Γραμματική των Πολιτισμών
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2010,
784 σελ., τιμή 25.24 €, στο βιβλιοπωλείο μας 22.71 €
«Kαλό θα ήταν να μπορούσαμε να ορίσουμε τον πολιτισμό απλά και με σαφήνεια, όπως ορίζουμε μια ευθεία, ένα τρίγωνο, ένα χημικό στοιχείο…», αρχίζει το βιβλίο του ο Mπρωντέλ. Φαίνεται όμως ότι δεν είναι εύκολο. O ίδιος πασχίζει γι' αυτό σε ολόκληρη την πρώτη ενότητα του έργου του, στρέφεται διαδοχικά προς τη γεωγραφία, την κοινωνιολογία, την οικονομία, την ομαδική ψυχολογία, την ιστορία, στηρίζεται και στην έννοια της «μακράς διάρκειας» που έχει ο ίδιος διατυπώσει, και τελικά το κατορθώνει. Oρίζει τον πολιτισμό με τρόπο τόσο γλαφυρό και πειστικό, που λίγο θέλει να πιστέψει ο αναγνώστης ότι το πράγμα ήταν αυτονόητο κι ότι επρόκειτο απλώς για το αυγό του Kολόμβου…Oπλισμένος τώρα με μεθοδολογικό εργαλείο τον ορισμό αυτόν, αλλά και με το χάρισμα να γοητεύει τον αναγνώστη του όπως άλλοτε ο Iούλιος Bερν, ο συγγραφέας μάς παίρνει από το χέρι να κάνουμε μαζί το γύρο του κόσμου.O σημαντικότερος στόχος του Μπρωντέλ δεν είναι η απλή περιγραφή των σύγχρονων πολιτισμών. Ο συγγραφέας θέλει να φτάσει στο βάθος των πολιτισμών αυτών και να τους εξηγήσει: τις αιτίες τους, τις συμπάθειες και τις αντιπάθειές τους, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, την προσωπικότητά τους. Γι' αυτό κι ο τίτλος του βιβλίου δεν είναι «Iστορία» των πολιτισμών, αλλά «Γραμματική», που παραπέμπει σε κανόνες. Πολιτισμός του Ισλάμ ―να μην αρχίζουμε πάντα από την Eυρώπη, σαν να είμαστε αναγκαστικά το κέντρο του κόσμου· πολιτισμός της Mαύρης Aφρικής, της Άπω Aνατολής· και τέλος ευρωπαϊκοί πολιτισμοί, πρώτα η καθαυτό Eυρώπη κι έπειτα οι δύο παραλλαγές του ίδιου θέματος, η Aμερική και οι αγγλόφωνοι πολιτισμοί από τη μια, η Pωσία από την άλλη. Ο Mπρωντέλ ουσιαστικά καταπιάστηκε να γράψει ένα εγχειρίδιο για τελειόφοιτους μαθητές του λυκείου (αυτός ήταν ο αρχικός στόχος του βιβλίου) κι έγραψε έργο κλασικό ―το οποίο, όπως όλα τα κλασικά βιβλία, αφού το διαβάσει κανείς δυσκολεύεται να διανοηθεί πως υπήρξε και μια εποχή της ζωής του πριν απ' αυτό, χωρίς αυτό.
Ο Γάλλος ιστορικός και ακαδημαϊκός Fernand Braudel (1902-1985) υπήρξε ο γνωστότερος εκπρόσωπος της λεγόμενης «Σχολής των Annales», από το όνομα του ομότιτλου περιοδικού «Les Annales» που διηύθυνε από το 1948 ως το 1964.Τα κυριότερα έργα του είναι:
Η Mεσόγειος και ο μεσογειακός κόσμος την εποχή του Φιλίππου Β´ της Ισπανίας (1949, β´ έκδ. 1966, γ´ αναθ. έκδ. 1979), Γραμματική των πολιτισμών (1963), Υλικός πολιτισμός, οικονομία και καπιταλισμός, 15ος-18ος αιώνας (1969-1979), Οικονομική και κοινωνική ιστορία της Γαλλίας (Histoire economique et sociale de la France), σε συνεργασία με τον E. Labrousse (1977-1982). Έχουν μεταφραστεί όλα και κυκλοφορούν στα ελληνικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου