Ο ΝΤΕΛΒΩ ΚΑΙ Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Sophie Basch, Jean Clair, Michel Draguet,

Alexandre Farnoux, Philippe Jockey,
Τάκης Θεοδωρόπουλος, Κυριάκος Κουτσομάλλης

Ο ΝΤΕΛΒΩ ΚΑΙ Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Μετάφραση και επιμέλεια

ελληνικών κειμένων: Μαρία Γυπαράκη

Αθήνα, Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή -

Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique 2009

192 σελ. με 73 έργα

Τιμή 40.75 €, στο βιβλιοπωλείο μας 38.75 €

Πρόκειται για κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση με τίτλο Ο Πωλ Ντελβώ και η Αρχαιότητα που περιλαμβάνει εβδομήντα τρία έργα του καλλιτέχνη. Η έκθεση παρουσιάζεται στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο (28 Ιουνίου-27 Σεπτεμβρίου 2009) και στη συνέχεια θα μεταφερθεί στα Musees royaux des Beaux-Arts de Belgique στις Βρυξέλλες (23 Οκτωβρίου 2009-31 Ιανουαρίου 2010).

Η γέννηση της ημέρας (Η Αυγή), 1937Λάδι σε μουσαμά
120x150,5 cm, Peggy Guggenheim Collection, Venice
(Solomon R. Guggenheim Foundation, New York)

Γύρω από ένα ταξίδι στην Ελλάδα
Paul Delvaux, 1956

«…Πλησιάζουμε στην Αθήνα. Από το καράβι μας βλέπουμε την Ακρόπολη, λόφο μικροσκοπικό ανάμεσα σε τόσους άλλους που δεσπόζουν στην πόλη. Ο δρόμος από τον Πειραιά στην Αθήνα είναι δύσβατος και γεμάτος σκόνη. Ξαφνικά, σε μια στροφή, αντικρίζουμε την Ακρόπολη και πιο κει τον Παρθενώνα και τις ροδόχρωμες κολόνες του που υψώνονται ίσαμε τον γαλάζιο ουρανό. Τον είχαμε δει φωτογραφημένο με χίλιους δυο πιθανούς τρόπους αλλά η πραγματικότητα είναι, τελικά, εντελώς διαφορετική… Πρόκειται για τον τρίτο από τους Παρθενώνες που γνωρίζουμε σήμερα. Ο πρώτος, το Εκατόμπεδο, (εκατό πόδες), μήκους τριάντα μέτρων και πλάτους πέντε ή έξι, ήταν το αρχικό μνημείο του Πεισίστρατου με τις δυο κολόνες, τις δύο μετόπες και τους πλευρικούς τοίχους του, δίχως στοές. Οι δύο απλοϊκές και έντονα χρωματισμένες μετόπες του βρίσκονται σήμερα στο Μουσείο της Ακρόπολης. Το μνημείο ήταν ήδη μισογκρεμισμένο όταν άρχισαν να χτίζουν δίπλα τον δεύτερο Παρθενώνα, στη θέση ακριβώς που βρίσκεται ο σημερινός. Αλλά αντί για οκτώ κολόνες έξι μόνο υποβάσταζαν την κάθε μετόπη, πράγμα που σημαίνει πως ήταν μικρότερος από τον Παρθενώνα που βλέπουμε σήμερα. Καταστράφηκε, κατά τη διάρκεια των Περσικών Πολέμων, από τους Πέρσες που είχαν καταλάβει την Αθήνα και η οποία σώθηκε χάρη στη νίκη των Ελλήνων στη Σαλαμίνα.

 Πομπηία, 1970Λάδι σε μουσαμά, 160x260 cm
Ίδρυμα Paul Delvaux, Saint-Idesbald

Την Ακρόπολη καλό είναι να την επισκεφθεί κανείς νωρίς το πρωί για να μην έχει να αντιμετωπίσει τον καυτό ήλιο. Από τα Προπύλαια, τη μεγαλειώδη λιτή δωρική είσοδο, προσεγγίζουμε τον Παρθενώνα βλέποντας όλες τις καταστροφές που υπέστη το μνημείο μέσα στα χρόνια. Ό,τι έχει απομείνει είναι ο σκελετός, η σκιά της λαμπρής πραγματικότητας. Όμως μόνον αρμονία εκπέμπει το σεπτό αυτό «σκήνωμα» και τι Αρμονία! Πάνω στην Ακρόπολη ο Παρθενώνας μοιάζει σαν άγαλμα πάνω στη βάση του και τίποτα απ’ όλα όσα βρίσκονται εκεί δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί του.

 Πυγμαλίων, 1939Λάδι σε ξύλο, 117x147,5 cm
Musées royaux des Beaux-Arts
de Belgique. Bruxelles

Σαφώς το Ερέχθειο και ο ναός της Αθηνάς Νίκης είναι μνημεία γεμάτα χάρη όπως οι Καρυάτιδες που πάνω τους στηρίζεται αιωνίως η υψηλή Αρχιτεκτονική. Αν οι ναοί αυτοί ενσαρκώνουν τη χάρη, ο Παρθενώνας είναι η μεγαλοπρέπεια. Από εκεί πρέπει να ακούσει κανείς τους θορύβους της πόλης και τον ήχο από τις καμπάνες των εκκλησιών της Αθήνας που φτάνουν ίσαμε τα μεγαλοπρεπή αυτά ερείπια.

Ο περαστικός, 1940
Λάδι σε μουσαμά, 130x150 cm
Ιδιοκτησία του βελγικού κράτους, το έργο βρίσκεται
στη δικαιοδοσία του Ministére de la Communauté française

και εκτίθεται μονίμως στο Musée de l’ art wallon, Liege

Η Αθήνα είναι μια όμορφη πόλη του 19ου αιώνα, με τις μεγάλες δημόσιες πλατείες και τα καφενεία τους που αρχίζουν να γεμίζουν προς το τέλος της ημέρας. Όπου και να βρίσκεται κανείς, κοντά ή μακριά, η Ακρόπολη δεσπόζει· οι κολόνες του Παρθενώνα χρυσωμένες ή ροδόχρωμες ανάλογα με την ώρα…»

(απόσπασμα από τον κατάλογο της έκθεσης)

Ο Πωλ Ντελβώ γεννήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1897 στην πόλη Antheit του Βελγίου. Ξεκινά την εκπαίδευσή του στο Δημοτικό Σχολείο Saint-Gilles (Βρυξέλλες) και αργότερα διδάσκεται αρχαία ελληνικά και λατινικά στο Athénée του εκπαιδευτικού ιδρύματος Saint-Gilles. Η Οδύσσεια του Ομήρου θα τον εντυπωσιάσει στο έπακρο. Το 1916-1919 εγκαταλείπει τη νομική σταδιοδρομία για την οποία τον προόριζε ο πατέρας του και εγγράφεται στην Αρχιτεκτονική σχολή της Académie Royale des Beaux-Arts των Βρυξελλών. Το 1918 επανεγγράφεται στην Académie de Bruxelles, στο τμήμα της διακοσμητικής ζωγραφικής, αυτή τη φορά, στην τάξη του ζωγράφου Constant Montald.

Στις αρχές τις δεκαετίας του ’20 παρακολουθεί τα μαθήματα του Jean Delville στην Académie de Bruxelles. Τον Ιανουάριο του 1927 οργανώνεται η πρώτη έκθεσή του στην γκαλερί Manteau στις Βρυξέλλες. Οι αναδρομικές εκθέσεις των James Ensor, Gustave van de Woestijne και Constant Permeke στο Palais des Beaux-Arts de Bruxelles μαρτυρούν την πολύ μεγάλη απήχηση ─κυριαρχία─ του εξπρεσιονιστικού κινήματος στους καλλιτέχνες. Η επίδραση αυτή παραμένει εμφανέστατη στο έργο του Ντελβώ μέχρι το 1934.

Το 1934 (Μάιος-Ιούνιος) φιλοξενείται στο Palais des Beaux-Arts η έκθεση Minotaure (Μινώταυρος) στην οποία συμμετέχουν, εκτός των άλλων, οι Τζόρτζιο Ντε Κίρικο, Σαλβατόρ Νταλί και Ρενέ Μαγκρίτ. Ο Ντελβώ εκδηλώνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το έργο του Ντε Κίρικο. Την ίδια χρονιά συμμετέχει στην Exposition Ιnternationale du Surréalisme. Τιμάται με το βραβείο της Académie Picard. Το 1948 παίρνει μέρος στην 24η Μπιενάλε της Βενετίας και το 1950 ονομάζεται καθηγητής στο εργαστήριο της ζωγραφικής της École Nationale Supérieure d’Art et d’Architecture «La Cambre» στις Βρυξέλλες, όπου και θα διδάξει μέχρι το 1962.

Το 1956 ταξιδεύει στην Ελλάδα, ένα ταξίδι που θα σημαδέψει το έργο του. Το 1965 τιμάται με βραβείο για όλη την καλλιτεχνική σταδιοδρομία του και ονομάζεται πρόεδρος-διευθυντής της Classe des Beaux-Arts de l’Académie Royale de Belgique.Το 1981 συναντιέται με τον Άντυ Ουόρχολ στις Βρυξέλλες, ο οποίος θα φιλοτεχνήσει πορτρέτα του Ντελβώ. Με την ευκαιρία των 90 χρόνων του (1987-1988) οργανώνονται εκθέσεις στο Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ελβετία και την Ιαπωνία.

Στις 20 Ιουλίου 1994 ο Πωλ Ντελβώ πεθαίνει στη Furnes και ενταφιάζεται στο κοιμητήριο της πόλης.