινού πολιτισμού και της βυζαντινής τέχνης στα σχολικά εγχειρίδια ιστορίας.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΔΡΙΑΤΙΚΗΣ

Pierre Cabanes, Olivier Chaline, Bernard Doumerc

Alain Ducellier, Michel Sivignon

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΔΡΙΑΤΙΚΗΣ

Γενική εποπτεία: Pierre Cabanes
Πρόλογος: Jacques Le Goff

Μετάφραση: Μαργαρίτα Κρεμμυδά

Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2011

933 σελ. με 25 α/μ χάρτες

ISBN: 978-960-250-478-9 χαρτόδετο
        978-960-250-477-2 πανόδετο
Τιμή χαρτόδετου 45.00 €, τιμή πανόδετου 55.00 €
Στο βιβλιοπωλείο μας τιμή χαρτόδετου 40.50 € / τιμή πανόδετου 49.50 € 

Η Αδριατική, αυτός ο βαθύς κόλπος της Μεσογείου, είναι μια σχεδόν κλειστή θάλασσα, και το γεωγραφικό τούτο στοιχείο της προσδίδει μια μοναδική ιδιαιτερότητα. Από την αρχή των ιστορικών χρόνων διαδραματίζει στην περιοχή εξέχοντα ρόλο. Πέρασμα που δίνει στον Νότο πρόσβαση στην Κεντρική Ευρώπη και αντίστροφα, όπως δείχνει η ιστορία της Βενετίας, αλλά κυρίως δρόμος επικοινωνίας της Ανατολής με τη Δύση, γέφυρα και σύνορο ανάμεσα σε δύο κόσμους, συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Μεγάλη Ελλάδα ήδη από τον 8ο π.Χ. αιώνα, η Αδριατική θάλασσα αναδεικνύεται, στο νότιο τμήμα της, ως το όριο ανάμεσα στις δύο Ρωμαϊκές Αυτοκρατορίες, την Ανατολική και τη Δυτική, ύστερα ανάμεσα στο Βυζάντιο και τον κόσμο των βαρβάρων, αργότερα ανάμεσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη χριστιανική Δύση, και τέλος, τον 20ό αιώνα, ανάμεσα στον κόσμο της Δύσης και την κομμουνιστική Ευρώπη. Τόπος όλων των ειρηνικών επαφών και των εχθρικών συγκρούσεων μεταξύ λαών, πολιτισμών, θρησκειών και πολιτικών καθεστώτων, η Αδριατική παραμένει στις μέρες μας ένα ζωντανό σύνορο ανάμεσα σε πλούσιες και φτωχές χώρες.

Ο ελληνικός αποικισμός στην Αδριατική

Πέντε Γάλλοι ιστορικοί, ο Πιερ Καμπάν, ο Ολιβιέ Σαλίν, ο Μπερνάρ Ντουμέρκ, ο Αλαίν Ντυσελλιέ και ο Μισέλ Σιβινιόν, αναλαμβάνοντας ο καθένας να διατρέξει με την εμβριθή μελέτη του μια ιστορική εποχή από την Αρχαιότητα ως τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας στο τέλος του 20ού αιώνα, μας αφηγούνται στον συλλογικό αυτό τόμο τις μυθικές και πραγματικές περιπέτειες που σφράγισαν στο πέρασμα των αιώνων τη ρευστή ιστορική ταυτότητα του υδάτινου κόσμου των αδριατικών χωρών και των κατοίκων τους, από την Ιταλία ως τη Βαλκανική χερσόνησο, από τα Απέννινα όρη ως τις δειναρικές Άλπεις. 

Pierre Cabanes
Ομότιμος καθηγγητής της ιστορίας της Αρχαιότητας στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ (Paris X-Nanterre), ιδρυτής της Γαλλικής Αρχαιολογικής και Επιγραφικής Αποστολής στην Αλβανία, όπου διεξήγαγε έρευνες επί τριάντα χρόνια. Δημοσίευσε πολλές μελέτες ειδικά για θέματα της Ηπείρου και της Ιλλυρίας.

Olivier Chaline
Απόφοιτος της Ecole normale superieure, καθηγητής από το 2001 της ιστορίας των Νεότερων Χρόνων στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Paris IV), όπου διευθύνει το Ινστιτούτο Ιστορίας της Κεντρικής Ευρώπης.

Bernard Doumerc
Καθηγητής από το 1994 της μεσαιωνικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Τουλούζης (Toulouse-Le Mirail), ειδικός στην ιστορία του μεσογειακού κόσμου και ιδίως της Αδριατικής.

Alain Ducellier
Ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Τουλούζης (Toulouse-Le Mirail), ειδικός στη βυζαντινή ιστορία και στις σχέσεις μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων της Ανατολής κατά τον Μεσαίωνα.

Michel Sivignon 
Ειδικός στη γεωγραφία της Ελλάδας και των Βαλκανίων, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ (Paris X-Nanterre). Υπήρξε διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών της Αθήνας και δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.


Διαβάστε το άρθρο του Αναστάση Βιστωνίτη στην ενότητα Βιβλία και Ιδέες της εφημερίδας Το Βήμα (01.04.2012) εδώ

ΤΟ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΤΡΑΤΗΣ ΤΣΙΡΚΑΣ
ΤΟ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
(ΣΟΛΩΜΟΣ ΚΑΙ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ) 

Πρόλογος: Διονύση Καψάλη
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2011
31 σελ.
ISBN: 978-960-250-487-1
Τιμή 6.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 5.40 €

Το κείμενο αυτό του Στρατή Τσίρκα είναι ομιλία του που διαβάστηκε στην Πνευματική Εστία της Αλεξάνδρειας, σε εκδήλωση της ελληνικής κοινότητας με αφορμή τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου 1947. Στον Πρόλογό του, ο Διονύσης Καψάλης σημειώνει: «Όπως ο Σεφέρης το 1943, στη δική του διάλεξη για τον Μακρυγιάννη, έτσι και ο Τσίρκας το 1947, στον ίδιο τόπο, την Αίγυπτο, και σε καιρό πολέμου πάλι, αναζητεί μια φωνή που να αγγίζει βαθύτερα στρώματα της συλλογικής μνήμης, ένα αυθεντικό κράτημα σε καιρούς ιλιγγιώδους αβεβαιότητας. Ο γενναίος Στρατηγός από το Λιδωρίκι ήταν ο επικρατέστερος υποψήφιος γι’ αυτόν το ρόλο. Ο Τσίρκας θα προσθέσει τη Γυναίκα της Ζάκυθος, που έχει εντωμεταξύ κυκλοφορήσει στη νέα, φροντισμένη έκδοση του Λίνου Πολίτη (1944), δίνοντας στη δική του ομιλία μεγαλύτερο εύρος. Τον τόνο όμως εξακολουθεί να τον δίνει ο Σεφέρης, που ο Τσίρκας τον θαυμάζει και τον παρακολουθεί από κοντά, τότε όπως και αργότερα.

Παράλληλοι, επομένως; Σε καιρό πολέμου, ο Σεφέρης και ο Τσίρκας μιλούν από την ίδια αμήχανη θέση του παροπλισμένου στα μετόπισθεν συναγωνιστή που αγωνιά για την έκβαση της μάχης, με μια σημαντική διαφορά: ο πόλεμος του Σεφέρη ήταν κατά του κοινού εχθρού· ο πόλεμος του Τσίρκα είναι ο Εμφύλιος. Πώς λοιπόν, με ποιο κοινό μέτρο, θα συγκρίνουμε και θα συνυπολογίσουμε την ανάγκη που οδηγεί τον ένα και τον άλλο στον Μακρυγιάννη ή τον Σολωμό, όταν η ιστορική τομή ενός εμφυλίου πολέμου τους έχει τοποθετήσει στις αντίπαλες όχθες ενός αγεφύρωτου χάσματος; Η απάντηση, δύσκολη σε κάθε περίπτωση, μπορεί εντούτοις να στηριχτεί σε δύο υποθέσεις. Πρώτον, ότι η προηγούμενη μεγάλη τομή, ο Πόλεμος κατά του Άξονα, δεν έχει ακυρωθεί· το ηθικό κύρος της είναι ακόμα ενεργό και για τους δύο άνδρες. Δεύτερον, ότι όχι μόνο ως λογοτέχνες αλλά και ως πολίτες, ο Σεφέρης και ο Τσίρκας μπορεί εντέλει να πατούν σε κοινό έδαφος, και την ανάγκη τους να προσφύγουν στον Μακρυγιάννη και τον Σολωμό εν καιρώ πολέμου να την έχουν πλάσει τα ίδια υλικά: με τα λόγια του Σεφέρη, ‘ο αγώνας, το αίμα, ο πόνος και η δίψα της δικαιοσύνης’».

ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΜΙΕΤ

ΔΕΥΤΕΡΑ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ - ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011

Αγαπητοί φίλοι,

Σας ενημερώνουμε, ότι στα βιβλιοπωλέια του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης* (Τσιμισκή 11/Θεσσαλονίκη, Αμερικής 13/Αθήνα) σας προσφέρουμε σε ειδικές τιμές επιλεγμένους και αξιόλογους τίτλους των κάτωθι ιδρυμάτων:

• ΜΙΕΤ
• ΕΛΙΑ
• ΙΔΡΥΜΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
• ΣΧΟΛΗ ΜΩΡΑΪΤΗ
• ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ
• ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ
• ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
• ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
• ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ
• ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ Β. ΕΛΛΑΔΟΣ
• ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΟΙΝΙΚΑ

*στα βιβλιοπωλεία του ΜΙΕΤ (Βασιλίσσης Όλγας 108/Θεσσαλονίκη, Πεσμαζόγλου 5/Αθήνα) θα βρείτε μόνο τις εκδόσεις του ΜΙΕΤ και του ΕΛΙΑ.

Gustav Adolph Henning

Reading girl, 1828

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ   

Τσιμισκή 11, 546 24

τηλ. 2310 288036, φαξ 2310 226460

Δε - Τε - Σα 9.00-15.00      Τρ - Πε - Πα 9.30-21.00

bookstore-thessaloniki@miet.gr

http://miettsimiski11.blogspot.com/

Βασιλίσσης Όλγας 108, 546 43

τηλ. 2310 295171, φαξ 2310 295 276

 Δε - Πα 9.00-14.30

mietthe2@otenet.gr

ΑΘΗΝΑ   

Αμερικής 13, 106 72

τηλ. 210 3614143, φαξ 210 3614163

Δε - Τε - Σα 9.30-15.30     Τρ - Πε - Πα 9.30-20.00

bookstore-amerikis@miet.gr

http://miet-amerikis13.blogspot.com/

Πεσμαζόγλου 5 (Στοά του Βιβλίου), 105 64

τηλ. 210 3215606, φαξ 210 3214052

Δε - Τε - Σα 9.30-15.00     Τρ - Πε - Πα 9.30-18.30

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ «ΥΔΑΤΟΓΡΑΦΙΕΣ»

Tο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

παρουσιάζει την έκθεση του

Γιάννης Μιχαηλίδη

ΥΔΑΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

στο Βιβλιοπωλείο του στη Θεσσαλονίκη, Τσιμισκή 11

Η θάλασσα του Δ. Μαθηνού ή Η ύφανση των υδάτων, 196 x 225εκ., ακρυλικό

Μια σειρά έργων του Γιάννη Μιχαηλίδη με γενικό τίτλο Υδατογραφίες εγκαινιάζεται την Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2011 στις 8 μ.μ. στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ) στη Θεσσαλονίκη (Τσιμισκή 11). Η έκθεση περιλαμβάνει έργα από τις ενότητες Θεσσαλική γη του 2004 και Υδατογραφίες, που παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στη γκαλερί Νέες Μορφές στην Αθήνα το Νοέμβριο του 2008, καθώς και κάποια έργα που έγιναν αργότερα.

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 31 Ιανουαρίου 2012 και θα λειτουργεί με το εξής ωράριο: Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00-15:00, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00-21:00, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

«Νερό, γη, ανθρώπινα δημιουργήματα προορισμένα να ζήσουν στο κύμα και να πεθάνουν κάποτε στο χώμα, η μαγική φθορά του χρόνου, αποτελούν τις πηγές της προσωπικής εικονογραφίας» του Γιάννη Μιχαηλίδη, όπως αναφέρει η Ελισάβετ Πλέσσα στον κατάλογο της έκθεσης Γιάννης Μιχαηλίδης – Δέκα Υδατογραφίες, που παρουσιάστηκε το Νοέμβριο του 2008 στη γκαλερί Νέες Μορφές στην Αθήνα.

 Κυματισμοί, 192 x 225εκ., ακρυλικό

«Ένας κόσμος νερού διατρέχει τη ζωγραφική του Μιχαηλίδη, ίσως πιο γνωστή για τις εμμονές του με τη φύση των υλικών, την αγάπη του για το χαρτί και τις ατέρμονες επεμβάσεις του σε μια ζωγραφική επιφάνεια η οποία ξεκίνησε παραστατικά, γεωμετρικά σχεδόν, για να βρει την ταυτότητά της σε μια εξπρεσιονιστική γραφή αρχέγονων παραστάσεων που προέρχονται από την ίδια τη συμπεριφορά των υλικών. Όμως σε όλη αυτή την πορεία το νερό παρεμβάλλεται συνέχεια, τόσο σαν θέμα εννοιολογικό όσο και σαν οπτική απόδοση βιωμάτων και αναμνήσεων του νησιώτη Μιχαηλίδη για να γίνουν οι δικές του ζωγραφικές εικόνες. […]

»Το θέμα του νερού πρωτοεμφανίζεται αυτόνομο στις συνθέσεις των αρχών της δεκαετίας του 1970 και από τότε επανέρχεται σταθερά σαν ένας συνδετικός κρίκος των αναζητήσεών του. […] To 1979, εγκαταλείπει την αυστηρή γεωμετρικότητα και τις σαφείς εξωτερικές αναφορές, καταδύεται σε μια ρευστή, αφαιρετική γραφή εξπρεσιονιστικού χαρακτήρα. […] Το 1991, στην γκρίζα αφαιρετική σειρά Αιγαίο Β, τα Νερά του γκρίζου, ή η Υδάτινη παγίδα, φανερώνουν τον Μιχαηλίδη να χειρίζεται το νερό σαν επιφάνεια από στρώσεις χρωμάτων, και χαρτιών, τσαλακωμένων και ξαναδουλεμένων, αφήνοντας μέσα από σχισμές να φανεί η ύπαρξη ενός εκρηκτικού σύμπαντος που παλεύει για να βγει στην επιφάνεια. To 1993, φτάνει στον τρόπο της ρευστής γραφής του που τον συνοδεύει μέχρι σήμερα –ιδιότυποι ζωγραφικοί "χάρτες", που μοιάζει να απεικονίζουν άγνωστούς μας, πανάρχαιους τόπους, όπως στα μάρμαρα και στους παλιούς τοίχους. Ακολουθεί το τέλος της δεκαετίας του 1990, όπου δεσπόζει η εμμονή του με το χαρτί –το βάψιμο, το τσαλάκωμα και το σκίσιμο του– σαν τις αφίσες στους δρόμους που κολλώνται συνέχεια πάνω στις παλιές μέχρι να αποκαλύψουν σε σημεία τους, με το πέρασμα του χρόνου, τμήματα εκείνων που προηγήθηκαν.

»Όταν πια έρχεται η σειρά της Θεσσαλικής Γης του 2004, με τις αναφορές στη φύση της Θεσσαλίας, αυτά τα σχεδόν ιδεογράμματα-φύλλα ελιάς συχνά επιπλέουν σκόρπια, σε ένα διάφανο ζωγραφικό νερό. Ειδικά στις μεγάλες συνθέσεις τους, τα φύλλα είναι ταυτόχρονα ο άμεσος πρόγονος των υγρών λωρίδων στο παρόν σύνολο: οι αυλακιές του ζωγραφισμένου νερού παράγονται στα υδάτινα τωρινά έργα κυρίως από τα σημεία που η μία πινελιά συναντάει την άλλη και αφήνεται να ενωθεί μαζί της, όπως με τον ίδιο τρόπο σχηματίζονται οι καταιγισμοί των φυλλωμάτων στους θεσσαλικούς πίνακες και όπως το νερό έχει αφήσει τα ίχνη του στους χαρακωμένους βράχους των φωτογραφιών του.

Νευρώνες στην πράσινη θάλασσα, 196 x 225εκ., ακρυλικό

»Αν μέχρι τώρα η ζωγραφική του Μιχαηλίδη ερωτοτροπούσε με την αφαίρεση, εδώ της παραδίνεται ολοκληρωτικά• με τα πιο απλά υλικά, χωρίς την παλαιότερη επεξεργασία και την προσθετική διαδικασία που εφάρμοζε. Εδώ, το χαρτί επικολλάται όπως πάντα σε πανί, αλλά προετοιμάζεται με βερνίκι και ζωγραφίζεται με ακρυλικό αραιωμένο και δουλεμένο σαν ακουαρέλα, ώστε να κρατά έτσι τη διαφάνεια της νερομπογιάς αλλά και τη σάρκα του λαδιού. Ο Μιχαηλίδης γνωρίζει καλά πως εδώ τα χρειάζεται και τα δύο.

»Στα έργα της περιόδου 2005-7, τα μεγαλύτερα σε μέγεθος που έχει δημιουργήσει ποτέ, δεν υπάρχει πια η ανάγκη για σύνθετες ζωγραφικές διαδικασίες. Εδώ ο Μιχαηλίδης βρίσκεται σε έναν άμεσο διάλογο με τη ζωγραφική του επιφάνεια και δεν ξεχνά πως το νερό για να υπάρξει στα μάτια μας χρειάζεται έναν πυθμένα και το χρώμα ένα υπόβαθρο. Αφήνει τα περίπλοκα παιχνίδια της ύλης και πηγαίνει απευθείας στην αίσθηση του νερού και του φωτός για να δημιουργήσει την εικόνα που θέλει».

Ο ζωγράφος Γιάννης Μιχαηλίδης

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Γιάννης Μιχαηλίδης γεννήθηκε στη Σκιάθο το 1940. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα και στο Πήλιο. Έχει ασχοληθεί με τις γραφικές τέχνες (επιμέλεια εντύπου).

Από το 1961 μέχρι σήμερα έχουν οργανωθεί 35 ατομικές εκθέσεις των έργων του στην Αθήνα, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη, το Βόλο, τη Λάρισα, το Ηράκλειο, το Ρέθυμνο και τη Μυτιλήνη. Έχει πάρει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις που έγιναν στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και σε 6 Πανελλήνιες εκθέσεις (Ζάππειο Μέγαρο), με πρώτη συμμετοχή το 1963. Έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα σε εκθέσεις του εξωτερικού (Σόφια, Βουκουρέστι, Πολωνία, Ντά-λας, Ν. Υόρκη).

Το 1970 στην έκθεση νέων καλλιτεχνών του Ε.Ε.T.E. –Στέγη Γραμμάτων– τιμήθηκε με το Α΄ βραβείο ζωγραφικής.

Το 1985, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Αθήνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, πήρε μέρος στις εκθέσεις Μνήμες-Αναπλάσεις-Αναζητήσεις και Η Ελλάδα και η θάλασσα.

Έργα του υπάρχουν στις συλλογές του Υπουργείου Πολιτισμού, της Εθνικής Πινακοθήκης, της Βουλής των Ελλήνων, του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, της Δημοτικής Πινακοθήκης Βόλου, της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας, της Δημοτικής Πινακοθήκης Ρόδου, του Τελλόγλειου Ιδρύματος Θεσσαλονίκης, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, της Εθνικής Τράπεζας, του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης, της Ιονικής Τράπεζας, της Alpha Bank, του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου, της Αγροτικής Τράπεζας, της Γενικής Τράπεζας, της Τράπεζας Πειραιώς, του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, της Πινακοθήκης Πιερίδη, της Πινακοθήκης Εμφιετζόγλου και σε πολλές ιδιωτικές συλλογές.

INFO – Έκθεση Γιάννη Μιχαηλίδη Υδατογραφίες

Βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ

Τσιμισκή 11, 54624 Θεσσαλονίκη

2310 288.036, fax: 2310 226.460

bookstore-thessaloniki@miet.gr
http://www.miettsimiski11.blogspot.com

Η έκθεση θα εγκαινιασθεί την Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2011, στις 8.00 μ.μ.

Διάρκεια
Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2011
έως Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2012

Ωράριο λειτουργίας
Από Παρασκευή 16/12/2011 έως Παρασκευή 6/1/2012
το ωράριο λειτουργίας της έκθεσης διαμορφώνεται ως εξής:

Παρασκευή 16/12 9:00 – 21:00
Σάββατο 17/12 9:00 – 18:00
Κυριακή 18/12 10:00 – 18:00
Από Δευτέρα 19/12 έως Παρασκευή 23/12 9:00 – 21:00
Σάββατο 24/12 (παραμονή) 9:00 – 18:00
Κυριακή 25/12 ΚΛΕΙΣΤΑ
Δευτέρα 26/12 ΚΛΕΙΣΤΑ
Από Τρίτη 27/12 έως Παρασκευή 30/12 9:00 – 21:00
Σάββατο 31/12 (παραμονή) 9:00 – 18:00
Κυριακή 1/1/2012 ΚΛΕΙΣΤΑ
Δευτέρα 2/1/2012 ΚΛΕΙΣΤΑ
Τρίτη 3/1 - Τετάρτη 4/1/2012 - Πέμπτη 5/1/2012 ΚΛΕΙΣΤΑ ΛΟΓΩ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ
Παρασκευή 6/1/2012 ΚΛΕΙΣΤΑ
Ζητούμε την κατανόησή σας.

Από Σάββατο 7/1/2012 έως Τρίτη 31/1/2012
το ωράριο λειτουργίας θα είναι το εξής:

Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00-15:00
Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00-21:00

Η είσοδος είναι ελεύθερη στο κοινό

ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΡΦΑΡΑΣ «ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ» (Ζωγραφική – Χαρακτική)

Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
παρουσιάζει την έκθεση του

Μιχάλης Αρφαρά

ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ

(Ζωγραφική – Χαρακτική)

στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης,

Βίλα Καπαντζή – Βασ. Όλγας 108

Αγαμέμνων, 2006, επιπεδοτυπία: λιθογραφία

Διατυπία: μεταξοτυπία, 64,3 x 49 εκ., 1/15

Η έκθεση Διακοπές από τη λογική. Ζωγραφική - Χαρακτική του ζωγράφου Μιχάλη Αρφαρά, που οργάνωσε για πρώτη φορά το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στο Μέγαρο Εϋνάρδου στην Αθήνα, εγκαινιάζεται την Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2011 στις 8.00 μ.μ. στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ (Βίλα Καπαντζή, Βασ. Όλγας 108).

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 29 Ιανουαρίου 2012 και θα λειτουργεί με το εξής ωράριο: Τρίτη 9:00-16:00, Τετάρτη & Πέμπτη 14:00-21:00, Παρασκευή, Σάββατο & Κυριακή 10:00-18:00 (Δευτέρα κλειστά), με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Για ομαδικές επισκέψεις παρακαλούμε να προηγείται συνεννόηση με το ΜΙΕΤ, τηλ. 2310 295.170-1. Η έκθεση θα παραμείνει κλειστή στις 24, 25, 26 και 31 Δεκεμβρίου 2011 και στις 1 και 6 Ιανουαρίου 2012.

Στην έκθεση αυτή παρουσιάζονται περίπου 60 ζωγραφικά και χαρακτικά έργα, μια επιλογή από τη νεότερη δουλειά του καλλιτέχνη. Η έκθεση αποτελεί μελέτη της θεματικής και συνθετικής αλληλεπίδρασης μεταξύ του ζωγραφικού και του χαρακτικού έργου του Μιχάλη Αρφαρά.

Η γέννηση του αγγέλου 3, 1995

Ζωγραφική, κολάζ, 194,6 x 78 εκ.

Χαράκτης, ζωγράφος και γλύπτης ο Μιχάλης Αρφαράς είναι ένας από τους πιο παραγωγικούς και «ανήσυχους» Έλληνες εικαστικούς, με βαθιά ελληνικές ρίζες. Τα έργα του, άμεσα επηρεασμένα από τη βυζαντινή αντίληψη για τη δισδιάστατη και αυτόφωτη εικόνα, έχουν ως κυρίαρχο θέμα τους την ανθρώπινη φιγούρα. Γεννήθηκε το 1954 στην Αθήνα, πέρασε όμως τα παιδικά και νεανικά του χρόνια στην επαρχία. Εκεί σ’ έναν κόσμο φτωχό, στερημένο και αργότερα καταπιεσμένο από τη δικτατορία, έχει ελάχιστες εικαστικές εμπειρίες. Η επαφή του με τον κόσμο των εικόνων περιοριζόταν, εκτός από τα εικονογραφημένα σχολικά βιβλία, στις εκκλησιαστικές αγιογραφίες και τον κόσμο του θεάτρου σκιών. Σαν παιδί είχε την τύχη να ζή-σει παραστάσεις από σχεδόν όλους τους μεγάλους καραγκιοζοπαίχτες που περιόδευαν τότε με τους θιάσους τους στις επαρχιακές πόλεις. Εκεί βρίσκεται ίσως και η ρίζα της μετέπειτα πολύχρονης ενασχόλησής του με τον πειραματικό κινηματογράφο κινουμένων σχεδίων. Ο Αρφαράς έχει δημιουργήσει μεγάλο και πολυβραβευμένο κινηματογραφικό έργο, που έχει άμεση σχέση με τις εικαστικές του αναζητήσεις στον χώρο της στατικής εικόνας. Το 1973 α-ναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και να διαφύγει στη Γερμανία. Εκεί σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Εικαστικών Τεχνών του Μπραουνσβάιχ, δημιούργησε πρωτοποριακό εικαστικό έργο, και δίδαξε τέχνη για πολλά χρόνια στο πανεπιστήμιο του Χιλντεσχάιμ. Επέστρεψε το 2006 στην Αθήνα ως καθηγητής πλέον στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο Αρφαράς συχνά συνδυάζει διαφορετικές με-ταξύ τους τεχνικές. Σε ένα έργο του μπορούν να συνυπάρχουν το σχέδιο, η ζωγραφική, το κολάζ καθώς και διάφορες χαρακτικές τεχνικές, όπως η ξυλογραφία, η χαλκογραφία, η λιθογραφία και η μεταξοτυπία. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι συνθέσεις του ολοκληρώνονται με έντυπα τυπογραφικά στοιχεία. Είναι φανερό ότι ο εικαστικός κόσμος του Αρφαρά είναι έγχρωμος. Ακόμη και οι ασπρόμαυρες συνθέσεις του χαρακτηρίζονται από πλήθος γκρίζους τόνους που μαρτυρούν τη χρωματική ευαισθησία του καλλιτέχνη.

Η γέννηση του αγγέλου 4, 1995

ζωγραφική, κολάζ, ντεκολάζ, 195,3 x 78 εκ.

Από το 1990 το έργο του παρουσιάζεται με ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε γκαλερί και μουσεία στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Έχει συμμετάσχει σε όλες τις διεθνείς μπιενάλε χαρακτικής και τα φεστιβάλ πειραματικού κινηματογράφου. Η συγγραφή και επιμέλεια καλλιτεχνικών βιβλίων αποτελεί μια συνεχή του ενασχόληση και πειραματισμό, καταλαμβάνοντας αξιόλογο μέρος της δημιουργίας του.

Ο Αρφαράς αναφέρει στον κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση σχετικά με την ενασχόλησή του με τη χαρακτική: «Γεννήθηκα σ’ έναν τόπο γεμάτον επίμονες σκιές. Μεγάλωσα σε μια εποχή γεμάτη επίμονες σκιές. Αυτές οι σκιές δεν σταμάτησαν ποτέ να με ακολουθούν, μέχρι που έγιναν μέρος της ψυχοσύνθεσής μου.

Χαλβάς, 2002, ζωγραφική, κολάζ, 53,2 x 107 εκ.

»Εκεί ακριβώς βρίσκονται οι ρίζες της συστηματικής ενασχόλησής μου με τη χαρακτική, την κατεξοχήν τέχνη των σκιών. Η αυτόνομη έκφραση των χρωμάτων που χαρακτηρίζει τη ζωγραφική δεν υπάρχει στη χαρακτική, όπου κυριαρχεί το μαύρο με όλη την γκάμα του γκρίζου, τυπωμένο σε λευκό χαρτί. Το χρώμα στη χαρακτική περιορίζεται κυρίως σε περιγραφικές αναφορές και καίριες μεν, αλλά συμπληρωματικές, παρεμβάσεις. Αυτό γίνεται άλλωστε φανερό σε πολλά από τα χαρακτικά μου. […] Το μαύρο αποτελεί τον κορμό, ενώ τα χρώματα έρχονται να συμπληρώσουν τη σύνθεση, υποστηρίζοντας τη συναισθηματική φόρτιση που αποδίδει το σχέδιο».

Χορός, 1997, επιπεδοτυπία: λιθογραφία, 40,5 x 54,1 εκ., ΕΑ

Η πλέον συνηθισμένη τακτική που ακολουθεί είναι η δημιουργία ζωγραφικών έργων που βασίζονται σε προϋπάρχοντα χαρακτικά. «Είναι γνωστό, συνεχίζει, ότι κατά την εκτυπωτική διαδικασία ενός χαρακτικού έργου απομένουν κακοτυπωμένα αντίτυπα και δοκίμια. Αυτά τα "κακέκτυπα", που είναι τυπωμένα σε βαρύ χειροποίητο χαρακτικό χαρτί, τα επεξεργάζομαι στη συνέχεια με νεροχρώματα, μολύβια, παστέλ, αλλά και κολάζ. Έτσι προκύπτουν μοναδικές ζωγραφικές πλέον συνθέσεις που δεν έχουν καμιά σχέση με το χαρακτικό από το οποίο προήλθαν. Η ύπαρξη ενός ορισμένου αριθμού αποτυχημένων αντιτύπων μου παρέχει τη δυνατότητα να δημιουργήσω σειρές από μοναδικά ζωγραφικά έργα. Τα έργα αυτά με τη σειρά τους μου προσφέρουν νέες ιδέες για πρωτότυπες χαρακτικές συνθέσεις».

ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ

Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης

Βίλα Καπαντζή – Λεωφ. Βασ. Όλγας 108

Ταχ. Διευθ.: Τ.Θ. 50742, 54014 Θεσσαλονίκης 22

Η έκθεση θα εγκαινιασθεί την Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2011, στις 8.00 μ.μ.

Διάρκεια

Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2011

έως Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2012

Ωράριο λειτουργίας

Δευτέρα: κλειστά

Τρίτη: 9.00-16.00

Τετάρτη & Πέμπτη: 14.00-21.00

Παρασκευή, Σάββατο & Κυριακή: 10.00-18.00

Η είσοδος είναι ελεύθερη στο κοινό

Πληροφορίες

τηλ. 2310 295 170-1 καθημερινές 9.00 – 14.30

2310 295 149 τις ώρες λειτουργίας της έκθεσης

ΟΑΣΘ

αν κινείστε προς το κέντρο: 3, 5, 6, 8, 33, 39

(στάση Ανάληψη)

αν κινείστε προς τα νοτιοανατολικά: 5, 6, 8, 33

(στάση Πέτρου Συνδίκα)

ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΟ ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΥ ΤΟΥ ΜΙΕΤ(ΤΣΙΜΙΣΚΗ 11)

ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΑ 13/12/2010 ΕΩΣ ΤΗΝ ΠΕΜΠΤΗ 6/1/2012

Δευτέρα 12/12 έως Παρασκευή 16/12 9:00 – 21:00
Σάββατο 17/12 9:00 – 18:00
Κυριακή 18/12 10:00 – 18:00
Από Δευτέρα 19/12 έως Παρασκευή 23/12 9:00 – 21:00
Σάββατο  24/12 (παραμονή) 9:00 – 18:00
Κυριακή 25/12 ΚΛΕΙΣΤΑ
Δευτέρα 26/12 ΚΛΕΙΣΤΑ
Από Τρίτη 27/12 έως Παρασκευή 30/12 9:00 – 21:00 
Σάββατο 31/12 (παραμονή) 9:00 – 18:00
Κυριακή 1/1/2012 ΚΛΕΙΣΤΑ
Δευτέρα 2/1/2012 ΚΛΕΙΣΤΑ
Τρίτη 3/1 - Τετάρτη 4/1/2012 - Πέμπτη 5/1/2012  ΚΛΕΙΣΤΑ ΛΟΓΩ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ
Παρασκευή 6/1/2012 ΚΛΕΙΣΤΑ

Το βιβλιοπωλείο θα λειτουργεί κανονικά από την Σάββατο 7 Ιανουαρίου 2012

ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΟΝ 17ο ΑΙΩΝΑ

Γιώργος Κουτζακιώτης
Αναμένοντας το τέλος του κόσμου τον 17ο αιώνα
Ο εβραίος μεσσίας και ο μέγας διερμηνέας

Αθήνα, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών 2011
260 σελ.
ISBN 978-960-9538-02-2
Τιμή 18.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 16.20 €

Θέμα τoυ βιβλίου είναι η πρόσληψη του μεσσιανικού κινήματος του εβραίου μυστικιστή από τη Σμύρνη Σαμπατάι Τσεβί (1626-1676)
 –ενός από τα σημαντικότερα μεσσιανικά κινήματα στην ιστορία– από τους Έλληνες λογίους της εποχής. Μελετώντας τη μέχρι σήμερα διεθνή ιστοριογραφική παραγωγή για το κίνημα αυτό, παρατηρεί κανείς ότι οι μόνες πηγές που δεν αξιοποιήθηκαν είναι οι ελληνικές και ότι, ενώ η πρόσληψη του κινήματος από τους προτεστάντες χριστιανούς έχει εξεταστεί διεξοδικά, ελάχιστες αναφορές γίνονται στους ορθόδοξους χριστιανούς, οι οποίοι αποτελούσαν και τη μεγαλύτερη χριστιανική πληθυσμιακή ομάδα της οθωμανικής αυτοκρατορίας, όπου και διαδραματίστηκαν τα κύρια γεγονότα.

Το κίνημα του Σαμπατάι ήταν, πρώτα απ’ όλα, δημιούργημα της εποχής του, μιας εποχής η οποία διαπνεόταν από εσχατολογικές και μεσσιανικές ιδέες και την οποία η ιστοριογραφία θεωρεί ως εποχή μιας γενικής κρίσης, που δεν περιορίστηκε μόνο στην Ευρώπη αλλά άγγιξε πιθανώς και μεγάλο μέρος της Ασίας. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, παρουσιάζονται οι παράγοντες δημιουργίας του εσχατολογικού και μεσσιανικού αυτού κλίματος στον ευρωπαϊκό και τον μεσογειακό χώρο, στις παραμονές του κινήματος. Το κλίμα που είχε τότε διαμορφωθεί δεν μπορεί να γίνει κατανοητό σήμερα παρά μόνο υιοθετώντας την κυρίαρχη οπτική των ανθρώπων της εποχής· δηλαδή, προβάλλοντας και  αποκρυπτογραφώντας τα σημεία που οι άνθρωποι έβλεπαν στον χώρο και τον χρόνο τους και τα οποία φαίνονταν να συνδέονται αρμονικά μεταξύ τους, στοιχειοθετώντας τις λέξεις ενός μεγάλου ανοιχτού βιβλίου προφητειών· σημεία στον ουρανό και τη γη, στα ιερά κείμενα και τις χρονολογίες, στους αριθμούς και τις λέξεις.

Απεικόνιση του μεσσία Σαμπατάι Τσεβί (1666)

Το κίνημα του Σαμπατάι, το οποίο συγκλόνισε τις εβραϊκές κοινότητες όλου του κόσμου, δεν θα μπορούσε ασφαλώς να περάσει απαρατήρητο και να μην καταγραφεί στις ελληνικές πηγές. Οι μαρτυρίες αυτές εξετάζονται και συσχετίζονται με τις πληροφορίες της υπάρχουσας ιστοριογραφίας στο δεύτερο μέρος του βιβλίου. Η καταγωγή του εβραίου μεσσία, η περιοδεία του, ορισμένες όψεις του κινήματός του, ο εξισλαμισμός του, η ακόλουθη στάση του και η εξορία του μαρτυρούνται σε ελληνικά ιστοριογραφικά και χρονογραφικά έργα τα οποία συντάχθηκαν από τα τέλη του 17ου έως τα τέλη του 18ου αιώνα. Πέρα από τα έργα αυτά, σε ορθόδοξους εκκλησιαστικούς κώδικες της εποχής του κινήματος καταγράφεται ένα ελληνικό κείμενο το οποίο φέρεται να είναι η μεσσιανική εγκύκλιος του Σαμπατάι. Το κείμενο αυτό είναι αυθεντικό και είναι μετάφραση μιας εγκυκλίου, της οποίας το εβραϊκό πρωτότυπο δεν σώζεται. Η ελληνική μετάφραση αποτέλεσε τη βάση για τη μετάφραση της εγκυκλίου αυτής και σε άλλες γλώσσες (αρμενική, τουρκική, ιταλική) και, επομένως, διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στη διάδοσή της πέρα από τα όρια των εβραϊκών κοινοτήτων. Το ελληνικό κείμενο συνέβαλε έτσι καίρια στην κοινοποίηση των εξαγγελιών του εβραίου μεσσία σε άλλες εθνοθρησκευτικές ομάδες και αναθέρμανε ασφαλώς τους εσχατολογικούς φόβους και τις μεσσιανικές ελπίδες στους λόγιους κύκλους της αυτοκρατορίας.

Απεικόνιση του αιγυπτιακού οβελίσκου της Κωνσταντινούπολης

στο έργο του A. Kircher, Oedipus aegyptiacus (τ. 3, σ. 302-303)

με βάση την αποτύπωση του μνημείου από τον Π. Νικούσιο 

Μεταφραστής της εγκυκλίου του Σαμπατάι στα ελληνικά ήταν ο μέγας διερμηνέας της Υψηλής Πύλης Παναγιώτης Νικούσιος, ένα γνωστό πρόσωπο της εποχής, καθώς θεωρείται ο πρώτος χριστιανός που απέκτησε σημαντική θέση στη σουλτανική Αυλή. Ποιες αναζητήσεις όμως ώθησαν τον Νικούσιο στην ελληνική μετάφραση της εβραϊκής μεσσιανικής εγκυκλίου; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό έρχεται αβίαστα, αν ο ιστορικός σκιαγραφήσει τον κόσμο του μεγάλου διερμηνέα, πράγμα που γίνεται στο τρίτο μέρος του βιβλίου. Πρόκειται για έναν κόσμο διαποτισμένο από μυστικιστικές ερμηνείες, ο οποίος περιστρεφόταν γύρω από έναν βασικό άξονα, εκείνον της πολλαπλής ανάγνωσης του παρόντος για την πρόγνωση του μέλλοντος της χριστιανοσύνης. Το πεδίο παρατήρησης του Νικουσίου ήταν εξαιρετικά ευρύ και εκτεινόταν από το ουράνιο στερέωμα ως τα αρχαία και τα ιερά κείμενα. Οι πλανήτες και τα ζώδια, η εβραϊκή Βίβλος και το Κοράνι, ή τα ιερογλυφικά των αρχαίων αιγυπτιακών οβελίσκων, δεν συγκροτούσαν γι’ αυτόν απλά ένα χώρο άσκησης των γνώσεών του, αλλά ένα χώρο που «κήρυττε» τη χριστιανική αλήθεια και προμήνυε τη Δευτέρα Παρουσία.

ΝΕΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Δημήτριος Γρ. Γιαννούλης
Οι τοιχογραφίες των βυζαντινών μνημείων της Άρτας κατά την περίοδο του Δεσποτάτου της Ηπείρου

Ιωάννινα, Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών 2010

606 σελ. με έγχρωμες και α/μ φωτογραφίες

ISBN 978-960-98976-4-8

Τιμή 26.63 € / στο βιβλιοπωλείο μας 23.96 €

«Παρόλη τη μεγάλη έρευνα που έγινε ως σήμερα για τη βυζαντινή Άρτα και ιδιαίτερα για την εποχή του Δεσποτάτου της Ηπείρου, εν τούτοις σε πολλά ζητήματα ιστορίας, αρχαιολογίας, μεγάλων κοινωνικών αλλαγών και δομών πολιτισμού ο δρόμος της γνώσης παραμένει ακόμη μακρύς. Γι' αυτό κάθε επιστημονική ενασχόληση και μάλιστα από νέους ερευνητές διευρύνει το χώρο, φωτίζει ανερεύνητες ως τώρα όψεις και συμβάλλει ώστε να σχηματίσουμε πληρέστερη και σωστότερη εικόνα για το κράτος της Ηπείρου επί Κομνηνοδουκάδων.

Έτσι η πολύχρονη έρευνα του παλαιού μου φοιτητή, ύστερα συνεργάτη μου και τώρα συνάδελφου Δημήτρη Γιαννούλη ρίχνει τους πολύτιμους προβολείς και προσεγγίζει, περιγράφει, ερμηνεύει, χρονολογεί και αξιολογεί τη ζωγραφική των επτά ονομαστών μνημείων της Άρτας και της περιοχής της: Άγιο Νικόλαο Ροδιάς, Άγιο Δημήτριο Κατσούρη, Άγιο Βασίλειο της Γέφυρας, Κάτω Παναγιάς, Παναγίας των Βλαχερνών, Αγίας Θεοδώρας και Κόκκινης Εκκλησιάς, καθώς και τα σπαράγματα από τον αρχικό ζωγραφικό διάκοσμο τεσσάρων άλλων ναών, του περίφημου καθολικού της Παναγίας Παρηγορήτισσας, του Αγίου Βασιλείου της Αγοράς, της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα και της Παναγίας Ελεούσας.

Ύστερα από εξαντλητική έρευνα των πηγών και της βιβλιογραφίας και μετά από μακροχρόνια επιτόπια εξέταση των ίδιων των μνημείων και των τοιχογραφιών, που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν διασώζονται σε καλή κατάσταση, στήνει μπροστά μας το πανόραμα της εξαίσιας ζωγραφικής της εποχής του Δεσποτάτου.

Παναγία Βλαχερνών. Η Κρίση του Πιλάτου

Ο Χριστός και οι Αρχιερείς (λεπτομέρεια)

Παρόλη την εξάρτηση από την τέχνη της Κωνσταντινούπολης και της Θεσσαλονίκης και την εξοικείωση με τα ζωγραφικά ρεύματα που έπνεαν στον ορθόδοξο χώρο της Ανατολής, παρατηρείται συχνά μια τάση καλλιτεχνικής αυτονομίας που έχει ως στόχο να παρουσιάσει το ιδιαίτερο και ξεχωριστό πρόσωπο νέων αναζητήσεων, καταστάσεων και βιωμάτων. Δεν το πετυχαίνει αυτό, ίσως γιατί οι ζωγράφοι είναι περιφερόμενοι και έρχονται από διάφορες περιοχές της αυτοκρατορίας μεταφέροντας στην Άρτα τη δική τους καλλιτεχνική παιδεία και γνώση.

Αντίθετα με την ποικιλία των τοιχογραφικών προγραμμάτων, η μεγαλύτερη ομοιομορφία, η αρχιτεκτονική ενότητα και ο διακοσμητικός πλούτος στις εξωτερικές επιφάνειες των ναών φανερώνουν πως η αυλή του Δεσποτάτου της Ηπείρου έριξε το βάρος των αισθητικών και λειτουργικών ενδιαφερόντων της περισσότερο στο αρχιτεκτόνημα και λιγότερο στα προγράμματα των τοιχογραφιών, που κοσμούσαν τις μικρότερες ή ευρύτερες εσωτερικές επιφάνειες των εκκλησιών και των καθολικών των μοναστηριών.

Με την εργώδη προσπάθεια ο συγγραφέας τοποθετεί τη ζωγραφική τέχνη των ναών της Άρτας των Κομνηνοδουκάδων Δεσποτών στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι, όχι μόνο των μεγάλων κέντρων του ελλαδικού χώρου, αλλά και όλης της αυτοκρατορίας προωθώντας με αυτόν τον δημιουργικό τρόπο και προάγοντας την έρευνα της βυζαντινής ζωγραφικής. Στην μεγάλη και ανεπανάληπτη αυτή τέχνη ξεχωριστό και σπουδαίο είναι το μερίδιο της Άρτας. Ο Δημήτρης Γιαννούλης πρέπει να είναι ευχαριστημένος για την αξιοζήλευτη επιστημονική προσφορά του».

Αθανάσιος Παλιούρας

Ομότιμος καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας

Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Μαρία Π. Σκαβάρα

Το έργο των Λινοτοπιτών ζωγράφων Μιχαήλ και Κωνσταντίνου στην Επισκοπή Δρυϊνουπόλεως Βορείου Ηπείρου / Συμβολή στη μελέτη της μνημειακής ζωγραφικής του 17ου αιώνα

Ιωάννινα, Εκδόσεις Ιδρύματος Μελετών Ιονίου και Αδριατικού χώρου 2011
σελ. 710 με έγχρωμες και α/μ φωτογραφίες
ISBN 978-960-88081-1-9
Τιμή 26,63 € / στο βιβλιοπωλείο μας 23,97 €

«Για τους Λινοτοπίτες ζωγράφους στο χώρο της Ηπείρου, (Άγιο Νικόλαο στη Βίτσα και Άγιο Μηνά στο Μαυροδένδρι) προηγήθηκε η διδακτορική διατριβή της Αναστασίας Τούρτα, η οποία άνοιξε το δρόμο της έρευνας για τη μελέτη αυτής της οικογενειακής συντροφιάς των καλλιτεχνών. Το χωριό της καταγωγής τους, το Λινοτόπι (ή Ληνοτόπι) στην περιοχή της Καστοριάς, πέρασε στην ιστορία αφού, στο σύντομο σχετικά διάστημα (από το 1570 και όλο τον 17ο αιώνα), εμφανίστηκαν με τα ονόματα Νικόλαος, Μιχαήλ, Κωνσταντίνος Κώστας, Γεώργιος, η μία γενιά κοντά στην άλλη, και περιφερόμενοι από την Μακεδονία και την Ήπειρο μέχρι τη Λίμνη Τριχωνίδα (Μονή Φωτμού, ζωγράφοι Μιχαήλ και Κώστας, 1589) άπλωσαν στις επιφάνειες καθολικών μοναστηριών και ναών τις τοιχογραφίες τους.

Τα σχέδια και τα χρώματα, λόγω της αγροτικής προέλευσής τους, είναι λαϊκότερα αν και επειδή, καθώς φαίνεται, μιμούνται με τη βοήθεια ανθιβόλων την εικονογραφία και την τεχνοτροπία των ζωγράφων της Σχολής της Βορειοδυτικής Ελλάδος (κύκλος Φράγγου Κατελάνου) προσδίδουν στην τέχνη τους και στοιχεία της μνημειακής αστικής ζωγραφικής.

Γεωργουτσάτι. Μονή Προφήτη Ηλία

Νάρθηκας, Ο άγιος Ιγνάτιος

Μία από τις περιοχές δράσης των Λινοτοπιτών ζωγράφων Μιχαήλ και Κωνσταντίνου είναι η παλαιά Βόρειος Ήπειρος, σημερινή Νότιος Αλβανία και συγκεκριμένα η περιοχή της Επισκοπής Δρυϊνουπόλεως – Δρόπολης. Σε διάστημα 36 ετών (1617-1653) το συνεργείο των Λινοτοπιτών ζωγράφισε έξι μνημεία και μας άφησε ένα μεγάλης έκτασης πρόγραμμα τοιχογραφιών, μέσα από το οποίο προβάλλουν οι εικαστικές τάσεις και προτιμήσεις των καλλιτεχνών, αλλά και οι επιλογές της τοπικής κοινωνίας…»

Αθανάσιος Παλιούρας

Ομότιμος καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας

Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Νικόλαος Χρόνη Παπαγεωργίου

Το καθολικό της Αγίας Παρασκευής και ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Σαμαρίνας Γρεβενών / Συμβολή στη μελέτη της θρησκευτικής ζωγραφικής στη δυτική Μακεδονία στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα

Μεταβυζαντινά μνημεία 2

Θεσσαλονίκη, Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών 2010

437 σελ. με έγχρωμες και α/μ φωτογραφίες

ISBN 978-960-7856-43-2

Τιμή 70.00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 63.00 €

«Οι ζωγράφοι από τη Σαμαρίνα, βλαχοχώρι των Γρεβενών, ήταν ως τώρα ελάχιστα γνωστοί είτε από δημοσιεύσεις κάποιων κτητορικών επιγραφών ναών στους οποίους είχαν εργαστεί είτε από αναφορές σε γενικά έργα για τη μεταβυζαντινή ζωγραφική είτε από δυσεύρετες δημοσιεύσεις τοπικών λογίων σε περιφερειακά περιοδικά και τοπικές εφημερίδες καθώς και από μια μονογραφία του Κίτσου Μακρή με τίτλο Οι ζωγράφοι της Σαμαρίνας (Θεσσαλονίκη 1991).

[…] Βασικό στοιχείο της ενασχόλησης μου με τη μελέτη των Σαμαρινιωτών ζωγράφων, στάθηκε η προσπάθεια διερεύνησης του κατά πόσον η ζωγραφική τους στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα –μιας από τις σημαντικότερες περιόδους της νεοελληνικής ιστορίας– συμβάδιζε με τους άλλους τομείς ανάπτυξης του νέου Ελληνισμού. Στο πλαίσιο αυτό μπορεί οποιοσδήποτε να παρατηρήσει αφ’ ενός την ιστορική, οικονομική και πνευματική αναγέννηση του Ελληνισμού μέσα στο πλαίσιο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και, αφ’ ετέρου, την αντίφαση που προκύπτει από τη θεώρηση της τέχνης της περιόδου αυτής, ως τέχνης σχεδόν παρακμιακής. Από την άποψη αυτή αποτελούσε και αποτελεί μια πρόκληση για περαιτέρω ενασχόληση με το συγκεκριμένο αντικείμενο, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον η ιστορική πορεία του τόπου και του χώρου καθόρισε και σε ποιο βαθμό τη θρησκευτική τέχνη.

Ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος

 Ο Καταποντισμός του Φαραώ

Ως πεδίο δράσης και συλλογής υλικού επιλέχτηκαν οι παλιότερες σωζόμενες εκκλησίες της Σαμαρίνας, η Αγία Παρασκευή –άλλοτε καθολικό της ομώνυμης Μονής– και ο γειτονικός ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, αρχικά αφιερωμένος επίσης στην Αγία Παρασκευή. Προτιμήθηκε η σε βάθος εξέταση των δύο μνημείων, προκειμένου να διαπιστωθεί η συνέχεια ή όχι της μεγάλης μεταβυζαντινής ζωγραφικής παράδοσης, τα δυτικά και γενικότερα τα νεωτερικά στοιχεία που υπεισέρχονται και εντάσσονται στα εικονογραφικά προγράμματα των εκκλησιών».

Νικόλαος Χρόνη Παπαγεωργίου
(από τον πρόλογο του βιβλίου)