ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑ

ΜΥΘΟΣ και ΝΟΜΙΣΜΑ

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Επιμέλεια: Δήμητρα Τσαγκάρη

Συγγραφείς: Νικόλαος Καλτσάς, Δέσποινα Ευγενίδου,

Δήμητρα Τσαγκάρη, Παναγιώτης Τσέλεκας,

Σταματούλα Μακρυπόδη

Αθήνα, Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank – Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο – Νομισματικό Μουσείο 2011

268 σελ., τιμή χαρτόδετου 35.00 €
Τιμή πανόδετου 45.00 €

Έκπτωση 10%, τελική τιμή χαρτόδετου 31.50 €

Τελική τιμή πανόδετου 40.50 €

Πρόκειται για τον κατάλογο που εκδόθηκε με την ευκαιρία της ομότιλης έκθεσης που διοργανώθηκε από τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Νομισματικό Μουσείο από 15 Απριλίου έως 27 Νοεμβρίου 2011 στις αίθουσες περιοδικών εκθέσεων των δύο μουσείων. Η έκθεση προσφέρει έναν διάλογο ανάμεσα στην ελληνική μυθολογία και τη νομισματοκοπία της αρχαιότητος, εστιάζοντας στην απεικόνιση, τη διαχείριση και τη χρήση του μύθου στις όψεις των νομισμάτων από τον 7ο αι. π.Χ.

Κλαζομεναί, Ιωνία. Αργυρό τετράδραχμο 387-301 π.Χ.

Διάμετρος 26 χιλιοστα. Νομισματική Συλλογή Alpha bank

«Ο Απόλλων είναι η προσωποποίηση του φωτός, ο θεός της μουσικής, της ποίησης και της μαντικής τέχνης. […] Θεωρείται ο ωραιότερος των αθανάτων, συμβολίζει τη νεότητα και το κάλλος και εκπροσωπεί το τέλος της εφηβείας και την αρχή της ενηλικιώσεως. […] Οι έρωτες του με τις νύμφες και οι ματαμορφώσεις αγαπημένων προσώπων σε λουλούδια, όπως στις περιπτώσεις της Δάφνης και του Υακίνθου, τον συνέδεσαν με την βλάστηση και τη φύση. Ο Απόλλων, πατέρας του Ασκληπιού, είχε και τη φήμη του θεραπευτή θεού…»

Συρακούσαι, Σικελία. Αργυρό τετράδραχμο 214-212 π.Χ.

Διάμετρος 18 χιλιοστά. Νομισματική Συλλογή Alpha Bank

«Η Άρτεμις είναι η θεά του κυνηγιού, της άγριας φύσεως και των άγριων ζώων. Ο Όμηρος τη χαρακτηρίζει Πότνια Θηρών, δηλαδή «Κυρίαρχο των άγριων ζώων». Θεωρείται υπεύθυνη για τη γεωργία και την κτηνοτροφία. […] Η Άρτεμις ταυτίστηκε με τις παλαιότερες θεότητες της φύσεως και τελικά τις αφομοίωσε, αφού πρώτα κληρονόμησε τα χαρακτηριστικά τους. Ήταν αγνή και παρθένα θεά, προστάτιδα της μητρότητας που βοηθούσε τις γυναίκες να έχουν αίσιο τοκετό και αναλάμβανε την ανατροφή των μικρών παιδιών και κάθε πλάσματος μικρής ηλικίας. Η Άρτεμις συμβολίζει την αγνή, ελεύθερη και ανεξάρτητη νεαρή γυναίκα που ζει στη φύση και έχει ως κύρια απασχόληση στο κυνήγι. Επιπλέον σχετιζόταν με τη σελήνη, όπως ο αδερφός της ο Απόλλων συνδεόταν με τον ήλιο…»

Νάξος, Σικελία. Αργυρό τετράδραχμο περ. 460 π.Χ.

Διάμετρος 29,5 χιλιοστά. Νομισματική Συλλογή Alpha Bank

«Ο Διόνυσος είναι ο θεός του οίνου, των αμπέλων, της γονιμότητας και της βλάστησης. Θεωρείται θεός της φύσεως και είναι ο πιο πρόσχαρος από τους Ολύμπιους Θεούς, αγαπητός στους ανθρώπους, αυτός που ταξιδεύει διαρκώς για να τους διδάξει πώς να καλλιεργούν τα κλήματα και πώς να φτιάχνουν από τους καρπούς τους τον οίνο. Ταυτοχρόνως είναι ο θεός του εκστατικού χορού, της χαράς και του κεφιού και ως εκ τούτου δεν ταξίδευε μόνος. Τον ακολουθούσε ένα πλήθος γυναικών που χόρευαν με έξαλλο τρόπο, οι Μαινάδες, καθώς και ένα πλήθος παράξενων όντων τα οποία ήταν άνθρωποι και ζώα μαζί, οι Σάτυροι και Σειληνοί…»

Κύζικος, Μυσία. Σατήρ από ήλεκτρο, β΄ μισό 5ου αι. π.Χ.

Διάμετρος 20 χιλιοστά. Νομισματικό Μουσείο

«Ο Κέρβερος είναι το τέρας που γεννήθηκε από την ένωση του Γίγαντα Τυφώνα με την Έχιδνα και είναι αδελφός της Χίμαιρας. […] Είναι ένας σκύλος με τρία κεφάλια και ουρά που απολήγει σε κεφαλή φιδιού. Είχε ορισθεί από τους Ολύμπιους να φυλάει τις πύλες του Άδη. Υποδεχόταν τους νεκρούς με καλοσύνη, εάν όμως κάποιος προσπαθούσε να διαφύγει, έβρισκε μπροστά του το τρομερό τέρας έτοιμο να τον κατασπαράξει. Ο μόνος άνθρωπος που κατόρθωσε να τον νικήσει είναι ο Ηρακλής…»

Ηράκλεια, Λευκανία. Αργυρό δίδραχμο 380-281 π.Χ.

Διάμετρος 21,5 χιλιοστά. Νομισματική Συλλογή Alpha Bank

«Ο Ηρακλής, είναι ο μέγιστος των Ελλήνων ηρώων, γιος του μεγαλύτερου θεού, του Διός. Μετά τον θάνατό του ο ήρωας αποθεώθηκε και πήρε τη θέση που του άξιζε στο θεϊκό βασίλειο. Ο ημίθεος Ηρακλής βρίσκεται ανάμεσα στους θεούς και στους ανθρώπους και συμβολίζει τη σωματική ρώμη και την γενναιότητα. Είναι ο άνθρωπος που με τη σωματική άσκηση και τη λογική σκέψη κατορθώνει να ξεπεράσει όλες τις δυσκολίες. Ο μύθος και η προσωπικότητά του έγιναν πρότυπο ζωής για όλους τους ανθρώπους που ελπίζουν ότι με την κοπιαστική και δίκαιη εργασία θα αποκτήσουν την αθανασία.»

Ρόδος, Καρία. Αργυρό τετράδραχμο, 230-205 π.Χ.

Διάμετρος 27 χιλιοστά. Νομισματική Συλλογή Alpha Bank

«Το φως, το σκοτάδι, η ανατολή και η δύση, τα διάφορα καιρικά φαινόμενα δημιουργούσαν απορίες στους ανθρώπους της αρχαιότητας και διήγειραν τη φαντασία τους. Στην εικόνα του ηλιακού δίσκου με τις ακτίνες οι άνθρωποι είδαν, δια της φαντασίας τους, ένα πρόσωπο με χρυσόξανθα μαλλιά και ακτινωτό στεφάνι, και έπλασαν έτσι τον θεό Ήλιο. Ο Ήλιος είναι εκείνος που φωτίζει, εκείνος που θερμαίνει αλλά και εκείνος που καίει. Ο Ήλιος, λόγω της θέσεώς του στον ουρανό, μπορούσε να δει τα πάντα και γι’ αυτό οι άνθρωποι, στις δύσκολες στιγμές, έκαναν επίκληση στη μαρτυρία του. Είναι ο αγνός θεός, ο οφθαλμός της δικαιοσύνης, ο επόπτης και ο ρυθμιστής της τάξεως...»

(Τα κείμενα είναι αποσπάσματα από τον κατάλογο)