ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ

Παρατείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2008, ύστερα από την ανταπόκριση του κοινού, η έκθε­­ση σχεδίων του Sergei Eisenstein από τις ταινίες «Viva Mexico» & «Ιβάν ο Τρο­μερός», καθώς και κινηματογραφικών περιοδικών της Ρωσικής Πρωτοπορίας από ιδιω­τική συλλογή στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη.

Sergei Eisenstein, Σχέδιο για την ταινια «Ζήτω το Μεξικό»

«Το περίγραμμα ξεκινά και κινείται προκαλώντας χαρά στον θεατή. Ακόμη και στην κίνηση, η γραμμή τρέχει κατά μήκος του αόρατου περιγράμματος κάποιου αντικειμένου και του δίνει με μαγικό τρόπο ζωή. Η γραμμή ιχνηλατεί την κίνηση. Πάντα κρατώ στη μνήμη μου την έντονη αίσθηση της γραμμής σαν δυναμική κίνηση, σαν διαδικασία και σαν διαδρομή», γράφει μεταξύ άλλων ο Σεργκέι Αϊζενστάιν στα απομνημονεύματά του («Πώς έμαθα να σχεδιάζω», Μόσχα 1961).

Την «περιπέτεια» αυτής «της γραφής» του διάσημου σκηνοθέτη έχει την ευκαιρία να απολαύσει το κοινό στο πλαίσιο του «Αφιερώματος στον Ευρωπαϊκό Κινηματογράφο του Μεσοπολέμου», που διοργανώνουν το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (M.I.E.T.), σε μια προσπάθεια να αποκαλύψουν πτυχές της πολυδιάστατης προσωπικότητάς του.

Sergei Eisenstein, Σκηνικό για την παράσταση «Παπουτσωμένος Γάτος», 1921

Παράλληλα με την παράταση της έκθεσης στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ, θα προβληθούν στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, (Αποθήκη Β1, Λιμάνι Θεσσαλονίκης) ταινίες που εντάσσονται στο κλίμα του γαλλικού σουρεαλισμού, του γερμανικού εξπρεσιονισμού και του σοβιετικού ρεαλισμού.

Πρόκειται για τις ταινίες:
· «Δόκτωρ Καλιγκάρι» [“Das Kabinett des Doctor Caligari”, Robert Weine, 1920, διάρκεια 70’]
· «Μετρόπολις» [“Metropolis”, Fritz Lang, 1927, διάρκεια ~120’]
· «Ο Δράκος του Ντύσελντορφ» [“M”, Fritz Lang, 1931, διάρκεια 110’]
· «Νοσφεράτου» [“Nosferatu, eine Symphonie des Grauens”, Friedrich Wilhelm Murnau, 1922, διάρκεια 80’]
· «Οκτώβρης» [“Oktyabr”, Sergei Eisenstein, 1928, διάρκεια 120’]
· «Ο Ανδαλουσιανός Σκύλος» [“Un Chien Andalou”, Luis Buñuel and Salvador Dalí, 1928, διάρκεια 17”]
· «Η Χρυσή Εποχή» [“L’Âge d’ Or”, Luis Buñuel, 1930, διάρκεια 110’]
· «Ο άνθρωπος με την κινηματογραφική μηχανή» [“Chelovek s kino-apparatom”, Dziga Vertov, 1929, διάρκεια 68’]
· «Η Μεγάλη Χίμαιρα» [“La Grande Illusion”, Jan Renoir, 1938, διάρκεια 114’]
· «Το πάθος της Ζαν Ντ’Αρκ» [“La Passion de Jeanne d’ Arc”, Theodor Dreyer, 1928, διάρκεια ~110’]

Άποψη του εκθεσιακού χώρου

Σχετικά με την προσφορά του σκηνοθέτη, η Διευθύντρια του Κ.Σ.Τ.Θ., Συραγώ Τσιάρα, υπογραμμίζει ότι ο Σεργκέι Αϊζενστάιν υπήρξε ο θεμελιωτής του σοβιετικού μοντάζ, της σκόπιμης και δραματικής αντιπαράθεσης εικόνων: «Σε μια εποχή που η σημασία της τέχνης του κινηματογράφου ως βασικού εργαλείου εκπαίδευσης των μαζών είχε αναγνωριστεί έμπρακτα από τον ίδιο τον ηγέτη της Ρωσικής Επανάστασης, η προσφορά του Αϊζενστάιν τόσο στη διαμόρφωση της σοβιετικής συνείδησης όσο και στην ιστορία του κινηματογράφου έμελε να είναι καθοριστική.

Το 1929 ο Αϊζενστάιν ταξίδεψε στο Χόλιγουντ για να μελετήσει την τεχνική του ομιλούντος κινηματογράφου, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του ’30 επιχείρησε να γυρίσει στο Μεξικό την ταινία «Que Viva Mexico», που δεν ολοκληρώθηκε. Ενθουσιασμένος από τον αισθησιασμό και την πρωτόγονη απλότητα της μεξικανικής ζωής, άρχισε να σχεδιάζει με εντατικούς ρυθμούς καθημερινές σκηνές και τύπους ανθρώπων. Γέμισε ολόκληρα τετράδια με σχέδια, κυρίως με μολύβι, εικόνες που έμοιαζαν να ξεπηδούν από το ασυνείδητό του και τον βοηθούσαν να οπτικοποιήσει πλευρές από τη ζωή των ανθρώπων που συναντούσε.

Αυτά τα σχέδια μόνα τους αποτελούν αυτόνομα και σημαντικά έργα τέχνης. Υπάρχουν μορφές ιθαγενών χωρικών, Ινδιάνων, ιερέων, ζώων, καθώς και πολλά θρησκευτικά μοτίβα - ανάμεσά τους ο Ιούδας, ο Εσταυρωμένος, η Παναγία, στα οποία συνυπάρχουν το ερωτικό και το παγανιστικό στοιχείο».

Η Διευθύντρια του Κ.Μ.Σ.Τ. Μαρία Τσαντσάνογλου,
η Διευθύντρια του Κ.Σ.Τ.Θ. Συραγώ Τσιάρα και ο
Διευθυντής του Πολιτιστικού Κέντρου Θεσσαλονίκης
του Μ.Ι.Ε.Τ. Γιώργος Κορδομενίδης (από αριστερά)

Η ίδια συμπληρώνει σχετικά με το αφιέρωμα: «Στο πλαίσιο του αφιερώματος στον Ευρωπαϊκό Κινηματογράφο του Μεσοπολέμου, παρουσιάζουμε στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης και στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης στο Λιμάνι, επιλεκτικά από το σύνολο των σχεδίων της περιόδου του Μεξικού ορισμένες λιθογραφικές αναπαραγωγές, που αναδεικνύουν τη λιτή και μεστή σχεδιαστική δεινότητα του δημιουργού. Τα έργα αυτά συγχρόνως μας επιτρέπουν να διακρίνουμε την υφέρπουσα ομοφυλοφυλική διάσταση της προσωπικότητάς του, η οποία δεν μπορούσε να εκδηλωθεί εύκολα με τις επικρατούσες τότε συνθήκες στη Σοβιετική Ένωση. Επίσης, στην έκθεση περιλαμβάνονται σχέδια από την ολοκληρωμένη ταινία «Ιβάν ο Τρομερός» (1944).

Πρόκειται για ένα ιστορικό έπος - πολιτική αλληγορία για την εποχή του σκηνοθέτη, με εμφανείς αντιστοιχίες στη συμπεριφορά του Τσάρου και του Στάλιν, αλλά και με σχέδια για κοστούμια και σκηνικά θεατρικών παραστάσεων που σκηνοθέτησε ο Σεργκέι Αϊζενστάιν. Η συνδυασμένη προβολή των ταινιών και των σχεδίων αναδεικνύει ορισμένες πλευρές του πολυδιάστατου και ιδιοφυούς αυτού καλλιτέχνη».

Ο ομότιμος καθηγητής αρχιτεκτονικής κ. Νίκος Νικονάνος με την σύζυγό του

Η έκθεση στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Τσιμισκή 11) θα παραμείνει ανοιχτή για το κοινό μέχρι την Τετάρτη, 31 Δεκεμβρίου 2008, και θα λειτουργεί με το εξής ωράριο μέχρι το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου : Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00 - 15:00, Τρίτη , Πέμπτη, Παρασκευή 10:00 - 21:00 και από τη Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου θα ισχύσει το εορταστικό ωράριο.Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.

Παράλληλα οι προβολές θα συνεχιστούν στην Αποθήκη Β1 στο Λιμάνι, όπως είχε προγραμματιστεί αρχικά, μέχρι την Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2008, με το εξής ωράριο: Δευτέρα - Κυριακή: 10:00 - 22:00.