Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ. ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗ

Αιμιλία Σαλβάνου
Η συγκρότηση της προσφυγικής μνήμης. Το παρελθόν ως ιστορία και πρακτική

Αθήνα, Νεφέλη 2018
Σελίδες: 251
Διαστάσεις: 16,5 x 23,5 εκ.
ISBN 978-960-504-195-3
Τιμή:16,60 € / στο βιβλιοπωλείο μας 13,28 €

Η μνήμη των προσφύγων του 1922 αποτελεί σήμερα έναν κεντρικό τόπο μνήμης. Το αφήγημά της όμως έχει ιστορικότητα. Ξεκινά από τη συγκυρία των δραματικών μετακινήσεων των πληθυσμών σε όλη την Ευρώπη μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και από τις αγωνιώδεις προσπάθειες των ανθρώπων να βρουν μια συνθήκη βίου στη νέα κατάσταση. Ο τρόπος που οι πρόσφυγες αφηγούνταν το παρελθόν τους άλλαζε μαζί με το παρόν τους και τις προσδοκίες τους για το μέλλον. Η μνήμη τους, το τι λένε οι ίδιοι για την ιστορία τους και ο τρόπος που διαμορφώνουν την ταυτότητά τους σμιλεύτηκε σταδιακά, ισορροπώντας ανάμεσα στην εμπειρία και την προσδοκία, ανάμεσα στην επιθυμία αποφυγής της λήθης και την επιδίωξη της διαμόρφωσης μια καινούριας αλήθειας. Δεν είναι μια μνήμη άυλη, έχει υλικότητα, συνδέεται με φορείς, θεσμούς και πρακτικές, είναι αποτέλεσμα της πολιτικής βούλησης και των δικτύων στα οποία κινήθηκαν όσοι πρωταγωνίστησαν στη διαμόρφωσή της.

Σκοπός του βιβλίου είναι να περιπλανηθεί στις τροχιές της διαμόρφωσης της προσφυγικής μνήμης από την άφιξη των προσφύγων στην Ελλάδα μέχρι την ενσωμάτωσή τους στο εθνικό φαντασιακό, εξετάζοντας τη μνήμη στη διανοητική και την υλική της διάσταση. Επικεντρώνεται στην ιστορία των Θρακιωτών προσφύγων και εξετάζει τον ρόλο που έπαιξαν οι διανοούμενοι προσφυγικής καταγωγής, τον τρόπο με τον οποίο το παρελθόν αποτέλεσε το υπόβαθρο πρακτικών και διανοητικών αναζητήσεων και το πώς τελικά διαμορφώθηκε ένα νέο αφήγημα για την ελληνικότητα που συμπεριλάμβανε την εμπειρία των προσφύγων.

(από το βιβλίο)

ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΟ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Στέλιος Γιαμαρέλος, Αναστάσιος Κωτσιόπουλος
Για το μεταμοντέρνο στην αρχιτεκτονική

Επιμέλεια – Πρόλογος: Ανδρέας Γιακουμακάτος

Αθήνα, Νεφέλη 2018
Σελίδες: 154
Διαστάσεις: 11 x 17 εκ.
ISBN 978-960-504-206-6
Τιμή: 9,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 7,20 €

Στο μεταμοντέρνο οι κυρίαρχες τάσεις είναι η επιστροφή στον χρόνο, η επιστροφή στον τόπο, η αναφορά στη λαϊκή κουλτούρα αλλά και, μερικές φορές, η επανερμηνεία του μοντέρνου. Με αυτή την έννοια, ακόμη και ρεύματα όπως ο κριτικός τοπικισμός ή η αρχιτεκτονική της υψηλής τεχνολογίας αγγίζουν τη φιλοσοφία του μεταμοντέρνου στην πιο εκλεπτυσμένη της μορφή.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

10+1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ

Κωστής Καρπόζηλος, Δημήτρης Χριστόπουλος
10 + 1 ερωτήσεις & απαντήσεις για το Μακεδονικό

Αθήνα, Πόλις 2018
Σελίδες: 93
Διαστάσεις: 14 x 21 εκ.
ISBN 978-960-435-635-5
Τιμή: 8,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 6,80 €

Το μικρό αυτό βιβλίο γράφτηκε υπό τη μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων. Στόχος είναι να μπορεί να διαβαστεί από τον καθένα και την καθεμία που προβληματίζεται γύρω από το περίφημο Μακεδονικό. Αυτό που επιχειρεί να προσφέρει είναι μια συνοπτική και κριτική περιήγηση στα πιο διαδεδομένα σχήματα τα οποία, κατά τη γνώμη μας, συνθέτουν τις μεγάλες εθνικές αφηγήσεις, αρθρώνοντας επίσης μια απάντηση σ' αυτές. Το βιβλίο απευθύνεται στους ολοένα και περισσότερους πολίτες που θέλουν να αναμετρηθούν με την, έως πολύ πρόσφατα, θλιβερή μονοτονία του λόγου περί το Μακεδονικό στη δημόσια συζήτηση. Αλλά όχι μόνο. Ενδιαφέρεται, ακόμα, να συνομιλήσει με εκείνους που είναι διατεθειμένοι να αναμετρηθούν με τους δικούς τους μύθους. Οι συγγραφείς θέλησαν να γράψουν όπως ακριβώς συζητάμε: με τρόπο απλό και όχι αυστηρά επιστημονικό - πόσο μάλλον επιστημονικοφανή. Το ανά χείρας βιβλίο δεν προορίζεται για τους λίγους ή τους ειδικούς.

Όσα έθνη ομολογούν θαρρετά, πρωτίστως στον εαυτό τους, τις πικρές αλήθειες και τα κλεισμένα στο ντουλάπι μυστικά τους, μόνο κερδισμένα βγαίνουν. Το ίδιο ισχύει και για τις ζωές των ανθρώπων. Η ελληνική κοινωνία, δυστυχώς, δεν έχει κάνει τολμηρά βήματα αυτοκριτικής και επιλέγει να κουκουλώνει διάφορα τραυματικά ζητήματα του παρελθόντος, ιδίως αυτά που ονομάζει "εθνικά ζητήματα", για να μην υποχρεωθεί σε μια επώδυνη αναμέτρηση με τον εαυτό της. Ας αναμετρηθούμε λοιπόν με τις ανασφάλειες και τις φοβίες μας, ώστε να δούμε, τελικά, τι και πόσο αξίζουν. Σε αυτή τη θεραπευτική λειτουργία επιθυμούν να συμβάλουν οι σελίδες αυτού του βιβλίου.

 Κ.Κ.-Δ.Χ.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ΜΙΚΡΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΜΑΡΚΟ ΜΕΣΚΟ

Μικρόν εγκόλπιον για τον ποιητή Μάρκο Μέσκο

Επιμέλεια – Επιμύθιο: Κώστας Θ. Ριζάκης
Κείμενα: συλλογικό
Αθήνα, Εκδόσεις του Φοίνικα 2018
Σελίδες: 171, με α/μ εικόνες
Διαστάσεις: 15,50 x 23 εκ.
ISBN 978-960-6849-71-8
Τιμή: 15,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 13,50 €



Εννέα μελετητές του έργου του ποιητή Μάρκου Μέσκου φωτίζουν όψεις του ποιητικού του πορτρέτου στο Μικρόν εγκόλπιον για τον ποιητή Μάρκο Μέσκο και ενσκήπτουν σε ζητήματα ποιητικής στην ποίηση του Μέσκου, στο κοινωνικό και ιδιωτικό όραμα του ποιητή, στη μόνωση και στην ποιητική συνομιλία με τον εαυτό και τους άλλους, στα ποιητικά περάσματα προς την ελευθερία.

Ο αφιερωματικός τόμος στον Μάρκο Μέσκο, με τη συνεχή εκδοτική ποιητική παρουσία από το 1973 μέχρι σήμερα, ξεκινά με τρία ποιήματα του ποιητή και κλείνει με το ποιητικό επιμύθιο του Κ.Θ. Ριζάκη, ο οποίος επιμελήθηκε τον τόμο. Τα σχέδια που κοσμούν τον τόμο φιλοτέχνησε ο ίδιος ο ποιητής.

(πηγή: Εκδόσεις του Φοίνικα)

ΒΙΟΛΟΓΙΑ, ΕΝΑΣ ΚΗΠΟΣ ΓΕΜΑΤΟΣ ΘΑΥΜΑΤΑ

Gottfried Schatz
Βιολογία, ένας κήπος γεμάτος θαύματα

Απόδοση στα ελληνικά: Δήμητρα Τσαβάλου-Bill
Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2018
Σελίδες: 178
Διαστάσεις: 14 x 21 εκ.
ISBN 978-960-524-511-5
Τιμή: 13,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 10,40 €

 

Γιατί δεν είμαστε σκλάβοι των γονιδίων μας και σε τι διαφέρουμε απ’ τους χιμπατζήδες; Τι είναι η επιγενετική και γιατί η τρυφερότητα κατά τον θηλασμό καθορίζει πώς θα συμπεριφέρεται το νεογέννητο ποντικάκι σε όλη τη μετέπειτα ζωή του; Πώς μετατρέπεται σε αχαλίνωτο Δον Ζουάν ένας μονογαμικός αρουραίος και πώς επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας ουσίες όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη ή η κοκαΐνη; Γιατί στον πόλεμο κατά των μικροβίων χαμένοι θα είμαστε πάντα εμείς; Σε τι παραπέμπουν οι «πρωτόγονοι» μονοκύτταροι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται σε νερά που κοχλάζουν; Τι πληροφορίες μας δίνουν για τη ζωή σε άλλους πλανήτες οι διαστημοσυσκευές που έχουμε στείλει;

Το βιβλίο αναζητά τις απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα και σε πολλά ακόμη. Κάθε ένα από τα 19 μικρά δοκίμιά του είναι σαν ένα παραμύθι, όπως γράφει στον πρόλογο ο νομπελίστας Rolf Zinkernagel. Με ύφος αφηγηματικό −συχνά σε πρώτο πρόσωπο− και διάθεση στοχαστική, ενίοτε ποιητική, μας μεταφέρει σ’ έναν κήπο γεμάτο θαύματα, τον αόρατο κήπο της μοριακής και κυτταρικής βιολογίας, της βιοχημείας και της γενετικής – τον κήπο της αυτογνωσίας μας.

Αυτό είναι το δεύτερο βιβλίο του Gottfried Schatz στα ελληνικά. Όπως και το πρώτο, Πέρα απ’ τα γονίδια (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2011), περιλαμβάνει μια σειρά άρθρων-δοκιμίων που δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά στην έγκυρη ελβετική εφημερίδα Neue Zürcher Zeitung.

(πηγή: ΠΕΚ)

 

ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821

Όψεις της Επανάστασης του 1821

Πρακτικά συνεδρίου, Αθήνα, 12 και 13 Ιουνίου 2015
Κείμενα: συλλογικό
Επιμέλεια: Δημήτρης Δημητρόπουλος, Χρήστος Λούκος, Παναγιώτης Μιχαηλάρης
Αθήνα, Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού / Περιοδικό Μνήμων 2018
Σελίδες: 402
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN 978-960-7089-29-8
Τιμή: 19,08 / στο βιβλιοπωλείο μας 17,17 €

«Στο εύλογο ερώτημα, γιατί η Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού και το περιοδικό "¨Μνήμων" οργάνωσαν ένα συνέδριο για το 1821, θα μπορούσαν να δοθούν διάφορες απαντήσεις: ότι πλησιάζουν τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης και θα θέλαμε να συμβάλουμε, έστω έμμεσα, στη δημιουργία των προϋποθέσεων για να τιμηθεί η επέτειος αυτή με την εγκυρότητα και την πολυφωνία που της αξίζει˙ ότι ο εορτασμός μιας τέτοιας επετείου είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να αφεθεί μόνο σε εθνικιστικούς πανηγυρισμούς, ιδεολογική χρήση, προχειρότητες και ερασιτεχνισμούς ή σε επιμέρους πρωτοβουλίες όσων θέλουν να αποτυπώσουν μόνο το δικό τους στίγμα. Κάποιες μάλιστα από αυτές τις στοχευμένες πρωτοβουλίες έχουν ήδη αρχίσει.

Θα ήταν επομένως ουσιαστική παράλειψη από τη μεριά των ιστορικών -χρησιμοποιώ τον όρο ιστορικοί με την ευρύτερη δυνατή έννοιά του- να μην φροντίσουν να τιμηθεί αυτή η επέτειος με έργα ουσιαστικά...».

Χρήστος Λούκος 

(από το βιβλίο)

ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ

Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

στο πλαίσιο του κύκλου ομιλιών

Η ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΩΣ ΤΟ ΧΘΕΣ

Τέσσερις διαλέξεις με προβολή διαφανειών του Θοδωρή Κοντάρα

διοργανώνει την τέταρτη διάλεξη

Αρχαίες πόλεις του Μαιάνδρου

την Τρίτη, 27 Μαρτίου 2018, στις 19:00

στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ

Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη

Στις παρυφές του ζωοδότη αλλά και καταστροφέα Μαιάνδρου ποταμού, δημιουργήθηκαν μερικές από τις πιο σημαντικές πόλεις της αρχαίας Ιωνίας, που έπαιξαν για πολλούς αιώνες σπουδαίο ρόλο στην ελληνική ιστορία.

Η λαμπρή Μαγνησία επί Μαιάνδρω, με το μέγα ιερό της Λευκοφρυηνής Αρτέμιδος, η Πριήνη, η γόησσα που σκαρφάλωσε αγέρωχη στις πλαγιές της Μυκάλης, η κορυφαία κι ανυπέρβλητη Μίλητος, η μάνα δεκάδων ελληνικών πόλεων του Ευξείνου Πόντου, με το μαντείο του Διδυμαίου Απόλλωνος και την παγκόσμια εμπορική ακτινοβολία της, η μυστηριώδης κι απόκοσμη Ηράκλεια του Λάτμου, η πλούσια και δυναμική Νύσσα, όταν αφηγηθούν το «παραμύθι» τους, εντυπωσιάζουν με την πνευματική, καλλιτεχνική και οικονομική ακμή τους, αλλά και τα πολιτικά επιτεύγματά τους από τα αρχαϊκά χρόνια ως τη μεσοβυζαντινή εποχή.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Θοδωρής Κοντάρας γεννήθηκε στη Νέα Ερυθραία, με καταγωγή από το Σιβρισάρι της Ερυθραίας Μ. Ασίας. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και δίδαξε στη μέση εκπαίδευση (1983-2017). Σε όλον τον προσφυγικό κόσμο είναι γνωστός για την επισταμένη του ασχολία με τη λαογραφία και την ιστορία του Ελληνισμού της Μικρασίας, κυρίως των περιοχών Ιωνίας, Αιολίδας και Προποντίδας. Από το 1981 είναι υπεύθυνος του τμήματος παραδοσιακού πολιτισμού του Πνευματικού Κέντρου Νέας Ερυθραίας, όπου δημιούργησε τον Χορευτικό Όμιλο, με στόχο τη διάσωση και διάδοση της πλούσιας μουσικοχορευτικής παράδοσης των Ερυθραιωτών προσφύγων. Επιμελήθηκε τους τρεις δίσκους που εξέδωσε το 1991-94 το Λύκειο των Ελληνίδων Αθηνών με 43 χορούς και τραγούδια από τα Αλάτσατα, την Ερυθραία και τη Σμύρνη, στους οποίους τραγουδούν και παίζουν με αυθεντικό τρόπο πρόσφυγες της πρώτης και δεύτερης γενιάς από τη Ν. Ερυθραία. Μελέτησε και κατέγραψε τις φορεσιές των Ελλήνων του Μαρμαρά, της Ερυθραίας και των χωριών της Σμύρνης, με βάση τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στη Ν. Ερυθραία και στα Ν. Παλάτια Ωρωπού.

Ταξιδεύει πολύ συχνά στην Τουρκία κι έχει δημιουργήσει ένα πλουσιότατο αρχείο διαφανειών από τις μικρασιατικές πατρίδες, το οποίο χρησιμοποιεί σε διαλέξεις με μικρασιατικά θέματα, που οργανώνουν σωματεία, πνευματικά κέντρα κι επιστημονικά ιδρύματα. Συνεργάστηκε με την ιστορικό Μαριάννα Κορομηλά στην εβδομαδιαία εκπομπή της Ελληνικής Ραδιοφωνίας «Ταξιδεύοντας στο χώρο και το χρόνο», σε θέματα του μικρασιατικού Ελληνισμού. Με την ίδια και άλλους συνεργάτες συνέγραψε το βιβλίο «Ερυθραία, ένας ευλογημένος μικρόκοσμος στην καρδιά της Ιωνίας» (εκδ. Πανόραμα, Αθήνα 1997). Άρθρα και μελέτες του έχουν δημοσιευθεί σε λαογραφικά βιβλία, επιστημονικά περιοδικά μουσείων, ιστοσελίδες κι εφημερίδες μικρασιατικών σωματείων. Έχει επίσης την επιμέλεια πολλών βιβλίων με μικρασιατικά θέματα κάθε είδους, καθώς και της σειράς Εξ Ανατολών των εκδόσεων Μπαλτά. Για την προσφορά του στη μικρασιατική ιδέα τιμήθηκε από πολλά σωματεία, με κορυφαία αναγνώριση τη βράβευσή του από την Ένωση Σμυρναίων Αθηνών (2012) και από την ΟΠΣΕ (2015).

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
ΜΙΕΤ: Τσιμισκή 11, 546 24 Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 288 036, φαξ. 2310 226 460
email: bookstore-thessaloniki@miet.gr

Η ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΔΥΝΗΡΗΣ ΑΝΑΠΟΛΗΣΗΣ. Ο ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΑΚΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

Παναγιώτα Μήνη  
 Η κινηματογραφική μορφή του πόνου και της οδυνηρής αναπόλησης. Ο μοντερνισμός του Τάκη Κανελλόπουλου

Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2018 
Σελίδες: 442, με 121 έγχρωμες και α/μ φωτογραφίες 
Διαστάσεις: 14 x 21 εκ. 
ISBN 978-960-250-679-0 
Τιμή: 25,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 18,75 €



Το βιβλίο αυτό αποτελεί την πρώτη επιστημονική μονογραφία για το κινηματογραφικό έργο του Τάκη Κανελλόπουλου (1934-1990), του ξεχωριστού δημιουργού από τη Θεσσαλονίκη που χάρισε στον ελληνικό κινηματογράφο ταινίες όπως ο Μακεδονικός γάμος (1960), ο Ουρανός (1962), η Εκδρομή (1966), η Παρένθεση (1968), το Χρονικό μιας Κυριακής (1975) και το Ρομαντικό σημείωμα (1978). Συνδυάζοντας διακειμενικές και φορμαλιστικές αναλύσεις, η μελέτη εξετάζει το έργο του Κανελλόπουλου μέσα στο ιστορικό και καλλιτεχνικό πλαίσιό του και εξηγεί τους τρόπους με τους οποίους ο σκηνοθέτης απέκλινε από παραδοσιακές πρακτικές και πρότεινε την προσωπική του εκδοχή για έναν καλλιτεχνικό κινηματογράφο. Πιο συγκεκριμένα, το βιβλίο φωτίζει τις ταινίες του Κανελλόπουλου σε σχέση με εθνολογικές και ιστορικές μελέτες της εποχής, με τη λογοτεχνική και εικαστική παραγωγή της γενέτειράς του και με παράλληλες κινηματογραφικές εξελίξεις στην ανατολική και τη δυτική Ευρώπη. Παρακολουθεί και σχολιάζει την πρόσληψη των ταινιών του από την κριτική της εποχής και αναλύει τις αφηγηματικές και υφολογικές τεχνικές με τις οποίες ο Κανελλόπουλος μετουσίωσε τις προσλαμβάνουσές του σε έναν μοντερνιστικό κινηματογράφο που αποτύπωσε με εκφραστικότητα τον αιώνιο ανθρώπινο πόνο –στον πόλεμο, στον έρωτα, στην κάθε μορφής απώλεια και στην αναπόληση του παρελθόντος.

Όπως σημειώνει η συγγραφέας στην Εισαγωγή της, για να πετύχει τους στόχους του, ο σκηνοθέτης «απέρριψε τη σφιχτή αιτιοκρατία και τη σαφήνεια του κλασικού κινηματογράφου στην ανάπτυξη της πλοκής. Αντ’ αυτού μετέδωσε τις ιστορίες με ελλειπτικότητα, καλλιέργησε την αμφισημία και την αφαίρεση, πειραματίστηκε με τον εσωτερικό μονόλογο και τον ποιητικό λόγο και μετάγγισε στις ταινίες του πολλαπλά επίπεδα αυτοαναφορικότητας». Στο υφολογικό επίπεδο, «χρησιμοποίησε αργούς ρυθμούς στην ένωση των πλάνων, λήψεις μεγάλης διάρκειας, αργές κινήσεις της κάμερας ή στατικές λήψεις, μετρημένες κινήσεις ηθοποιών, εκφραστικό φωτισμό, λιγοστούς φυσικούς ήχους και πλούσια μουσική υπόκρουση», ενώ ως σκηνικό προτίμησε σχεδόν αποκλειστικά τους φυσικούς, εξωτερικούς χώρους. Στα επιμέρους κεφάλαια εξετάζονται μία προς μία οι ταινίες του Κανελλόπουλου και στο τέλος γίνεται αναφορά στο πεζογραφικό του έργο, με το οποίο ασχολήθηκε όταν εγκατέλειψε τον κινηματογράφο.

Η ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΗΝΗ είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας του Κινηματογράφου στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τα θέματα της έρευνάς της περιλαμβάνουν τον ελληνικό κινηματογράφο, τον σοβιετικό κινηματογράφο, τα σενάρια του Νίκου Καζαντζάκη και τις κινηματογραφικές αναπαραστάσεις της ρωμαϊκής αρχαιότητας, εστιάζοντας ιδιαίτερα σε ζητήματα φόρμας, ιδεολογίας και πρόσληψης.

 (πηγη: ΜΙΕΤ)

ΞΑΝΑ Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ; ΜΕΤΑΞΥ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑΣ

Θεοδόσιος Π. Τάσιος
Ξανά ο Αριστοτέλης; Μεταξύ Εμπειρίας και Θεωρίας

Αθήνα, Εκδόσεις Άτων 2018
Σελίδες: 213, με α/μ εικόνες
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ. ISBN 978-618-5337-02-5 
Τιμή: 15,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 12,00 €

Γιατί άραγε, άλλη μια αναφορά στον Αριστοτέλη;

Για δύο τουλάχιστον λόγους:

• Πρώτον, για να ξανακουσθεί μια τίμια φωνή που αναγνωρίζει το βιωματικό όφελος εκείνου που προτιμά να χάνει σε εξωτερικά αγαθά, προκειμένου να συμμετάσχει εκ βαθέων στη χαρά του ευεργετούμενου Διπλανού του. (Αποφεύγοντας έτσι τις μάταιες ερμηνείες του ηθικού ενεργήματος μέσω μεταθανάτιων δωροληψιών ή μέσω περίπλοκων λογικών κατασκευών).

• Και δεύτερον, για να ξαναϊδούμε κείμενα που αποπειρώνται να ερμηνεύσουν συστηματικά τον Κόσμο με μέθοδο επιστημονική, εφαρμοζόμενη σε ποικίλα θέματα - απ' την Μετεωρολογία μέχρι την Αντοχή των στερεών σωμάτων, κι απ' τη Μνήμη μέχρι τη στοιχειώδη Χημεία. 

Και κάτι άλλο. Το βιβλίο αυτό ξεκινάει με τον Σωκράτη και τελειώνει με τον Επίκουρο, ανιχνεύοντας τα κοινά τους σημεία με τον Αριστοτέλη. 

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ΤΑ ΔΥΟ ΕΥ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

Παύλος Κόντος  
Τα δύο ευ της ευτυχίας. Εισαγωγή στα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη

Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2018 
Σελίδες: 316 
Διαστάσεις: 14 x 21 εκ. 
ISBN 978-960-524-512-2 
Τιμή: 18,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 14,40 € 



Το βιβλίο «τα δύο ευ της ευτυχίας» έχει τη μορφή ενός οδοιπορικού ανάγνωσης των Ηθικών Νικομαχείων: καταγράφει, κάθε φορά, τις δυσκολίες που συναντά ο αναγνώστης, τις γνώσεις που αποκτά, τις προσμονές του, την απογοήτευση ή τον ενθουσιασμό του, και του δείχνει πώς να αποκωδικοποιεί το αριστοτελικό κείμενο. Ταυτόχρονα, συνιστά μια συνολική, και ενίοτε πρωτότυπη, πρόταση κατανόησης της αριστοτελικής ηθικής. Δεν αρκείται σε μια ακαδημαϊκή έκθεση των βασικών της θέσεων αλλά επιχειρεί την υπεράσπισή τους τόσο με φιλοσοφικά επιχειρήματα (χωρίς τη χρήση δυσνόητων όρων) όσο και με την επίκληση πολλών παραδειγμάτων από την καθημερινή εμπειρία. Γι’ αυτό και ο τίτλος του βιβλίου μάς προσκαλεί να συνδέσουμε όσα θα μάθουμε με μια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε την ευτυχισμένη ζωή, τη δική μας ζωή.

Η πρωτοτυπία της παρούσας εισαγωγής, πέρα από την αμεσότητα του ύφους της, είναι διπλή: έγκειται στο ότι έχει οργανωθεί με βάση την ανάλυση εκτενών αποσπασμάτων από τα Ηθικά Νικομάχεια και τα Πολιτικά (που παρατίθενται στο πρωτότυπο και σε μετάφραση) και στο ότι, λαμβάνοντας υπόψη διαφορετικές ερμηνείες, επιτρέπει στο κείμενο να αναδείξει τις αμφισημίες και τον πλούτο του.

 Το βιβλίο ξεκινά πλάθοντας μια ιστορία για τον Αριστοτέλη και τον γιο του Νικόμαχο, και τελειώνει βρίσκοντας την ίδια ιστορία μέσα σε δύο πίνακες του Ρέμπραντ.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου) 

ΒΕΝΕΤΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΤΕΛΗ 17ΟΥ - ΑΡΧΕΣ 18ΟΥ ΑΙΩΝΑ

Βενετικοί χάρτες της Πελοποννήσου, τέλη του 17ου – αρχές του 18ου αιώνα. Από τη Συλλογή του Πολεμικού Αρχείου της Αυστρίας

Κείμενα: συλλογικό
Επιστημονική επιμέλεια: Όλγα Κατσιαρδή-Hering
Επιμέλεια έκδοσης: Κωστούλα Σκλαβενίτη
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2018
Σελίδες: 544, με 75 έγχρωμες εικόνες
Διαστάσεις: 21 x 26 εκ.
ISBN 978-960-250-705-6
Η έκδοση περιλαμβάνει ψηφιακό δίσκο με τους βενετικούς χάρτες της Πελοποννήσου
Τιμή:45,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 33,75 €

Το 1986 η επιστημονική επιμελήτρια του τόμου Όλγα Κατσιαρδή-Hering εντόπισε στη Χαρτογραφική Συλλογή του Πολεμικού Αρχείου της Βιέννης στα Κρατικά Αρχεία της Αυστρίας σειρά ανέκδοτων, χειρόγραφων, πρωτότυπων, έγχρωμων χαρτών που χρονολογούνται από την εποχή της Β΄ Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο (1685–1715). Οι χάρτες είχαν σχεδιαστεί από ειδικούς μηχανικούς της Γαληνοτάτης με σκοπό την καταγραφή, υπό μορφή καταστίχων-κτηματογραφήσεων, των πελοποννησιακών περιοχών που από το 1685 είχαν περιέλθει στην κυριαρχία της. Εντάσσονταν στο μεγάλο πρόγραμμα της Βενετίας να καταγράψει τη γη και να αποτυπώσει αναλυτικά τις πλουτοπαραγωγικές περιοχές με σκοπό την απεικόνιση των γαιοκτησιών, τη φορολόγησή τους, την αποφορά εσόδων κτλ. Οι μεγάλων διαστάσεων, αναλυτικοί χάρτες των διαμερισμάτων (territorii) στα οποία η Βενετία διαίρεσε την Πελοπόννησο συνόδευαν τα επιμέρους κτηματογραφικά κατάστιχα, μερικά από τα οποία σώζονται, και κάποια έχουν ήδη τύχει αναλυτικής επεξεργασίας. Μετά την κατάλυση της Βενετικής Δημοκρατίας από τον Ναπολέοντα και τη μετέπειτα ένταξή της στην Αψβουργική Μοναρχία, οι χάρτες αυτοί μεταφέρθηκαν στη Γεωγραφική Πολεμική Υπηρεσία της Βιέννης και παρέμειναν έκτοτε στα Κρατικά Aρχεία της Αυστρίας. Πρόκειται για δώδεκα χάρτες μεγάλων διαστάσεων (συνολικά 53 φύλλα) που καταγράφουν γεωφυσικές λεπτομέρειες, πληθώρα τοπωνυμίων, καλλιεργημένες και ερημωμένες εκτάσεις, χωριά (κατοικημένα και μη), ζευγολατειά κτλ. Αποτελούν πολύτιμο υλικό για τον ιστορικό, τον γεωγράφο, τον μελετητή του περιβάλλοντος, τον οικονομικό ιστορικό.

Στον τόμο συνεργάστηκαν οι ιστορικοί, αρχαιολόγοι και ειδικοί της χαρτογραφίας John Bennet, Siriol Davies, Χάρις Καλλιγά, Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Ευτυχία Δ. Λιάτα, Ευάγγελος Λιβιεράτος, Αλέξης Μάλλιαρη, Μαρία Μάμαλη, Δημήτρης Μπελέζος, Κωνσταντίνος Ντόκος, Αγγελική Πανοπούλου, Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Γιώργος Τόλιας και Αγαμέμνων Τσελίκας. Οι εμπεριστατωμένες μελέτες τους παρουσιάζουν και αναλύουν επιστημονικά τους χάρτες αυτούς και προσφέρουν το υλικό προς περαιτέρω ανάγνωση και μελέτη. Στον τόμο δημοσιεύονται όλοι οι χάρτες, συγκεντρωτικά αλλά και αναλυτικά ανά φύλλο, με την αρίθμηση η οποία έχει προστεθεί από τους μελετητές για να διευκολύνουν τη χρήση των εκτενών καταλόγων τοπωνυμίων. Την έκδοση επιμελήθηκε η Κωστούλα Σκλαβενίτη, η οποία συνέταξε και τα αναλυτικά ευρετήρια, προσώπων και τοπωνυμίων (βενετικά και ελληνικά). Τέλος, ο τόμος συνοδεύεται από ψηφιακό δίσκο με όλο το χαρτογραφικό υλικό. Θέλουμε να ελπίζουμε ότι με το έργο αυτό η επιστημονική κοινότητα, και όχι μόνο, θα έχει ένα πολύτιμο υλικό και εργαλείο για περαιτέρω έρευνες.

(πηγή: ΜΙΕΤ)

ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΑ. Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΒΑΘΜΟΥ

Gérard Genette

Παλίμψηστα. Η λογοτεχνία δευτέρου βαθμού

Μετάφραση: Βασίλης Πατσογιάννης
Επιμέλεια: Μαρία Στεφανοπούλου, Λίζυ Τσιριμώκου
Εισαγωγή: Λίζυ Τσιριμώκου
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2018

Σελίδες: 634

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN 978-960-250-704-9

Τιμή: 30,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 22,50 €

Το παλίμψηστο, ως γνωστόν, είναι μια περγαμηνή όπου έχει αποξεστεί μια πρώτη εγγραφή για να χαραχτεί μια άλλη, η οποία δεν κρύβει εντελώς την αρχική. Στο βιβλίο αυτό παλίμψηστα, μεταφορικά μιλώντας, είναι τα υπερκείμενα. Ο συγγραφέας περιγράφει αναλυτικά τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους ένα μεταγενέστερο κείμενο ωθεί τους αναγνώστες του, ρητά ή υπόρρητα, να διαβάσουν ή να θυμηθούν κάποιο παλαιότερο. Μέσα από παραδείγματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και πρωτίστως της γαλλικής, ο Ζενέτ πραγματεύεται συστηματικά τη φύση και τη γραμματολογική θέση συγκεκριμένων λογοτεχνικών γενών (λ.χ. της παρωδίας, του παστίς, του αντιμυθιστορήματος, της γελοιολογίας), καθώς και το πολύπλεγμα των υπερκειμενικών σχέσεων. «Η θέση και η δράση στο λογοτεχνικό πεδίο αυτής της δευτέρου βαθμού λογοτεχνίας», λέει ο συγγραφέας, «που γράφεται διαβάζοντας, είναι εν γένει, και δυστυχώς, παραγνωρισμένες. Επιχειρούμε εδώ να εξερευνήσουμε τούτα τα εδάφη. Ένα κείμενο μπορεί πάντα να διαβάζει ένα άλλο, και ούτω καθεξής ως το τέλος των κειμένων. Και τούτο εδώ δεν ξεφεύγει από τον κανόνα: τον εκθέτει και εκτίθεται κι αυτό το ίδιο. Θα διαβάσει καλά όποιος διαβάσει τελευταίος».

Ο Ζεράρ Ζενέτ γεννήθηκε το 1930 στο Παρίσι. Από τους επιφανέστερους και πιο επιδραστικούς κριτικούς λογοτεχνίας της σύγχρονης Γαλλίας, μέγας βιρτουόζος της αφηγηματολογίας στη θεωρία και στην πράξη, συνέβαλε σημαντικά στην εξάπλωση του δομισμού. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (1963-1967) και υπήρξε διευθυντής σπουδών στην École des hautes études en sciences sociales ώς το 1994. Ίδρυσε το 1970, μαζί με τον Τσβετάν Τοντόροφ, το περιοδικό Poétique και διηύθυνε την ομώνυμη σειρά ποιητικής στις εκδόσεις Seuil. Συγκαταλέγεται στους κύριους εκπροσώπους του ρεύματος της «νέας κριτικής» στη Γαλλία κατά τη δεκαετία του 1960 και, στη συνέχεια, γίνεται θεωρητικός υπέρμαχος μιας επιστήμης της αφήγησης, η οποία είχε ήδη ξεκινήσει νωρίτερα με τον Ρολάν Μπαρτ και τη σημειολογία. Γνωστότερα έργα του: Σχήματα I-V (1966-2002), Μιμολογικά (1976), Εισαγωγή στο αρχικείμενο (1979), Nouveau Discours du récit (1983), Seuils (1987). Μετά το 1990 τον απασχολεί η έρευνα ζητημάτων αισθητικής, καρπός της οποίας είναι το δίτομο έργο L’Œuvre d’art: Immanence et trascendance (1994) και La Relation esthétique (1997). Τα Παλίμψηστα εκδόθηκαν το 1982.

(πηγή: ΜΙΕΤ)

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ ΤΗΣ ΙΩΝΙΑΣ

Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

στο πλαίσιο του κύκλου ομιλιών

Η ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΩΣ ΤΟ ΧΘΕΣ

Τέσσερις διαλέξεις με προβολή διαφανειών του Θοδωρή Κοντάρα

διοργανώνει την τρίτη διάλεξη

Αρχαιολογικοί τόποι της Ιωνίας

την Τρίτη, 13 Μαρτίου 2018, στις 19:00

στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ

Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη

 Ο πολύφερνος κι ευρηματικός κόσμος της αρχαίας Ιωνίας, η ναυτομάνα Φώκαια, η πεντάμορφη Σμύρνα, η «καλλίστη των εν τη Ασία πόλεων», η Κλάρος της μαντείας και του ιερού μυστηρίου, οι εκπληκτικές πρωτεύουσες πόλεις Σάρδεις και Έφεσος, με τον πλούτο και τα μοναδικά καλλιτεχνικά μνημεία, θα πουν την ιστορία τους στο χώρο και το χρόνο μέσα από το λόγο και την εικόνα.

Ένα γοητευτικό ταξίδι πάνω στα χνάρια μερικών σπουδαίων ιωνικών πόλεων, που σφράγισαν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό με τον πολυποίκιλο βίο τους, την οικονομία, την τέχνη και τα πνευματικά τους επιτεύγματα.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Θοδωρής Κοντάρας γεννήθηκε στη Νέα Ερυθραία, με καταγωγή από το Σιβρισάρι της Ερυθραίας Μ. Ασίας. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και δίδαξε στη μέση εκπαίδευση (1983-2017). Σε όλον τον προσφυγικό κόσμο είναι γνωστός για την επισταμένη του ασχολία με τη λαογραφία και την ιστορία του Ελληνισμού της Μικρασίας, κυρίως των περιοχών Ιωνίας, Αιολίδας και Προποντίδας. Από το 1981 είναι υπεύθυνος του τμήματος παραδοσιακού πολιτισμού του Πνευματικού Κέντρου Νέας Ερυθραίας, όπου δημιούργησε τον Χορευτικό Όμιλο, με στόχο τη διάσωση και διάδοση της πλούσιας μουσικοχορευτικής παράδοσης των Ερυθραιωτών προσφύγων. Επιμελήθηκε τους τρεις δίσκους που εξέδωσε το 1991-94 το Λύκειο των Ελληνίδων Αθηνών με 43 χορούς και τραγούδια από τα Αλάτσατα, την Ερυθραία και τη Σμύρνη, στους οποίους τραγουδούν και παίζουν με αυθεντικό τρόπο πρόσφυγες της πρώτης και δεύτερης γενιάς από τη Ν. Ερυθραία. Μελέτησε και κατέγραψε τις φορεσιές των Ελλήνων του Μαρμαρά, της Ερυθραίας και των χωριών της Σμύρνης, με βάση τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στη Ν. Ερυθραία και στα Ν. Παλάτια Ωρωπού. 

Ταξιδεύει πολύ συχνά στην Τουρκία κι έχει δημιουργήσει ένα πλουσιότατο αρχείο διαφανειών από τις μικρασιατικές πατρίδες, το οποίο χρησιμοποιεί σε διαλέξεις με μικρασιατικά θέματα, που οργανώνουν σωματεία, πνευματικά κέντρα κι επιστημονικά ιδρύματα. Συνεργάστηκε με την ιστορικό Μαριάννα Κορομηλά στην εβδομαδιαία εκπομπή της Ελληνικής Ραδιοφωνίας «Ταξιδεύοντας στο χώρο και το χρόνο», σε θέματα του μικρασιατικού Ελληνισμού. Με την ίδια και άλλους συνεργάτες συνέγραψε το βιβλίο «Ερυθραία, ένας ευλογημένος μικρόκοσμος στην καρδιά της Ιωνίας» (εκδ. Πανόραμα, Αθήνα 1997). Άρθρα και μελέτες του έχουν δημοσιευθεί σε λαογραφικά βιβλία, επιστημονικά περιοδικά μουσείων, ιστοσελίδες κι εφημερίδες μικρασιατικών σωματείων. Έχει επίσης την επιμέλεια πολλών βιβλίων με μικρασιατικά θέματα κάθε είδους, καθώς και της σειράς Εξ Ανατολών των εκδόσεων Μπαλτά. Για την προσφορά του στη μικρασιατική ιδέα τιμήθηκε από πολλά σωματεία, με κορυφαία αναγνώριση τη βράβευσή του από την Ένωση Σμυρναίων Αθηνών (2012) και από την ΟΠΣΕ (2015). 

 

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:

ΜΙΕΤ: Τσιμισκή 11, 546 24 Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 288 036, φαξ. 2310 226 460
email: bookstore-thessaloniki@miet.gr

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΕΑΥΤΟΥΣ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΟΥΣ. ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ» ΣΤΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΟΥ ΜΙΕΤ

Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

παρουσιάζει την έκθεση

Εαυτούς και Αλλήλους

Από τη συλλογή του Διονύση Φωτόπουλου

στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ

Βίλα Καπαντζή – Βασιλίσσης Όλγας 108

12 Μαρτίου – 6 Μαΐου 2018

Γιάννης Τσαρούχης, Ευψύχει, Κάρολε αγαπημένε, 1987. 

Παστέλ σε χρωματιστό χαρτόνι, 32 x 24 εκ.

Η έκθεση «Εαυτούς και Αλλήλους. Από τη συλλογή του Διονύση Φωτόπουλου» –που διοργανώθηκε από το ΜΙΕΤ και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Μέγαρο Εϋνάρδου τον Δεκέμβριο του 2017– θα εγκαινιαστεί τη Δευτέρα 12 Μαρτίου 2018 στις 20:00 στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ (Βίλα Καπαντζή - Βασιλίσσης Όλγας 108). Διάρκεια έκθεσης έως την Κυριακή 6 Μαΐου 2018.

Στην έκθεση παρουσιάζονται περίπου 400 έργα (λάδια, σχέδια, γλυπτά, χειρόγραφα και φωτογραφίες), κατά κύριο λόγο προσωπογραφίες, από τη συλλογή του Διονύση Φωτόπουλου. Μεταξύ άλλων, παρουσιάζονται έργα των Θ. Απάρτη, Δ. Διαμαντόπουλου, Φ. Κόντογλου, Γ. Μπουζιάνη, Γ. Παππά, Γ. Μόραλη, Γ. Τσαρούχη, L. de Nobili, Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Γ. Λάππα, Τ. Μαντζαβίνου, Γ. Μαυροείδη, Μ. Μπιτσάκη, Χ. Μπότσογλου, Δ. Μυταρά, Θ. Παπαγιάννη, Ε. Σακαγιάν, Ν. Στεφάνου, Β. Φωτόπουλου, Γ. Ψυχοπαίδη.

Γιάννης Παππάς, Μακέτα για το γλυπτό «Αδαμάντιος Κοραής», 1938-1939. 

Χαλκός, ύψος 52 εκ.

Τον πυρήνα της έκθεσης τον προσδιορίζει ο ίδιος ο Διονύσης Φωτόπουλος στο σημείωμά του στον κατάλογο της έκθεσης:
«Είναι οι φίλοι, είναι εκείνες οι φυσιογνωμίες των ανθρώπων που συνάντησες ή ονειρευό­σουν να συναντήσεις, τα βλέμματά τους που έλεγαν πολλά, είναι οι ιδέες που αναστατώνουν το μυαλό και που σπρώχνουν στην αναζήτηση καινούριας οπτικής στη ζωή και στην τέχνη, είναι η διαφώτιση, οι αγώνες για έναν καλύτερο κόσμο, για μια καλύτερη πατρίδα, για ελευθερία, για πιο τρελά όνειρα. Είναι οι δάσκαλοι μέσα κι έξω απ’ τη Σχολή, οι τυχαίες συναντήσεις με ελεύθερα μυαλά, είναι οι διαφωνίες με τους συμμαθητές, είναι η χαρά του ανοίγματος της σκέψης, το όνειρο του έρωτα, η συμπόρευση της φιλίας, η ποίηση και η μουσική. Ήμουνα τυχερός γιατί τα είχα όλα αυτά, έκανα ό,τι μπορούσα, ο καθένας άξιος της μοίρας του».

Δημήτρης Μυταράς, Ο θίασος (από αριστερά: Δ. Μυταράς, Δ. και Β. Φωτόπουλος, Ο. Ελύτης, 

Κ. Κουν, Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Γ. Μόραλης, Γ. Τσαρούχης), δεκαετία 1980. 

Κολάζ με φωτογραφίες και ακρυλικό, 35 x 50 εκ.

Και ο Διονύσης Καψάλης, στο προλόγισμά του, συμπληρώνει:
«Αυτή, είπα μέσα μου, είναι η δική του Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης, οι εικόνες της δικής του ζωής, μιας ζωής που αναλώθηκε ευφρόσυνα στην υπόθεση της ομορφιάς και ευλογήθηκε με τη φιλία πολλών σπουδαίων ανθρώπων, πρεσβύτερων, ομηλίκων και νεοτέρων, που στάθηκαν και είναι ακόμα οι χορηγοί της δικής μας δόξας. Ίσως μέσα από τις εικόνες αυτές, τις αυτοσχέδιες περιστασιακές και τις άλλες, τις επισημότερες, τις παιγνιώδεις αλλά και τις πιο σοβαρές, τις αυτοπροσωπογραφίες, τις ετεροπροσωπογραφίες και τις αλληλοπροσωπο­γραφίες, διαπιστώσουμε ότι εντέλει πραγματοποιήθηκε, χωρίς να το καταλάβουμε, μια δική μας εδώ, σ’ αυτή τη γωνιά του κόσμου, μικρή ελληνική αναγέννηση, μια δημιουργική δίνη φιλίας που συνεπήρε “εαυτούς και αλλήλους”, ώσπου μας ξέβρασε, τριάντα χρόνια μετά, μουδιασμένους και σχεδόν αποσυνάγωγους, στην άλλη όχθη του χρόνου, εκεί όπου φοβόμαστε πως έχουν κιόλας αρχίσει να βαθαίνουν οι ίσκιοι της φθοράς στα χορταριασμένα μονοπάτια. […] Ας αφεθούμε λοιπόν να συνομιλήσουμε με τις μορφές που έχει συνάξει γύρω του ο Διονύσης Φωτόπουλος, όσες συνάντησε τυχαία, όσες θήρευσε και όσες αγάπησε μέσα από την τέχνη του. Υπήρξαν όλοι αρχάγγελοι του δικού μας κόσμου, καθένας με τα πάθη του και τους καημούς, τις χαρές και τις λύπες του, τις εφήμερες και τις ανυποχώρητες· όλοι όμως αφοσιωμένοι με πάθος στην υπόθεση της ομορφιάς και της ζωής, όπως και ο ίδιος ο Διονύσης Φωτόπουλος. Η δική του δόξα, που είχε τέτοιους φίλους, είναι τώρα πια και δική μας: “μια απέραντη αλληλεγγύη πεθαμένων και ζωντανών”, όπως έλεγε ο Σεφέρης».

Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Κ. Π. Καβάφης, 1965. 

Αιματίτης σε χαρτί, 30 x 21 εκ. 

Τέλος, ο Ν. Π. Παΐσιος στον επίλογο του καταλόγου σημειώνει για τον Διονύση Φωτόπουλο και την παρούσα έκθεση:
«Εκείνος έχει θωπεύσει με το βλέμμα του κάθε λάδι, σχέδιο, γλυπτό, φωτογραφία, χειρόγραφο, εκείνος τα έχει διαλέξει ένα ένα ανάμεσα σε δεκάδες άλλα. Εκείνος έχει συγχρωτιστεί, συνεργαστεί, γιατί όχι, και συγκρουστεί, για να ξανασυμφιλιωθεί, με όλα τα πρόσωπα αυτά, και ο δικός του δρόμος διασταυρώθηκε με τους προ πολλού απόντες, που δεν πρόλαβε να γνωρίσει. Ο προσεκτικός επισκέπτης, τόσο της έκθεσης όσο και του καταλόγου, θα καταλάβει ότι κρατάει στα χέρια του μια κρυπτική αυτοβιογραφία. Ο Εαυτός και οι Άλλοι του τίτλου γίνονται ένα, και ο Φωτόπουλος, αυτοβιογραφούμενος μέσα από τους Άλλους, καταλήγει, όχι στο αναμενόμενο “ιδού εγώ”, αλλά σε ένα απείρως ισχυρότερο “ιδού ημείς”. […] Γιατί ο Εαυτός και οι Άλλοι ορίζουν τελικά ολόκληρη τη ζωή του, μια ζωή ταγμένη στην Τέχνη».

Η έκθεση συνοδεύεται από ομότιτλο κατάλογο.

Θανάσης Απάρτης, Οδυσσέας Ανδρούτσος, 1958. 

Ορείχαλκος, ύψος 50 εκ.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Διονύσης Φωτόπουλος γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1943. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών ζωγραφική, ψηφιδωτό, γλυπτική και σκηνογραφία. Από το 1966 κάνει σκηνικά και κοστούμια για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Έχει βραβευτεί πολλές φορές σε ελληνικά και ξένα φεστιβάλ και σε διεθνείς εκθέσεις σκηνογραφίας. Του έχει δοθεί ο τιμητικός τίτλος του Royal Designer for Industry of the Royal Society of Arts (1992).

Ο όγκος της σκηνογραφικής και ενδυματολογικής δουλειάς του ξεπερνά τις τετρακόσιες θεατρικές παραγωγές και τις σαράντα πέντε ταινίες. Έχει εργαστεί στα θέατρα Royal National Theatre, Royal Shakespeare Company και Old Vic στο Λονδίνο, στην όπερα της Φραγκφούρτης, στο θέατρο του Ερυθρού Αστέρα της Μόσχας, στο «Λα Μάμα» της Νέας Υόρκης, στο Ντένβερ του Κολοράντο, στο φεστιβάλ του Σπολέτο, στο φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ και αλλού. Έχει εκθέσει έργα του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Βασίλης Φωτόπουλος, Διονύσης και Βασίλης Φωτόπουλος, π. 2000. 

Λάδι σε ξύλο, 93 x 40,5 εκ.

Το σημαντικό συγγραφικό έργο του περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τους τόμους : Ενδυματολογία στο ελληνικό θέατρο (1986), Σκηνογραφία στο ελληνικό θέατρο (1987), Παραμύθια πέραν της όψεως (1990),Το ένδυμα στην Αθήνα στο γύρισμα του 19ου αιώνα (1999) και το λεύκωμα Nelly’s (1990).

Για τη συνολική προσφορά του στην τέχνη παρασημοφορήθηκε από τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας το 2002. Για τη δουλειά του τιμήθηκε με τα μετάλλια των πόλεων της Πράγας και της Φλωρεντίας. Του απονεμήθηκαν επίσης το Αριστείο Καλών Τεχνών της Ακαδημίας Αθηνών και ο Χρυσός Αλέξανδρος στο 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με την ταυτόχρονη έκθεση της κινηματογραφικής δουλειάς του. Αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτορας στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών μαζί με τον Πέτερ Στάιν.

INFO – έκθεσης «Εαυτούς και Αλλήλους. Από τη συλλογή του Διονύση Φωτόπουλου»

ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ
Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης
Βίλα Καπαντζή – Λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας 108
Ταχ. Διευθ.: Τ.Θ. 50742, 54014 Θεσσαλονίκης 22


Η έκθεση θα εγκαινιασθεί τη Δευτέρα 12 Μαρτίου 2018 στις 20:00

Διάρκεια
Δευτέρα 12 Μαρτίου έως και Κυριακή 6 Μαΐου 2018

Ωράριο λειτουργίας
Από Τρίτη έως και Κυριακή: 10.00-18.00
Δευτέρα: κλειστά
Η είσοδος είναι ελεύθερη στο κοινό

Πληροφορίες
τηλ. 2310 295 170-1 καθημερινές 9.00 – 14.30
και 2310 295 150 τις ώρες λειτουργίας της έκθεσης

ΟΑΣΘ
αν κινείστε προς το κέντρο: 3, 5, 6, 8, 33, 39 (στάση Ανάληψη)
αν κινείστε προς τα νοτιοανατολικά: 5, 6, 8, 33 (στάση Πέτρου Συνδίκα)